Los Angeles'ta yaşayan kadın ressam Zhenya Gershman, Anadolu Ajansı(AA) foto muhabiri Wolfgang Schwan'ın Ukrayna'nın Harkiv kentinde çektiği; uluslararası medyada geniş yer bulan, başı sargılı ve yüzü kana bulanmış öğretmen Olena Kurilo'nun fotoğrafını internette görüp tabloya aktarmasının bu kadar ses getireceğini hayal dahi edemediğini belirtti.
Ukrayna'daki savaşın sembolü haline gelen fotoğrafa ulaşma hikayesini ve sonrasını AA muhabirine anlatan ABD'li ressam, Google arama motoruna 'Ukrayna', 'savaş' ve 'kurban' kelimelerini yazıp görsellerde aradığını ifade etti.
Karşısına doğrudan Schwan'ın çektiği bu fotoğrafın çıktığını söyleyen Gershman, "Daha birçok fotoğraf vardı ama beni yolumda durduran bu oldu. Daha fazla aramama gerek yoktu. Gözlerinizi kaçırmadan ona bakmak zordu ve kim böyle bir korkuyla samimi bir portre yapmak ister diye sormak isteyebilirsiniz. Gözleri konuşuyordu, ben onlara 'konuşan gözler' diyorum. Kelimenin tam anlamıyla benimle konuştular ve lütfen beni boyayın dediler. Tereddüt etmeden aletlerimi, fırçamı aldım ve gece boyunca boyayarak tek seferde, hiç ara vermeden onu tamamladım." dedi.
Bitirdiği tabloyu AA foto muhabiri Schwan ile paylaştığını belirten ressam, duygularını "Bu herhangi birimizin başına gelebilirdi ve ben olsaydım, öfke ve intikam duygusu yaşıyor olurdum. Bunu onun gözlerinde görmedim, beni büyüleyen de buydu. Gözlerinde gördüğüm basit bir soruydu: Bana yardım et." sözleriyle ifade etti.
Gershman, "Fırçalarımın savaşmak için kullanılabilecek bir alet olduğunu hissettim. Bu, benim bir şekilde şiddet içermeyen savaşma yöntemim ve bir şeyler yaparak Ukrayna'ya bağlılığımı göstermem gerektiğini biliyordum. Bir master planım yoktu. Bunu neden yaptığımı bilmiyordum ama duygularımı ifade etmenin tek yolu da buydu." diye konuştu.
"1 dolarlık ilk teklife 5 sıfır daha ekleneceğini asla beklemiyordum"
İlk kişisel sergisini 14 yaşındayken Rusya'nın St. Petersburg kentinde açan ve ABD'nin California eyaletinde resim sanatı üzerine yüksek lisans yapan Gershman, müzayedede ilk teklifin 1 dolar olduğunu görünce bir süreliğine hayal kırıklığı yaşadığını dile getirdi.
Gershman, "Ancak teklif hızla yükselmeye başladı. Müzayedeyi kaç kişinin desteklediğini ve teklif verdiğini görmek bir zevkti ve 1 doların yanına beş sıfır daha ekleneceğini ve toplam 100 bin dolara satılmasını asla beklemiyordum." ifadelerini kullandı.
ABD'li ressam, tablosunun açık artırmada satılıp gelirin Ukrayna'ya gönderilebileceği fikrini fotoğrafçı ve aktivist arkadaşı Adrian Roup'un verdiğini, onun reklamcı kuzeni Julian Roup'un da bu iş için Heritage Auction müzayede evini ayarladığını belirtti.
Gershman, kendilerine düşen primi de almayıp tüm gelirin Ukrayna Kızılhaç Derneğine ulaşmasını sağlayan müzayede evinin direktörü Nancy Valentina'nın da fotoğrafı çeken AA foto muhabiri Wolfgang, Adrian Roup ve Julian Roup kadar teşekkürü hak ettiğini vurguladı.
"Ben bir sanatçıyım ve aynı zamanda bir eğitimciyim. Sanatın kendinize saklayabileceğiniz bir şey olmadığına ancak paylaşılması, öğretilmesi ve teşvik edilmesi gerektiğine gerçekten inanıyorum." diyen Gershman, bir sanatçının kendini ifade edebilmesi için özgür bir ülkede yaşaması gerektiğine inanan bir ailede yetiştiğini, Rusya'nın başkenti Moskova'da doğduğunu ve ailesiyle ABD'ye göç ettiklerini anlattı.
Köklerinin Ukrayna'ya dayandığını belirten ABD'li sanatçı, Ukrayna'nın Luhansk bölgesinde doğan büyükbabası Mihail Matusovsky'nin tanınmış bir şair olduğu, birçok şiirinin bestelendiğini söyledi.
Luhansk'ta büyükbabası Matusovsky adına açılan bir müzenin varlığından da söz eden Gershman, "Rusya'nın, Ukrayna'ya karşı başlattığı savaşta haksız olduğunu ve net olarak Ukrayna halkının yanında durduğunu" ifade etti.
"Benim görevim fırçamla, gitmeyi seçtiğim iyiliği gerçekleştirmek"
Sanatın bir amaç uğruna yapıldığına, onun başkalarıyla paylaşılarak bir ilham aracına dönüştürülmesi gerektiğine inandığını dile getiren Zhenya Gershman, "Başkalarına ilham vermek, yaptığım işin özü. Benim görevim fırçamla, gitmeyi seçtiğim iyiliği gerçekleştirmek." dedi.
Rusya'nın Ukrayna tarihiyle ilgili yorumlarına katılmadığını söyleyen ABD'li sanatçı, "Rus sömürgeciliğin ezici bir geçmişi var. Ermenistan, Gürcistan, Letonya, Estonya üzerinde hak iddia ediyor. Ukrayna gibi bunların çoğu Rusya tarihinden önceye uzanan zengin geçmişe sahip ülkeler. Rusya için bu bir utanç vesilesidir. Rusya'da artık yaşamasam da hala kendimi sorumlu hissediyor ve bu adaletsizliğe karşı mücadele etmem gerektiğini düşünüyorum." değerlendirmesini yaptı.
Herhangi bir ırktan veya dinden birine yapılacak her türlü şiddete karşı olduğunu belirten Gershman, Ukrayna'da yaşananların korkunç olduğunu, "kime, nasıl yardım edilmesi gerektiğine dair hiçbir soruya yer bırakmadığını" savundu.
Türkiye'nin barış çabalarına ve AA'ya teşekkür
"Zorbalığa karşı durmaktan ve yardım etmekten korkmayan her ülkeyi alkışlıyorum. Bunu her ülkede yaptığı için Türkiye'yi alkışlıyorum. Bu yüzden yardım etmeye çalışan herkesi ve her ülkeyi alkışlıyorum." diyen ressam Gershman, Moskova'ya karşı en güçlü mücadele yönteminin "daha güçlü ekonomik yaptırımlardan" geçtiğini, Rusya'nın milyarlarca dolarlık silahla Ukrayna'daki savaşı finanse etmesinin, sattığı petrolle mümkün olduğunu iddia etti.
Gershman, yağlı boya tabloya çevirerek Ukrayna halkına 100 bin dolarlık bir desteğe dönüşen çalışmasının, AA foto muhabiri Schwan'ın çektiği fotoğraf sayesinde mümkün olduğunu belirtirken kurumsal izinler konusunda kendilerine yardımcı olan AA yönetimine de şöyle teşekkür etti:
"Anadolu Ajansına daha ilk günden cömert davrandıkları için teşekkür etmeliyim ki bu, bir başka mucizeydi. Tüm tanıtımlarda kullanmak için görselin telif hakkına sahip olmamıza izin verdiler. 'Hayır' deselerdi, bu kadar tanıtım yapamazdık. Bu, bir savaş devam ederken herkesin görmesi gereken bir görselin sahiplenilmemesi, ücretsiz olması gerektiğine inanan bir ruh yapısıyla mümkündür. Anadolu Ajansına kalbimin derinliklerinden teşekkür ederim."
ABD'li sanatçı ayrıca, Ukraynalı öğretmen Olena Kurilo'nun, yüzü kana bulanmış ve başındaki sargılarla, insanların savaşlardan nasıl etkilendiğinin ispatı gibi duran fotoğrafının ve ona bakarak çizdiği tablonun büyük bir harekete dönüştüğünü ve bunu, "Mermilerin Üzerindeki Fırçalar" diye isimlendirdiklerini kaydetti.
AA'nın fotoğrafı Rusya-Ukrayna savaşının unutulmaz karesi oldu
AA foto muhabiri Wolfgang Schwan'ın, Ukrayna'nın Harkiv kentinde 25 Şubat'ta çektiği ve savaşın simgesi haline gelen Olena Kurilo'nun fotoğrafı, dünya çapında sayısız medya kuruluşunun ilgisini çekmişti.
The Guardian, The Times, The Sun, Independent ve Bild başta olmak üzere birçok uluslararası gazetede birinci sayfadan kullanılan AA'nın fotoğrafı, CNN, BBC gibi uluslararası televizyon kanallarına ait haber sayfalarında da geniş yer bulmuştu.
ABD’deki Heritage Auctions’ta açık artırmaya çıkan "First Face of War: Intimate Portrait of Ukrainian Teacher, 2022" (Savaşın İlk Yüzü: Ukraynalı Öğretmenin Samimi Portresi) isimli tablodan elde edilen 100 bin dolarlık gelirin tamamının Ukrayna Kızılhaç Derneğine bağışlanmıştı.