Sudan'ın Ankara Büyükelçisi Nadir Yousif Eltayeb, Sudan'daki son duruma ve gelişmelere ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Sürecin iyi ilerlediğini ve ordunun başkent Hartum'da stratejik yerleri kontrol ettiğini aktaran Eltayeb, Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) özellikle yerleşim yerleri olmak üzere farklı yerlere yayılmış durumda ve hareket halinde olduğunu söyledi.
Eltayeb, barış ve ateşkesin sağlanması açısından bazı dost ülkelerin geçici ateşkes için birçok girişimde bulunduğuna ve böylece ihtiyaç duyanlara insani yardım sağlanacağına işaret ederek "Ancak bunlar (geçici ateşkesler), HDK tarafından sekteye uğruyor. Bu düne kadar 4-5 kez oldu. Ne zaman 3 günlük ateşkes ilan edilse HDK bunu ihlal etmeye başlıyor." ifadelerini kullandı.
Bunun, mümkün olduğunca en kısa sürede bitirilmesi için çalışıldığını vurgulayan Eltayeb, insanların zarar gördüğünü ve geçici ateşkeslerle ihtiyaç sahibi insanlara yardım etmeyi umduklarını dile getirdi.
Eltayeb, mevcut duruma ilişkin "Bu, bize ve hükümete karşı bir isyan. Ordu, milli ordu olarak görevi kapsamında bu isyanla mücadele ediyor. Bu, sona erene kadar da mücadelesini sürdürecek. Aksi takdirde bu durum, kaosa ve ülkenin parçalanmasına neden olacak. Bu yüzden ordu, bu durum en kısa sürede sona erene kadar çalışmalı." diye konuştu.
"Çerçeve Anlaşma'da en büyük sorun güvenlik"
Sudan'da Aralık 2022'de askerle siviller arasında imzalanan "Çerçeve Anlaşma"nın uygulanmasını yavaşlatan faktörlerden birinin de HDK'nin orduya dahil edilme konusu olduğuna değinen Eltayeb, siyasi ve diğer alanlarda anlaşıldığının ancak güvenlik konusunun en önemli sorun olduğunun altını çizdi.
Eltayeb, HDK'nin orduya dahil olma sürecini 10 yıldan daha fazla bir sürede tamamlama konusunda ısrar ettiğini ve bunun işlevsel olmadığını, ordunun ise HDK'nin entegrasyonu için 2 yılı yeterli gördüğünü ifade etti.
HDK'nin genelkurmay başkanına değil, başbakana bağlı olmayı talep ettiğine dikkati çeken çizen Eltayeb, bunun uluslararası tüm düzenlere karşı olduğunu çünkü tek ordu varken genelkurmay başkanına rapor verilmesi gerektiğini, bu nedenle ordunun bu yaklaşımı reddettiğini anlattı.
Eltayeb, taraflar beraber çalışma konusunda hemfikir olsa da HDK'nin entegrasyonunun 10 yıl sürmesi konusundaki ısrarının, anlaşmanın uygulama ve taraflar arasındaki müzakere sürecini etkilediğini söyledi.
"Uluslararası tahliyeler sona ermek üzere"
Uluslararası tahliyelerin çok iyi gittiğini vurgulayan Eltayeb, "Türkiye, tahliyeleri tamamladı ve 2 binden fazla kişiyi çok başarılı bir şekilde kara ve hava yoluyla tahliye etti. Suudi Arabistan da 2-3 binden fazla kişiyi deniz yoluyla Cidde'ye gönderdi. ABD de vatandaşlarını hava yoluyla tahliye etti. Avrupa, Asya ve Afrika ülkeleri de aynı şekilde. Tahliyeler hala devam ediyor ama neredeyse bitmek üzere." dedi.
Eltayeb, Sudan'ın bölgede çok stratejik ve önemli bir konumda bulunduğunu vurgulayarak ülkede Etiyopya, Güney Sudan ve Çad gibi farklı ülkelerden de mülteciler olduğunu dile getirdi.
Bu ülkelerin istikrarının da etkileneceğine işaret eden Eltayeb, Hartum'da devam eden çatışmaların, kent dışına çıkması durumunda askeri operasyonlar ve insanların hareketliliği bakımından başkalarının da etkilenebileceğini vurguladı.
Eltayeb, Çad ve Orta Afrika gibi komşu ülkelerin de ekonomik ve hatta askeri açıdan bile etkilenebileceğine dikkati çekerek "Ancak bu çatışmaları kontrol etmek ve sınırlandırmak konusunda ciddiyiz. Bunu umut ediyoruz, bu çatışmanın en kısa sürede sona ermesi için çalışıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
"Türkiye'ye yardım ve destekleri için teşekkürler"
Türkiye'ye samimi yardım ve destek girişimleri için teşekkür eden Eltayeb, Türkiye'nin Sudan'ın çok stratejik ve iyi bir ortak olduğunun farkında olduğunu belirtti.
Eltayeb, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile bizzat konuştuğunu ve HDK Komutanı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu ile de görüştüğünü aktardı.
Sudan'da ordu ile HDK arasında çatışma
Sudan'ın başkenti Hartum ve diğer şehirlerde 15 Nisan sabahı Sudan ordusu ile HDK arasında silahlı çatışmalar başlamıştı.
Ordu ile HDK arasında "HDK'nin tamamen orduya katılmasını" öngören askeri güvenlik reformu konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık, sıcak çatışmaya dönüşmüştü.
Sudan Sağlık Bakanlığı, çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısının 550'ye, yaralıların sayısının ise 4 bin 926'ya yükseldiğini açıklamıştı.
Ayrıca Sudan ordusu, bugün mevcut ateşkesin bu gece yarısından itibaren bir hafta uzatılmasını öneren Doğu Afrika'daki Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) girişimini kabul ettiklerini duyurdu.