Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 2022 yılı Sanayi Kapasite Raporu istatistiklerini yayımladı.
Buna göre, 2021 yılında 85 bin 790 olan "kapasite rapor" sayısı, 2022 yılında yüzde 11,67 artışla 95 bin 804'e çıktı.
Bu raporların ait olduğu üretim tesislerinin yüzde 44,7'sinde 1-9, yüzde 39,2'sinde 10-49, yüzde 7,8'inde 50-99, yüzde 5,75'inde 100-249, yüzde 2,55'inde ise 250'den fazla çalışan bulunuyor.
Geçen yıl sanayi kapasite raporuna sahip tesislerde toplam çalışan sayısı önceki yıla göre yüzde 8,27 artışla 3 milyon 871 bin 480'e yükseldi.
Toplam çalışanların yüzde 5,54'ü 1-9 çalışan bulunan tesislerde istihdam edilirken, yüzde 22,44'ü 10-49, yüzde 13,54'ü 50-99, yüzde 21,99'u 100-249, yüzde 36,49'u ise 250 ve daha fazla çalışanı bulunan tesislerde istihdam ediliyor.
Geçerli raporlara göre istihdamın en fazla olduğu 5 il, İstanbul (790 bin 646), Bursa (325 bin 682), İzmir (259 bin 311), Kocaeli (232 bin 883) ve Ankara (223 bin 307) oldu.
En az çalışan bulunan son 5 il Iğdır (1064), Hakkari (718), Ardahan (592), Tunceli (497) ve Bayburt (298) olarak kayıtlara geçti.
2021-2022 döneminde KOBİ ölçeğindeki sanayi firmalarının istihdamdaki payı yüzde 63,4'ten yüzde 63,51'e yükselirken, büyük firmaların payı yüzde 36,6'dan yüzde 36,49'a düştü.
Söz konusu dönemde sanayide en çok istihdam artışı sağlayan şehirler, yüzde 52,9 ile Bitlis, yüzde 44,27 ile Siirt, yüzde 39,63 ile Erzurum, yüzde 38,57 ile Şırnak ve yüzde 37,04 ile Ardahan oldu.
Sanayide istihdam azalışının en çok olduğu şehirler, yüzde 26,27 düşüşle Yalova, yüzde 24,75 azalışla Bayburt, yüzde 15,35 gerilemeyle Kırıkkale, yüzde 11,4 düşüşle Karaman ve yüzde 11,09 azalışla Tunceli olarak belirlendi.
Bölgeler bazında sanayi istihdamında artış yüzde 25,16 ile Kuzeydoğu Anadolu, yüzde 24,02 ile Ortadoğu Anadolu, yüzde 11,85 ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinde gerçekleşti.
Sanayi istihdam artışının en düşük olduğu bölgeler, yüzde 4,51 ile İstanbul, yüzde 6,84 ile Ege ve yüzde 7,13 ile Doğu Marmara olarak belirlendi.
En çok mühendis Doğu Marmara'da çalışıyor
Doğu Marmara'da çalışan 43 bin 390 mühendise karşılık, Batı Anadolu'da 42 bin 398, İstanbul'da 41 bin 393, Ege'de 26 bin 832, Akdeniz'de 12 bin 197 mühendis sanayi tesislerinde istihdam edildi.
Toplam çalışanların yüzde 5,07'sini mühendis, yüzde 4,54'ünü teknisyen, yüzde 6,18'ini usta, yüzde 72,03'ünü işçi, yüzde 11,13'ünü idari personel oluşturdu.
Sanayi tesislerinde ortalama 40,41 kişi çalışıyor. Sanayi tesisi başına en çok çalışanı bulunan il Çankırı iken, bu kenti Zonguldak, Bilecik, Tekirdağ ve Bartın izledi.
Kapasite raporlarının 2 bin 469'u yüksek teknoloji konularında düzenlendi
Söz konusu dönemde yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 2,38'den yüzde 2,31'e geriledi. Orta-yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 24,3'ten yüzde 23,73'e düştü. Orta-düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 30,57'den yüzde 30,26'ya indi. Düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı ise yüzde 42,75'ten yüzde 43,69'a yükseldi.
Geçerli olan kapasite raporlarının 2 bin 469'u yüksek teknoloji ürünleri, 25 bin 332'si orta-yüksek teknoloji, 32 bin 300'ü orta-düşük teknoloji ve 46 bin 638'i düşük teknoloji alanında düzenlendi.
2022 yılı sonu itibarıyla en çok kapasite raporu "fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)" konusunda hazırlandı. En çok kodlanan diğer faaliyet grupları "gıda ürünlerinin imalatı", "başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı", "tekstil ürünlerinin imalatı" ve "kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı" olarak kayıtlara geçti.
En az kapasite raporu düzenlenen faaliyet grupları ise "tütün ürünleri imalatı", "diğer hizmet faaliyetleri", "balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği", "ham petrol ve doğal gaz çıkarımı" ve "ormancılık ile endüstriyel ve yakacak odun üretimi" olarak sıralandı.
En çok rapor İstanbul'da, en az rapor Bayburt'ta düzenlendi
En çok kapasite raporu düzenlenen 5 il, İstanbul (27 bin 417), Ankara (6 bin 510), Bursa (6 bin 327), İzmir (5 bin 895) ve Konya (3 bin 957) oldu.
En az kapasite raporu düzenlenen iller ise Bayburt (21), Tunceli (38), Ardahan (41), Hakkari (43), ve Iğdır (53) olarak sıralandı.
2022 yılı sonu itibarıyla 1390 yabancı sermayeli firma kapasite raporu yaptırdı.
Yabancı sermayeli firmaların üretim tesislerinin en çok olduğu kent İstanbul (255) oldu. Bu ili Kocaeli (183), İzmir (179), Bursa (84) ve Tekirdağ (71) takip etti.
Yabancı sermayeli firmaların kapasite raporu yaptırdıkları tesislerin faaliyet grubuna göre ilk 5 sıralaması 147 ile "fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)", 137 ile "başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı", 131 ile "kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı", 117 ile "kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı" ve 84 ile "motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı" şeklinde gerçekleşti.
Yabancı sermayeli sanayi tesisi sayısında 247 ile Almanya ilk sırada yer aldı. Bu ülkeyi Hollanda (105), İtalya (54), Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda (51) ve İspanya (48) izledi.