SGK, Anayasa Mahkemesi'nin ilgili kararı üzerine yaşlılık aylığının bağlanmasına yönelik tereddütleri gidermek için iki sayfalık genelge yayımladı. Genelgede 65 yaş üstünün yaşlılık aylığı alabilmesi için işten ayrılma şartının devam ettiğini duyuruldu.
İşte SGK'nın, Anayasa Mahkemesi'nin ilgili kararı üzerine yayımladığı o genelge:
506 sayılı kanunun ilgili maddesinde yer alan, "Bu maddede belirtilen yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için sigortalının çalıştığı işten ayrılması ve yazılı istekte bulunması şarttı" hükmü geçerli olup bu bent ile ilgili herhangi bir iptal kararı verilmemiştir.
Öte yandan, 5510 sayılı Kanun'un 106'nci maddesi ile 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 142 ve 143'üncü, ek 36'nci, geçici 20'nci, geçici 81'inci ve geçici 87'nci maddeleri hariç diğer maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. Ayrıca, 5510 sayılı Kanun'un geçici maddeleri ile de 506 sayılı Kanun'un mülga 62'nci maddesine herhangi bir atıf yapılmamıştır.
"İŞTEN AYRILDIKTAN SONRA YAZILI İSTEKTE BULUNMALI"
Yine, 5510 sayılı Kanun'un 28'inci maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için, sigortalının çalıştığı isten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunması gerekmektedir.
Buna göre, Anayasa Mahkemesince iptal edilen söz konusu ibarenin yer aldığı maddenin, 5510 sayılı Kanun'un 106'nci maddesi ile yürürlükten kalkması ve 5510 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden sonra yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalıların, anılan Kanun'un "Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları" başlıklı 28'inci maddesinin dokuzuncu fıkrasına tabi olmaları nedeniyle bu kapsamdakilerin yaşlılık aylıklarından yararlanabilmeleri için çalıştıkları işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunma şartı aranmaktadır."
Ayrıca, "Tahsis talebinde bulundukları tarihte işten ayrılma koşulunun gerçekleşmediği sonradan tespit edilenlere yersiz ödenen aylıklar borç çıkarılmakta ancak, sigortalıların işten ayrıldıkları tarihe kadar geçen hizmetleri dikkate alınarak aylıkları yeniden hesaplanmakta ve işten ayrılma koşulunun yerine geldiği tarihi takip eden ay başından itibaren talep şartı aranmaksızın aylıkları yeniden başlatılacağı" belirtilmektedir.
65 YAŞ ÜSTÜ YAŞLILIK AYLIĞI NE KADAR?
2021 itibariyle yaşlılık aylığı 864.89 lira olarak ödeniyor. Gelirin yanlış beyan edilmesi, usulsüzlük, sahte belge gibi durumların tespit edilmesi halinde 65 yaş maaşı hemen kesiliyor. Aynı zamanda nafaka alan ve bu nafaka miktarı asgari ücretin üçte birinden fazla olan kişilerde yaşlılık aylığı imkanından yararlanamaz. 65 yaşını geçmiş ve gelir durumu temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak düzeyde dar olan vatandaşların, yaşlılık maaşından yararlanmak için belirlen şartlarına uygun olması gerekir.
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI NEYDİ?
Anayasa Mahkemesi SGK'dan yaşlılık aylığı alabilmek için işten ayrılmayı öngören kuralı anayasaya aykırı bularak iptal etmişti. Karar, yapılan bireysel başvuru üzerine alındı. Başvuran kişi, çalıştığı için yaşlılık aylığı alamamasının çalışma hak ve hürriyetini ihlal ettiğini savundu.
Başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme kararında "sigortalı işten ayrılmadan pasif sigortalı statüsüne geçirilebilir, prim ödemeleri de buna göre düzenlenebilir" dedi.
Yaşlılık aylığı almadığında sigortalının "söz konusu üç aylık dönemi gelir elde etmeksizin geçirmek zorunda kalacağına" vurgu yaptı. Oluşan mağduriyete dikkat çekti.
Mahkeme, 65 yaş üstü sigortalının, yaşlılık aylığı almak için işten ayrılması kuralını orantılı bulmayıp, iptaline karar vermişti. Ancak SGK yayınladığı genelgeyle bu şartın iptal edilmediğini bildirdi.