Türkiye-Afrika Medya Zirvesi'nde, Afrika kıtasının uluslararası medyadaki olumsuz imajının tarihi kökleri ve bugüne yansımaları ele alındı.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca İstanbul'da düzenlenen ve 2 gün sürecek Türkiye-Afrika Medya Zirvesi'nde Türkiye, Kamerun ve Nijerya’dan gazeteciler "Afrika’da Hikaye Anlatımında Alışılmış Söylemlere Karşı Gelmek" başlıklı panelde konuştu.
25 Mayıs Afrika Günü dolayısıyla düzenlenen etkinliğe 45 Afrika ülkesinden 80 basın mensubunun yanı sıra Afrikalı diplomatlar ile kamu kurumlarının yöneticileri, medya temsilcileri, akademisyenler, özel sektör ve STK'lerden temsilciler katılıyor
"Afrika tek bir ülke gibi anılıyor"
Afrika Haberleri Editörü Hasan Hüseyin Köşger, Batı medyasındaki Afrika imajının tarihsel sürecini anlattı.
Bağımsızlık öncesi Afrika ülkelerinin medyada görülmediği ve "kara kıta" gibi ifadelerle anıldığını kaydeden Köşger, kıtanın Batı tarafından başından bu yana negatif bir dille anıldığını söyledi.
Köşger, Afrika ülkelerine bakışın bağımsızlık sonrasında biraz değişerek "desteklenmesi gereken, kalkındırılması gereken, bağımlı" bir yer olarak gösterildiğine işaret etti.
"1990’lı yıllarda Afrika’nın bazı bölgelerinde savaş, kriz ve kıtlık var. Afrika artık bu dönemden sonra karmaşa ve kaos kelimeleriyle anılmaya başlıyor. Bir jenerasyonun zihninde Afrika kaos ve karmaşanın olduğu bir yer." diyen Köşger bugün bu imajın halen sürdüğünü söyledi.
Son günlerde ortaya çıkan maymun çiçeği salgınına ilişkin kullanılan haberlerde bile bunun sürdüğüne dikkati çeken Köşger, salgın haberleri için Afrikalıların fotoğraflarının kullanıldığını söyledi.
Dünyanın pek çok yerinde yolsuzluk ve kötü yönetimin olduğunu ifade eden Köşger, bunun Afrika’ya has bir durum gibi yansıtılmasına karşı çıkılması gerektiğine vurgu yaptı.
"Afrika 54 ülkeden oluşsa da tek bir ülkeymiş gibi anlatılıyor." diyen Köşger ayrıca hükûmetler ve medya arasındaki ilişkinin de Afrika kıtasına ilişkin söylemi desteklediğini söyledi.
Köşger, kıta ülkelerine ilişkin çıkan haberlerin yüzde 80’inin negatif olduğunu, AA olarak karalama olmadan, akıl veren, yol gösteren bir dil kullanmadan Afrika’yı okuyuculara aktarmaya çalıştıklarını dile getirdi.
"Kıtanın güzelliklerini görmediler"
RFI ve Fabien Essiane, basının aslında bulunduğu toplumu yansıttığını söyleyerek "Medya tarihi bir gerçekliğe dayanıyor. Afrika’ya ‘kara kıta’ deniliyor ancak ben ‘insanlığın kıtası’ olarak tanımlarım. Çünkü burası insanlığın doğduğu yerdir." diye konuştu.
Essiane, "Sömürgecilikle durum değişti ve sömürgeciler bir basın yarattı ve onların çıkarlarına yönelik yayınlar yapıldı. Afrika basını için Afrika bir değer değildi ve medenileştirilmesi gereken bir kıta olarak gördüler. Onlar her zaman olumsuz olayları gördüler, kıtanın güzelliklerini görmediler." ifadesini kullandı.
Afrikalıların üzerine düşen sorumlulukları alması ve kendilerini iyi bir şekilde ifade etmesi gerektiğini söyleyen Essiane, "Profesyonel, iyi eğitilmiş gazetecilere ihtiyacımız var." dedi.
"Afrika’dakiler de Türkiye ile ilgili haberleri Batı medyasından alıyor"
Nijerya SBM Intel Temsilcisi Cheta Nwanze, Afrika için tek bir anlatının olmadığına dikkati çekerek "Çıkarlarımızı iyi tanımlamamız gerekiyor. Tarihimiz özellikle silinmiştir çünkü insanları bastırmanız için tarihini silmeniz gerekir. Bizim kendi yazıtlarımız vardı ve sömürge döneminde bunların birçoğu tahrip edildi ve yok edildi." şeklinde konuştu.
Nwanze, "Nasıl ki daha önce Türkiye, Afrika ile ilgili haberleri Batılılardan alıyorken aynı şekilde Afrika’dakiler de Türkiye ile ilgili haberleri Batı medyasından alıyor. Biz kendi hikayelerimizi anlatamadık. Tüm Afrika için tek bir anlatı söz konusu olamaz. Bu durum Türkiye için de geçerlidir." ifadesini kullandı.