“GAP hem Türkiye’nin hem de bölgenin umudu bir proje, Bölgenin istikrarında çok önemli bir rol oynayacak. Proje başlayalı 40 yıldan fazla oldu. Bu süre içinde Türkiye’de, bölgede ve dünyada büyük değişimler yaşandı. GAP’ta 2019 yılı itibariyle sulama projelerinin 571.591 ha’lık (%54) bölümü enerji projelerinin ise yaklaşık % 85’i işletmeye açıldı. Proje’nin büyük bir kesintiye uğramadan ilerlemesi bir başarıdır. Ancak projede sektörler arası entegrasyon ve teknik ve idari gelişmelere adaptasyon açısından bazı sorunlar var.”
GAP için verilen tamamlanma tarihlerinin çok gerekli ve gerçekçi olmadığını belirten Yıldız açıklamalarını şöyle sürdürdü.
GAP’ta asıl amaç projelerin entegrasyonu ve planlanan geri dönüşlerin alınmasıdır.
GAP bir entegre proje. Proje süreç içinde kendisini kısmen de olsa yeniledi. Burada asıl amaç projelerin tek tek tamamlanması değil bir entegrasyon içinde planlanan geri dönüşlerin alınmasıdır. Bunun için GAP’ta Eylem Planları, pilot olarak seçilecek alt bölgelerdeki projelerin entegrasyon içinde tamamlanmasını öncelemelidir.
GAP’ta Havza ölçeğinde nihai gelişme ancak 2040 yılında tamamlanabilir. Alt projeler arası entegrasyon sağlandıkça bu doğal olarak gerçekleşecektir.
GAP’ta Demirel Faktörü
9. Cumhurbaşkanımız rahmetli Demirel ile İTÜ ve DSİ geçmişimiz benzerlik taşıyor. Kendisiyle birkaç kez Güniz sokakta görüştüm. Kendisine 2008 yılında hazırladığım GAP raporunu takdim ettim. Çok memnun olmuştu. GAP onun için çok özel bir proje idi.Bu nedenle ondan sonra GAP manevi olarak öksüz kaldı. Merhum Demirel o görüşmelerde GAP’tan sosyo-ekonomik gelişmeyi sağlayacak nemanın alınmasının çok önemli ve öncelikli olduğunu belirtmişti.
GAP Gündemde Olmalı
Yıldız açıklamalarına şöyle devam etti.
GAP üzerine çalışmalarımı sürdürdüm ve GAP kitabım 2009 yılında yayınlandı. Bu kitapta GAP’ı ve bölgede ekonomik, stratejik ve siyasal gelişmeleri değerlendirdim. Daha sonra projeyi takip ettik. Şimdi de Su Politikaları Derneği olarak “GAP’ta Ne oldu ? 2020” başlıklı bir rapor hazırlamaya karar verdik. Raporda GAP’ın artan önemi, projedeki güçlü ve zayıf yönler ile bundan sonra yapılması gerekenlerin öncelikleri ele alınacak.
GAP ta başlangıçtaki heyecanımızı yitirmemeliyiz. Bölgedeki siyasi ve askeri gelişmelerle eşzamanlı olarak GAP’ın da gündemimizde olmasında fayda var. Bunun önemi birkaç yıl sonra daha net anlaşılacaktır.