SpaceX'te, uzun süreli misyonlar için kullanılabilen Dragon kapsülünün itici güç mekanizmalarının üretiminde, testlerinde ve dış donanım yapımında görev alan Saray, şimdilerde kariyerine yüzde 100 elektrikli, dikey iniş kalkış gerçekleştirebilen yeni nesil uçan araba üretimi yapan Supernal şirketinde devam ediyor.
Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'yı uzaya taşıyan aracın üretim aşamasında imzasının olan Saray, THY'den SpaceX'e uzanan meslek hayatını ve Gezeravcı'yla kesişen hikayesini AA muhabirine anlattı.
Türksat 5A uydusu roket teknolojisinden etkilendi, SpaceX'e başvurdu
Arnavut göçmeni bir ailenin çocuğu olduğunu ve 29 yaşına kadar Zeytinburnu'nda yaşadığını dile getiren Saray, çalışmayı çok sevdiğini, çocuk yaşlardan itibaren çeşitli işler yaptığını, 13-14 yaşlarında çalıştığı Kapalıçarşı'da İngilizce öğrenmeye başladığını kaydetti.
Daha sonra teknik işlere merakı üzerine babasının Merkezefendi'deki tamirhanesinde çıraklık yaptığını aktaran Saray, lise ve üniversite eğitiminin ardından sektöre atıldığını, 7 yıl boyunca THY'de çalıştığını belirtti.
THY'nin bir programında 2 yıl kadar eğitmenlik yaptığına değinen Saray, şunları söyledi:
"Bir gün arkadaşlarımla çay içerken bir tanesi Green Card'tan bahsetti. Aslında yurt dışında yaşama gibi bir amacım hiçbir zaman yoktu. Öylesine başvuru yapmıştım. Sonra Green Card çıktı. Hala yerleşme diye bir düşüncemiz yoktu. Macerayı seven bir adam olduğum için 'Hadi bir deneyelim' dedik. Atladık Amerika'ya geldik. 6 ay kadar burada çeşitli işlerde çalıştıktan sonra havacılık sektörüne tekrar başladım. Parker Aerospace'te 3 yıl çalıştım. Orada daha çok savaş uçaklarının bakım ve onarımını yapıyorduk. Daha doğrusu parçalarının. Daha sonra Türksat 5A uydusunun fırlatılmasını izledim. Dedim ki, 'Vay be ne kadar güzel bir teknoloji ve ben bunu bilmiyorum, mutlaka öğrenmeliyim.' SpaceX'e başvuru yapmıştım. Cuma gecesiydi, hiç unutmuyorum. 6 gün içerisinde çeşitli mülakatlardan ve süreçlerden geçtim. Kabul edilmiştim. 2,5 yıl da orada çalıştım. Dragon Spacecraft'ın üretiminden görev yaptım."
"İnanılmaz gururlandım, duygulandım"
İlk Türk astronot Alper Gezeravcı'yı uzaya taşıyan aracın yapımında üstlendiği göreve ilişkin konuşan Saray, "Alper Gezeravcı'nın içinde seyahat ettiği, Uluslararası Uzay İstasyonu'na gittiği Dragon Spacecraft uzay aracının üretiminden ve testlerinde bulundum. Daha çok etki sistemleri üzerinde çalıştım. Dragon tek başına uzaya seyahat edemiyor. İlk önce Falcon 9 roketiyle fırlatılıyor ve belli bir aşamadan sonra ayrılıyor. Uluslararası Uzay İstasyonu'na kendi başına gidebilmesi için belli bir itiş gücüne ihtiyacı var. Ben onun üretiminde ve testlerinde görev aldım." ifadelerini kullandı.
Bundan önce birçok NASA astronotuyla da çeşitli astronotlarla tanışma fırsatını yakaladığını, onların fırlatmalarını izlediğini ve emeğinin geçtiği uzay aracıyla seyahatlerini yakından takip ettiğini sözlerine ekleyen genç teknisyen, "Fakat hiçbirinde Alper Gezeravcı'nın içinde bulunduğu fırlatma kadar beni etkilememişti. İnanılmaz gururlandım, duygulandım. Aynı dili konuştuğum, aynı kültürüne sahip olduğum, bizden biri uzaya seyahat ediyor ve bunda benim de az da olsa bir emeğim var. Bu harika bir şeydi. İnanılmaz etkilendim." değerlendirmesinde bulundu.
Gezeravcı'ya, "Yolculuğun nasıl geçti?" diye sormak istiyor
Samet Saray, "Uzay yolculuğunu tamamladığında Gezeravcı'yla bir araya gelmek ister misin, ona neler sorarsın?" sorusunu, şu sözlerle yanıtladı:
"Bunu çok isterim. Çünkü Alper Gezeravcı bence artık bir rol model. Sadece benim için değil Türkiye'deki birçok genç arkadaşın, belki öğrencilerin örnek alacağı bir rol model haline geldi. Öncelikle ona sormak istediğim soru şu olur; 'Yolculuğun nasıl geçti, konforlu muydu?' İkinci sormak istediğiniz soru şu olabilir, 'Fırlatma anında ve geri geldiğinde okyanusa paraşütle inme gerçekleşiyor, bir nevi düşme gibi bu, zaten yakın zamanda izleyeceğiz bunu, bu nasıl bir duyguydu?' diye sorarım. Biraz da kendi tecrübelerinden, dünyadan uzakta bir yerde nasıl bir psikolojide olduğundan...Neler düşündüğünü çok merak ediyorum. Böyle samimi bir muhabbet yapmak isterdim açıkçası."
İlk uzay yolculuğunun, Türkiye'nin artık bu sektörde çok daha ileriye gidecek işler yapabilmesi ve bu tarz şirketlerin ya da sektörün büyümesi açısından fayda sağlayacağını düşündüğünü aktaran Saray, Türk gençlerinin artık bir rol modeli, örnek alacakları bir Türk astronotu olduğuna işaret etti. "Bu savunma sanayiini ciddi anlamda güçlendirecek bir proje. Bilim adına birçok testler yapıldı, bunlara faydası olacaktır. Gençlerimizin hayal gücünü daha da ilerilere taşıyıp, sınırlarını aştıracaktır." dedi.
Uçan araç projesinde görev alıyor
Yaklaşık 1 yıldır yüzde 100 elektrikli uçan araç projesinde görev aldığını, çok yeni bir sektörde, çok yeni bir şirkette çalıştığını belirten Saray, "2028 yılından sonra yavaş yavaş gökyüzünde görmeye başlayacağız. Bunlar daha dikey iniş kalkış yapabilen, uçak gibi uçabilen, otonom sürüş gerçekleştirilebilen, ilk başlarda belki biraz daha toplu taşıma için daha sonra şahıslara kadar inebilecek bir proje. Gökyüzü daha kalabalık olacak. Biraz da Jetgiller hayatımıza giriyor gibi düşünüyorum. Sessiz, çevre dostu, inanılmaz avantajlı bir durum. Yakın gelecekte teknolojinin çok daha hızlı geliştiğini de göreceğiz hep beraber." ifadelerini kullandı.
Kariyer yapmak isteyen gençlere tavsiyelerde bulunan Saray, şunları kaydetti:
"Öncelikle konforlarını bozsunlar. Bu çok önemli bir kavram. Risk alsınlar. Risk almadan kesinlikle başarının gelebileceğini düşünmüyorum. Mücadeleci olsunlar, asla vazgeçmesinler. Başarısızlıktan korkmasınlar. Başarısızlıktan bir şeyler çıkarttığınız anda başarı otomatikman gelmektedir. Herkesin iyi olduğu farklı konular olabilir. Onu bulmak için çeşitli sektörlerde ya da çeşitli işlerde denemeler yapmak zorundayız. Tutkulu olduğunuz işi iyi yarattığınız zaman, kendi imzanızı attığınız zaman çok farkındalık oluşuyor ve başarı geliyor."
Lisede başlayan uzay tutkusunu SpaceX'e taşıdı
Samet Saray, 1988'de İstanbul Zeytinburnu'nda dünyaya geldi. İlk ve ortaokulu burada okuduktan sonra liseyi Bağcılar Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Uçak Elektroniği ve Teknisyenliği bölümünde tamamlayan Saray, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meslek Yüksek Okulu'nda Endüstriyel Elektronik programında eğitim aldı.
Meslek hayatına başladığı Türk Hava Yolları (THY) Teknik'te 7 yıl çalıştıktan sonra Amerika'ya yerleşen Saray, savaş uçağı üreten Parker Aerospace'te F-18, F-35 gibi savaş uçağı parçalarının üretimini, bakımını ve testlerini gerçekleştirdi.
İş başvurusu yaptığı SpaceX'ten kabul alan Saray, yaklaşık 2,5 yıl boyunca uzay aracı Dragon Spacecraft'ın üretiminde görev aldı. Saray, uzun süreli misyonlar için kullanılabilen araçta itici güç mekanizmalarının üretiminde, testlerinde ve dış donanımının yapımında çalıştı.