AA muhabirinin Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Statista verilerinden derlediği bilgiye göre, Türkiye, AB ülkeleri arasında hayvan varlığıyla öne çıkıyor.
AB ülkelerinde 2021'de 75 milyon 705 bin olan toplam büyükbaş hayvan sayısı, geçen yıl 74 milyon 799 bine geriledi. Büyükbaş hayvancılıkta Fransa, AB ülkeleri arasında ilk sırada yer alıyor. Bu ülkenin büyükbaş hayvan varlığı geçen yıl 16 milyon 986 olarak hesaplandı. Fransa'yı, 10 milyon 997 binle Almanya, 6 milyon 600 bin ile AB'den ayrılan Birleşik Krallık, 6 milyon 552 binle İrlanda, 6 milyon 456 binle İspanya ve 6 milyon 448 binle Polonya izledi.
Büyükbaş hayvan varlığında 2020 yılına kadar Avrupa'da Fransa'nın ardından ikinci sırada gelen Türkiye, aynı yıl 18,2 milyonluk büyükbaş hayvan sayısıyla zirveye yerleşti. Ülke, 2021'de yaklaşık 18 milyon ve 2022'de de yaklaşık 17 milyon 24 bin büyükbaş hayvan varlığıyla ilk sıradaki yerini koruyarak, bu yıla zirvede girdi.
Türkiye küçükbaşta AB ülkelerine fark attı
AB ülkelerinde küçükbaş hayvan sayısı ise 2022'de toplam 70 milyon olarak belirlendi.
Söz konusu dönemde AB ülkelerinde küçükbaş hayvanlardan koyun sayısında önde gelen ülkenin İspanya olduğu görüldü. İspanya, yıllarca ilk sırayı kimseye kaptırmazken Romanya, Yunanistan, Fransa ve İtalya yıllar içinde ilk 3'te yer aldı.
İspanya'nın geçen yıl koyun sayısı 14 milyon 453 bine ulaşırken bu ülkeyi 10 milyon 443 binle Romanya, 7 milyon 378 binle Yunanistan, 6 milyon 597 binle Fransa, 6 milyon 568 binle İtalya ve 4 milyon 18 binle İrlanda takip etti.
Aynı dönemde Türkiye'nin koyun varlığı 44 milyon 688 bin olarak kayıtlara geçti. Türkiye bu alanda, AB ülkelerine büyük fark attı.
Keçide de Türkiye zirvede
AB ülkeleri arasında küçükbaş hayvanlardan keçi sayısında ise ilk sırayı 2 milyon 961 binle Yunanistan aldı. Yunanistan'ı, 2 milyon 463 binle İspanya, 1 milyon 505 binle Romanya, 1 milyon 311 binle Fransa ve 1 milyon 10 binle İtalya izledi.
Türkiye'de geçen yıl toplam keçi varlığı 11 milyon 578 bin olarak kaydedildi. Söz konusu sayıyla Türkiye, AB ülkelerinin toplamını aştı.
Bu rakamlarla 2022 itibarıyla Türkiye'nin toplam küçükbaş hayvan sayısı 56 milyon 266 bine ulaştı.
Türkiye büyükbaş ve küçükbaşta 2021'de kendi rekorunu kırdı
Türkiye'nin büyükbaş hayvan sayısı 2013'te 14 milyon 533 bin, 2014'te 14 milyon 345 bin, 2015'te 14 milyon 128 bin, 2016'da 14 milyon 222 bin ve 2017'de 16 milyon 105 bin seviyelerini gördü. Son 5 yıla gelindiğinde ise büyükbaş hayvan sayısı 2018'de 17 milyon 221 bin, 2019'da 17 milyon 872 bin, 2020'de 18 milyon 158 bin, 2021'de 18 milyon 36 bin ve 2022'de 17 milyon 24 bin olarak kayıtlara geçti.
Küçükbaş hayvan sayısı ise 2013'te 38 milyon 510 bin, 2014'te 41 milyon 485 bin, 2015'te 41 milyon 924 bin, 2016'da 41 milyon 329 bin ve 2017'de 44 milyon 312 bin oldu.
Söz konusu sayı 2018'de 46 milyon 117 bin, 2019'da 48 milyon 481 bin, 2020'de 54 milyon 113 bin, 2021'de 57 milyon 519 bin oldu. Böylece toplamda en yüksek hayvan varlığına 75 milyon 555 bin 321 ile 2021 yılında ulaşıldı.
Türkiye, 2021 yılında büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısında rekor kırdı.
5 yıllık eylem planı yolda
Türkiye Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, AA muhabirine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçmiş yıllarda nüfus başına bir küçükbaş olacak şekilde üretim planlaması yapılması talimatı verdiğini söyledi.
Türkiye coğrafyasının küçükbaş hayvancılık coğrafyası olduğunu vurgulayan Çelik, şunları kaydetti:
"Önümüzdeki dönem Tarım ve Orman Bakanı'mız İbrahim Yumaklı'nın kadrosu oluştuktan sonra şekillenecek. Kendisini 1,5 yıldır tanıyor ve beraber çalışıyoruz. Bu süreçte çözüm odaklı ve önümüzü açacak adımlar attı. Dolayısıyla gelecekten umutluyuz. Kadrolar oturduktan sonra yine eylem planımızı ve raporlarımızı güncelleyip Bakanımıza sunacağız. Küçükbaş hayvan varlığımızı nasıl artırırız ve çoban sorununu nasıl çözeriz gibi başlıca konularımız için çözüm arayışı içinde olacağız. Çobanlığı sevdirecek adımlar atılması için uğraşacağız. Hazırlayacağımız 5 yıllık yeni eylem planımızı hayata sistematik şekilde geçirebilirsek 5 yıl içinde küçükbaş-büyükbaş hayvan varlığında 100 milyonu yakalarız diye düşünüyoruz. Bu da Hazine ve Maliye ile Tarım ve Orman bakanlıklarımızın destekleriyle mümkün olacaktır."
Türkiye ve sağlıklı veri toplanan bazı Avrupa ülkelerindeki büyükbaş hayvan varlığı aşağıdaki gibidir (bin):
Ülkeler/Yıllar |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
Türkiye |
14.533 |
14.345 |
14.128 |
14.222 |
16.105 |
17.221 |
17.872 |
18.158 |
18.036 |
17.024 |
Fransa |
19.096 |
19.249 |
19.387 |
19.373 |
18.954 |
18.613 |
18.173 |
17.816 |
17.330 |
16.986 |
Almanya |
12.686 |
12.742 |
12.635 |
12.467 |
12.281 |
11.949 |
11.640 |
11.302 |
11.040 |
10.997 |
Birleşik Krallık |
9.682 |
9.693 |
9.816 |
9.806 |
9.787 |
9.610 |
9.459 |
9.366 |
9.442 |
9.600 |
İrlanda |
6.309 |
6.243 |
6.422 |
6.613 |
6.674 |
6.593 |
6.560 |
6.529 |
6.649 |
6.552 |
İspanya |
5.802 |
6.079 |
6.183 |
6.318 |
6.466 |
6.511 |
6.600 |
6.636 |
6.576 |
6.455 |
Polonya |
5.590 |
5.660 |
5.763 |
5.970 |
6.036 |
6.183 |
6.262 |
6.279 |
6.379 |
6.448 |
Türkiye ve sağlıklı veri toplanan bazı Avrupa ülkelerindeki küçükbaş hayvan varlığı aşağıdaki gibidir:
Ülkeler/Yıllar |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
Türkiye |
38.510 |
41.485 |
41.924 |
41.329 |
44.312 |
46.117 |
48.481 |
54.113 |
57.519 |
56.266 |
İspanya |
18.729 |
18.136 |
18.827 |
19.051 |
19.025 |
18.617 |
18.138 |
18.090 |
17.671 |
16.916 |
Romanya |
10.449 |
10.935 |
11.250 |
11.359 |
11.485 |
11.716 |
11.954 |
11.893 |
11.580 |
11.948 |
Yunanistan |
13.743 |
13.326 |
12.869 |
12.627 |
12.361 |
12.055 |
12.007 |
10.871 |
10.826 |
10.339 |
Fransa |
8.476 |
8.439 |
8.287 |
8.361 |
8.090 |
8.418 |
8.347 |
8.413 |
8.382 |
7.908 |
İtalya |
8.158 |
8.103 |
8.110 |
8.311 |
8.207 |
8.165 |
8.060 |
8.100 |
7.789 |
7.578 |