Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, Ukrayna dönüşü Viyana Schwechat Havalimanı'nda açıklamalarda bulundu.
Zaporijya'ya 14 kişilik ekiple gittiklerini ve ekipten 6 uzmanın tesiste kaldığını, bu kişilerin Ajansın dün başlattığı çalışmaları sürdüreceğini kaydeden Grossi, UAEA’nın buradaki varlığının daimi olduğunu, ihtiyaç sürdüğü müddetçe orada kalınacağını anlattı.
Grossi, her nükleer santralde güvenlik ve emniyet açısından dikkat edilmesi gereken 7 hususun bulunduğunu kaydederek, söz konusu 7 hususun yer aldığı bir grafik üzerinden Zaporijya Nükleer Santrali’deki son durumu aktardı.
Santralin fiziksel bütünlüğü en önemli konu
Öncelikli olarak santralin fiziksel bütünlüğüne değinen Grossi, bu durumun en kaygı verici husus olduğunu kaydetti. Grossi, grafikte bu maddenin kırmızı ile işaretlendiğini, çünkü tesis ve çevresinde yaşanan çatışmalar nedeniyle fiziki bütünlüğün ciddi tehlike altında olduğunu dile getirdi.
Grossi, santralin güvenlik sisteminin bazı aksamalara rağmen gayet iyi çalıştığını, bu nedenle bu maddeyi sarı olarak işaretlediklerini belirterek, ancak tesiste çalışanların durumunun kendilerini kaygılandıran ikinci en önemli husus olduğunu bildirdi.
Nükleer santralin Rus güçlerinin kontrolünde olduğu ancak Ukraynalılar tarafından işletildiği, ayrıca Rus uzmanların da tesiste bulunduğu bilgisini paylaşan Grossi, uzmanların profesyonelce çalıştığını ancak atmosferin çok kırılgan olduğunu anlattı.
Grossi, kaygı duydukları bir diğer hususun da santralin güç kaynakları olduğunu belirterek, bu denli büyük bir tesiste güç kaynaklarında yaşayabilecek olası bir problemin ciddi sonuçlar doğurabileceğine dikkati çekti.
Ajanstan iki uzmanın her şey normale dönene kadar bu santralde kalacağını dile getiren Grossi, "Santrale ilişkin birçok şey biliyorduk ancak bizim asıl görevimiz teftişte bulunmak. Ajansın orada bulunmasıyla bulunmaması arasındaki fark gece ve gündüz gibi." dedi.
Grossi, santralin bulunduğu bölgede çatışmaların ve askeri hareketliliğin artış gösterdiğine dikkati çekerek, bu durumun kendisini çok kaygılandırdığını, artan çatışmalar nedeniyle tesisin fiziksel bütünlüğünün zarar görme olasılığının yükseldiğini kaydetti.
Ajans, tesis hakkında üçüncü kişilerden değil doğrudan bilgi edinecek
Grossi, "Ajansın orada olması çok büyük bir değer, çok büyük bir farklılık. Artık orada meydana gelen her şey, herhangi bir sınırlama derhal bize rapor edilecek. Artık bir tarafın ne dediği diğer tarafın ne karşılık verdiğinin bir önemi yok, çünkü UAEA orada." değerlendirmesinde bulundu.
Zaporijya’da görmek ya da girmek istediği her yere erişim sağladıklarını aktaran Grossi, kamuoyundan hiçbir bilginin saklanmadığını kaydederek, "Her şeyi gördük. Bunu vurgulamak istiyorum çünkü bunun çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bir yere gittiğimizde yapmamız gerekeni yaparız. Ve eğer engellenirsek, geri döner ve yapamadığımızı söyleriz." şeklinde konuştu.
Grossi, Ajansın nükleer santralde olmasının taraflar arasında bir denge unsuru oluşturacağını, bu nedenle de bu misyonun önem arz ettiğini belirterek, hafta içi UAEA Yönetim Kurulu'nu nükleer santraldeki son duruma ilişkin bilgilendireceğini sözlerine ekledi.