Rusya Merkez Bankası'nın yaptırım kapsamına alınması ve Rus bankalarının büyük kısmının uluslararası sistem dışına çıkarılması, oyunu değiştiren hamle oldu. Şant Manukyan ve Enver Erkan, Swift ve merkez bankası hamlesinin olası sonuçlarını değerlendirdi.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali devam ederken, ABD ve Avrupa Birliği'nin başını çektiği Batı ülkelerinin yaptırımları da sertleşiyor.
Son olarak yaptırım uygulanan Rus bankalarının uluslararası finansal mesajlaşma sistemi Swift'in dışına çıkarılması ve Rusya Merkez Bankası'na işlem yasağı getirilmesi, rezervlerin kullanılması seçeneğini sınırlandırarak oyunu değiştirdi.
Rus rublesi bugün dolar karşısında tarihi değer kaybı yaşarken, 25 Şubat Cuma gününü 83 seviyelerinde kapatan ruble/dolar kuru bu sabah 117'yi gördü.
Rusya Merkez Bankası'nın 10,5 puanlık sert artışla politika faizini yüzde 20'ye çekmesi sonrasında ruble bir miktar toparlansa da yaptırımların Rus finansal sistemine büyük hasar vermesi bekleniyor.
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan ve Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, son gelişmeleri sozcu.com.tr'ye değerlendirdi.
‘REZERVİN SADECE 12 MİLYAR DOLARI NAKİT’
Rusya'nın tüm finans sistemi olmasa da sistemin neredeyse yüzde 80'ini oluşturan bankaların Swift dışına çıkarıldığını aktaran Manukyan, “Geri kalan yüzde 20 ile işlerin yürütülmesi o kadar kolay değil. Swift dışına çıkarılmayan yüzde 20 içinde Batılı bankalar da var, örneğin Fransız SocGen'in Rusya'da kurduğu banka da var ancak yüzde 80 ile yapılanın yüzde 20'ye aktarılması kolay olmayacak” dedi.
Özellikle Batı ülkelerinin Rusya Merkez Bankası ile işlemleri devre dışı bırakmasının ayrı bir problem olduğuna dikkat çeken Manukyan, 640 milyar dolarlık rezervin sadece 12 milyar dolarının dolar ya da euro olarak nakit şeklinde Rusya Merkez Bankası'nda olduğunun analizlerde belirtildiğini, bunun dışında 139 milyar dolarlık altının Merkez Bankası'nda olduğunu ancak işlem yasağından dolayı bu altını satmanın zorlaştığını söyledi.
400 MİLYAR DOLARLIK REZERVE KİLİT
Rusya Merkez Bankası'nın 84 milyar dolarlık Çin yuanı bazlı menkul kıymete sahip olduğunu ancak bu tip varlıkların küresel piyasada pek işe yaramadığını belirten Manukyan, “Belki Çin ile altın swapı yapılabilir ya da yuan cinsi menkullerin swapı olabilir” dedi.
Ancak bunun dışında kalan yaklaşık 400 milyar dolarlık rezervin aslında bir elektronik kayıt olarak Batılı varlıklarda olduğuna dikkat çeken Manukyan, “Bunun hareket ettirilemiyor olması rublenin desteklenmesini zorlaştırıyor. Yani dolar, euro, pound satarak rubleyi destekleyemiyor. İkincisi, piyasada birileri, yükümlülüklerini tamamlayamadığı için açıkta kalacak. Bunun yaratacağı fonlama problemi olabilir küresel piyasalarda, onu takip etmek lazım” değerlendirmesinde bulundu.
Petrol ve buğday fiyatlarının bu gelişmeler üzerine doğal olarak zıpladığını, bunların Swift hamlesinden ziyade Ukrayna içindeki gelişmelerden etkilendiğini belirten Manukyan, “Piyasaların ilk tepkisi çok kötü değil çünkü görüşmeler de devam ediyor ama dediğim gibi bir fonlama problemi yaşanması durumunda tüm varlık sınıflarında dalgalanma olabilir. Şu an için altında bir yükselişten ziyade dolara erişim çabası görüyoruz” dedi.
‘REZERVİN BÜYÜK BÖLÜMÜ G7 ÜLKELERİNDE’
Swift açıklamasından sonra, Rusya Merkez Bankası'nın uluslararası rezerv varlıklarını yönetmesine ilişkin daha önemli bir hamle geldiğini, AB ülkelerinin Rusya Merkez Bankası ile olan tüm işlemleri yasakladığını aktaran Enver Erkan, “Bu aynı zamanda Banka'nın dış finansal varlıklarının dondurulabileceği anlamına geldiğinden stratejik bir müdahale. Aynı zamanda Rusya Merkez Bankası'nın swap işlemleri kanalını da kapatması ve dış rezerv kaynaklarını kısıtlamayı amaçlıyor” ifadelerini kullandı.
Rusya Merkez Bankası'nın dış finansal işlemlerden koparılmasının büyük önemi olduğunu, çünkü yabancı rezervlerin büyük bölümünün G-7 ülkelerinde bulunduğunu vurgulayan Erkan “Rusya'nın bu varlıkları dondurulursa ciddi bir finansal kilitlenme ve banka şoku yaşanması potansiyeli var” dedi.
Swift kısıtlaması belli oranda para transferini zorlaştıracağından ticaret gelirlerinin rezerv katkısını sınırlandıracağına işaret eden Erkan, “Rezervlere erişimin sınırlanması çok ayrı boyutta bir sıkıntı ve rubleyi savunmayı güçleştiriyor. Rusya ciddi anlamda ekonomiyi kilitleyerek belli bir dönem daralma yaşayacak görünüyor” dedi.