İslam kültür ve medeniyetinin 15 asırlık serüvenine ilişkin İslam coğrafyasında telif edilmiş ve tamamlanmış ilk özgün ansiklopedi TDV İslam Ansiklopedisi'nin konu alındığı belgesel, Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da süren festival kapsamında ilk kez sinemaseverlerin beğenisine sunuldu.
Yönetmen Pay, AA muhabirine, TDV İslam Ansiklopedisi'ni büyük bir kültür hareketi olarak değerlendirdiklerini söyleyerek, "33 yıla yayılarak tamamlanmış bir ansiklopediden bahsediyoruz. O yüzden hikayesi oldukça dikkatimi çekti." dedi.
Ansiklopedinin yolculuğunu belgesel yapmaya karar verdiklerini anlatan Pay, "Biraz belgeselin sınırlarını zorlayarak, kurmaca unsurlar ekleyerek bu meseleyi anlatmaya çalıştık. Bu, birçok insanın içinde olduğu kolektif bir iş. Bizler de bu çaba üzerine kafa yorduk ve iki kurmaca karakter ortaya çıktı." ifadelerini kullandı.
Pay, Saraybosna'nın kendisi için özel bir yere sahip olduğuna işaret ederek, ilk uzun metrajlı filmi "Dilsiz"in de dünya prömiyerini SFF'de yaptığını dile getirdi.
"Ansiklopedi, İslam dünyasında doğru bilgiye ulaşmanın kanalı"
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Başkanı Prof. Dr. Mürteza Bedir de İslam kültür ve medeniyetinin 15 asırlık tarihinin tüm alanlarını kapsayan TDV İslam Ansiklopedisi'nin 33 yılda 44 cilt olarak tamamlandığını söyledi.
Bedir, şunları ifade etti:
"Ansiklopedi, özgün bir eser olarak A'dan Z'ye tamamlanan ilk eserlerden olma özelliğini taşıyor. Aynı zamanda İslam konusunda geçmişte ve bugünde de yanlış anlatıların olduğunu biliyoruz. Ansiklopedi, doğru bilgiyi önemsedi ve binlerce akademisyenin araştırmalarına dayanan muhteşem bir şaheser ortaya çıktı."
Türkiye'nin 100 yıllık tarihinde TDV İslam Ansiklopedisi'nin önemli bir hikayesinin olduğunun altını çizen Bedir, "Gerek İslam dünyasında gerekse Türkiye'de İslam'la ilgili doğru bilgiye ulaşmanın kanalı olması son derece sevindirici. Bunun Türkiye tarafından başarılmış olması ise ayrıca anlamlı." diye konuştu.
Bedir, ansiklopedinin hikayesinin beyaz perdeye taşınmasından memnuniyet duyduklarını söyleyerek, 2016'da 44 cilt olarak tamamlanan ansiklopedinin İSAM'ı ürettiğini ve kurumun ansiklopedinin birinci cildinin basıldığı 1988'den bu yana faaliyet gösterdiğini belirtti.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığının da filme büyük katkı sağladığını kaydeden Bedir, belgesel film ve hikayenin geniş kitlelere ulaşması temennisinde bulundu.
Belgesel, iki kurmaca karakter Niyaz ve Ekmel üzerinden ilerliyor
Filmin oyuncularından Birhan Tut, canlandırdığı karakteri "takıntılı" olarak yorumladığını ifade ederek, "Hayatını işine adamış, hayatından vazgeçecek kadar kendini işe adamış bir karakter. Zor bir karakter. Kendime yakın bulduğum noktaları da oldu." dedi.
SFF'yi daha önceki yıllarda da yakından takip ettiğini anlatan Tut, "Bir gün geleceğimi hiç düşünmemiştim. Kendi filmimle burada olmak, benim için ayrıca mutluluk verici. Burada olmak çok kıymetli." diye konuştu.
Tut, sahnelerde mükemmeliyeti aradıklarını belirterek, "Çok güzel bir şey çıktığını düşünüyorum. Umarım seyredenler de böyle düşünür." ifadelerini kullandı.
İSAM adına Filmcode tarafından yapılan belgesel film, iki kurmaca karakter Niyaz ve Ekmel üzerinden ilerliyor. Niyaz, İlahiyat Fakültesini bitirmiş genç bir akademisyen, Ekmel ise üniversitede 60'lı yaşlarda bir eğitimcidir.
İki karakterin yollarının TDV İslam Ansiklopedisi'nde kesiştiği filmle Türkiye tarihinin kolektif hafızayla hayata geçirilmiş en büyük kültür hareketlerinden birinin 33 yıla yayılan çarpıcı hikayesi beyaz perdeye taşınıyor.
TDV İslam Ansiklopedisi
İSAM'dan paylaşılan bilgiye göre, TDV İslam Ansiklopedisi'nin dünyada Müslümanlarca hazırlanan ve tamamlanan, hem madde listesi hem de içerik ve üslup açısından özgün, telif niteliği taşıyan ilk ansiklopedi olduğu belirtiliyor.
1983-2016 döneminde 33 yıllık çalışmanın ardından 44 cilt halinde hazırlanan ansiklopedi, 2014'te Cumhurbaşkanlığı, 2019'da da Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından ödüle layık görüldü.