Tarihin en büyük ekonomik daralmalarından birini yaşadığımız 2018'in ardında bıraktığı yıkım Küresel Servet Göçü Araştırması'na da yansıdı.
Kanada merkezli Visual Capitalist şirketi tarafından banka hesabı, gayrimenkul, hisse senedi ve iş bağlantıları gibi bireysel varlıklar baz alınarak oluşturulan “varlık piyasaları” araştırmasına göre, geçen yıl küresel servet yüzde 5 azalarak 215 trilyon dolardan 204 trilyon dolara geriledi. Buna karşılık Türkiye'nin varlık piyasalarındaki kaybı yüzde 23'le rekor düzeye ulaştı.
90 ÜLKE İÇİNDE İKİNCİ
Böylece ülkemiz 90 ülke arasında, 1 yıllık kaybın yüzde 25 olduğu Venezuela'nın ardından “serveti en çok azalan” ikinci ülke oldu. 2.5 milyon vatandaşının açlık nedeniyle terketmek zorunda kaldığı Venezuela, yüzde 1 milyona yaklaşan enflasyon oranıyla dünyada ekonomisi en kötü durumda olan ülkeler arasında başı çekiyor.
10 YILLIK KAYIP % 11
Araştırmada Türkiye, 2008-2018 yılları arasında varlık piyasaları en kötü performans gösteren 20 ülke arasında da 7'nci sırada bulunuyor. Araştırmaya göre, Türk halkının serveti 2008-2018 yılları arasında yüzde 11 eridi.
10 yıl içinde Venezuela'nın varlık piyasalarındaki değer kaybı yüzde 68'e ulaşırken, Yunanistan'da yüzde 37, Ukrayna'da yüzde 24, Güney Kıbrıs'ta yüzde 21, İtalya'da yüzde 14, İspanya'da yüzde 13 oldu. Varlık piyasaları en iyi performans gösteren ülkeler sıralamasında Çin yüzde 130'luk getiriyle ilk sırada yer alırken, onu yüzde 124'le Mauritius izledi.
VİETNAM GÖZDE OLACAK
Sıralamada Etiyopya yüzde 102 ile 3'üncü olurken, Hindistan yüzde 96, Sri Lanka ve Vietnam yüzde 94, Endonezya yüzde 71 ve Kenya ile Filipinler yüzde 64 getiriyle onu takip etti. Rapora göre, önümüzdeki 10 yıl içinde küresel servetin yüzde 43 artarak 2028 yılında 291 trilyon dolara yükselmesi bekleniyor. Eğer şu andaki yükseliş trendi devam ederse, Vietnam yüzde 200 büyüyerek Çin'i sollayacak ve listenin en başında yer alacak.
2018'e kur şoku ve kriz damgasını vurdu
Türkiye, geçen yıl ağustos ayında yaşanan kur şokunun da etkisiyle tarihinin en önemli ekonomik daralmalarından birini yaşadı. Borsa yatırımcısı geçen yıl ortalama yüzde 21 zarar ederken, Türk Lirası (TL) da dolar karşısında yüzde 39.5 değer kaybetti.
Dolar, 2018'de 7.2169 TL ile tüm zamanların en yüksek seviyesini 13 Ağustos tarihinde gördü. Dolar 2018'i 5.2920 liradan yılı tamamlarken, Euro yıllık yüzde 33.1 artarak yılı 6.0550 lira seviyesinden kapatmıştı. Külçe altının gram fiyatı da yıllık yüzde 37.5 artışla yılı 218.30 liradan kapattı. Yıllık enflasyonun yüzde 20.30 olarak gerçekleştiği geçen yıl ekonomideki büyüme de yüzde 2.6 düzeyinde kaldı.
Kişi başına milli gelir 2009 yılından bu yana ilk kez 10 bin doların altına gerileyerek 2018 sonu itibarıyla 9 bin 632 dolara düştü. Böylece kişi başına gelirde 2007 yılına, yani 11 yıl önceki seviyeye geri döndük. 2007'de kişi başına gelir 9 bin 656 dolardı. İşsizlik de Aralık 2018 döneminde 3.1 puan artışla yüzde 13.5'e çıkarak 4 milyon 302 bin kişiyle rekor seviyeye çıktı.
Kaynak: Nuray Tarhan/Sözcü