İngilter menşeli The Guardian sahte pasaport taşıyan IŞİD militanlarının resmi vizeleri ve seyahat damgalarıyla İngiltere, AB, Kanada ve ABD'ye gidebildiklerini öne sürdü.
İngiltere menşeli yayın organı söz konusu işlemin gerçekleştiği yer olaraksa Türkiye'yi işaret etti.
Gazetenin iddiasına göre "Türkiye'de yaşayan aşırılıkçı bağlantılara sahip bir Özbek tarafından yönetilen böyle bir ağ" 15 bin dolar karşılığında "kaliteli sahte pasaportlar" basıp satıyor. Guardian'ın öne sürdüğüne göre en az 10 cihatçı militan, söz konusu sahte pasaportlarla Türkiye'den İstanbul Havalimanı'ndan yola çıktı.
Öte yandan yayın organı "Istanbul Global Consulting" adlı bir Telegram kanalının söz konusu sahte pasaport "firması"nın iletişim platformu olduğunu öne sürerken
Gazetenin muhabirleri söz konusu sahte pasaport imalatçısıyla yaptıkları görüşmede ilginç yanıtlar aldıklarını öne sürdüler. Guardian'a konuşan "sahte pasaport imalatçısı" "Birine hangi gruptan olduğunu sormuyorum. Herhangi biriyle çalışmaya hazırım" derken "Kimin kötü, kimin kötü olduğunu görmek benim işim değil. Güvenlik servisleri bununla ilgilenmeli.” ifadelerini kullandı.
Sahte pasaport satıcısı potansiyel müşteriler için daha geniş bir pasaport milliyeti çeşitliliği sunuyor. Gazete, satıcının, otantik güvenlik filigranları ve hologramlarına sahip görünen yeni Fransız, Belçika, Bulgar ve Rus pasaportları da dahil olmak üzere mallarının birkaç pasaportu kendilerine teşhir ettiğini ifade ediyor.
2020'de Tacikistan, sahte Tacik pasaportlarının kullanımını ortadan kaldırmak için İstanbul'daki konsolosluk personelini ve belge sistemini tamamen elden geçirmişti.
Söz konusu sahte pasaportların düşük bütçeli cihatçılara hitap etmediğini ifade eden The Guardian, üst düzey Taliban ve IŞİD üyelerinin bu hizmetten faydalanabildiğini iddia etti.
2015 yılına kadar IŞİD için savaşan bir Rus vatandaşı İngiliz medya kuruluşuna, “Suriye'den geldiğimde sadece birkaç yüz dolarım vardı, bu yüzden en ucuz pasaportu aldım. Gerçekten kalitesiz bir Tacik pasaportuydu. İşe yaramadı ve İstanbul'da havaalanında tutuklandım." ifadelerinde bulundu.
Söz konusu cihatçı daha sonradan ailesinin de yardımıyla daha kaliteli bir tane pasaport satın almak için yeterli parayı topladığını söylerken "Böylece gerçek bir Rus pasaportu aldım, ama üzerinde fotoğrafım vardı ve onunla Ukrayna'ya gidebildim. Bu gerçekten iyi bir şey bir keresinde Ukrayna'da polis tarafından durduruldum ve pasaportu aldılar ama bir hafta sonra her şeyin yolunda olduğunu söyleyerek bana geri verdiler. Ne yazık ki bu pasaportun süresi doluyor, bu yüzden şu anda yeni bir tane almak için para kazanmaya çalışıyorum.” dedi.
Öte yandan pasaportu inandırıcı kılmak için şahsın gerçek kimliğine ilişkin bir Türkiye'de ölüm belgesinin yayınlanmasının da 500 dolara mâl olduğunu ifade eden gazete, sahte pasaport imalatçısının "Sen Ebu Bekir Bağdadi olmadıkça kimse gerçekten ölüp ölmediğinizi kontrol etmek için morga gitmez. O belgeyi kabul edip sisteme girecekler” dediğini aktardı.
Müşterilerin etnik kökenlerine, konuştukları dillere, nereye gitmek istediklerine ve ne kadar harcamak zorunda olduklarına bağlı olarak birkaç pasaport seçeneği var olduğunu kaydeden Guardian bunları şöyle sıraladı:
"Avrupa'ya gitmek için en ucuz belgeler, Schengen vize paketinin bir parçası olarak yaklaşık 5 bin ila 6 bin avroya mal olan Rus, Kırgızistan ve Kazakistan pasaportları veya daha ucuz olan AB'ye vizesiz seyahate izin veren Ukrayna ve Moldova pasaportları."
En pahalı seçeneğin Belçika için geçerli bir AB pasaportu olduğunu belirten gazete, bunun bir AB vatandaşının Türkiye'ye kendi pasaportuyla gelmesi sahtecilere 2 bin 500 avroya satması ardından İstanbul'daki konsolosluğuna yenisi için başvurmasıyla mümkün olduğunu yazdı. Söz konusu "kayıp" pasaportun fotoğrafı bir müşterininkiyle değiştirilir.
Pasaportlar menşe ülkelerinde basılır ve müşterinin beklediği ülkeye götürülür, burada resmi sınır giriş pulları alınır, bu da belgenin meşruiyetini pekiştirmeye yardımcı olur.
Sahte pasaport tedarikçisi, gazeteye verdiği demeçte “Pasaportun kendisi nispeten hiçbir şeye mal olmuyor. Maliyeti pullar” derken "Paranın büyük kısmı pullar için rüşvete gidiyor." ifadelerini kullandı. Tedarikçi durumu şöyle özetledi: