Bilkent Üniversitesi Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri Bölümü son sınıf öğrencileri Merter Eker, Fatma Helin Ay, Berrin Yava, İrfan Laçin tarafından geliştirilen sistem, kandaki oksijen, kan şekeri ve tansiyon ve kalp ritim hızını ölçen cihazlardan gelen verilerin transferini daha çok kripto paralar için gündeme gelen blok zincir ile sağlıyor.
Öğrencilerin üniversite bitirme tezi olarak bir yıllık çalışma sonucu geliştirilen "CipherMed" isimli projenin danışmanı Öğretim Görevlisi Ceren Serim, projeye ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, uzaktan hasta takibinde veri güvenliğinin önemine işaret etti.
Hasta takibinde ön plana alınması gereken en önemli noktanın da verilerin koruma altına alınması olduğunu vurgulayan Serim, "Teknoloji, bulut veri tabanı ile entegre edildi. Bir dizi gelişmiş özelliğe sahip yenilikçi web uygulaması doktorlara hasta verilerine anında erişme ve analiz imkanı sağlıyor." bilgisini verdi.
Sistemin, göze çarpan en önemli özelliğinin blok zincir teknolojisini kullanılarak veri transferi sağlaması olduğunu vurgulayan Serim, "Blok zincir, kripto paraların transferinde gündeme geldi ancak başka alanlara da yayılmaya başladı. Blok zincir ile verilerin gizliliğini korumak mümkün. Bu sebeple siber tehditlere karşı internet ortamındaki verilerin güvenliğini sağlamak için blok zincir teknolojisi kullanıldı." dedi.
Sistem sayesinde, hasta verilerinin, gizlilik, bütünlük ve kullanılabilirlik protokollerine uyan web3 teknolojisi ile blok zincirde güvenli şekilde saklandığını bildiren Serim, "Hasta bilgilerine yalnızca yetkili kullanıcılar erişebiliyor. Sistem, hasta verilerinin acil durumlarda alarm vermesini sağlıyor, böylece anında müdahale ve takibe imkan sağlanıyor. Bu da hastaya optimum fayda sağlanmasına yardımcı bir mekanizma oluşturuluyor." diye konuştu.
Uygulamanın hasta raporlarının oluşturulmasına da imkan sağladığını belirten Serim, "Böylece doktorlar için zaman tasarrufu sağlayarak hasta verilerine erişimi kolaylaştırır." ifadesini kullandı.
Sistemi hayata geçirmek için Ankara Üniversitesi Teknokenti ile işbirliğine gidildiğini aktaran Serim, "Sistemde, kandaki oksijen, kan şekeri ve tansiyon ve kalp ritim hızını ölçen cihazlardan gelen veriler işlenerek kaydediliyor ve blok zincire aktarılıyor. Blok zincirde veri güvenliği sağlandıktan sonra sıra veri aktarımına geliyor. Böylece üniversite sanayi işbirliği ile teletıp alanında alternatif bir çözüm olarak ortaya çıkmış oldu." dedi.
"Yakında kalp pilleri de uzaktan takip edilebilecek"
Ankara Üniversitesi Teknokenti'nde kurulu Esentech AR-GE'te Kurucu Ortaklarından Özgü Özköse Erdoğan da sistemin cihaza bağlı hastaların evde takibinde hızlı ve güvenli bir yöntem olduğunu söyledi.
Cihaz arıza verdiğinde yetkili firmaya ve teknisyenlere de kolaylıkla bir rapor gönderdiğini aktaran Özköse, böylece sorunun kısa sürede çözümüne olanak sağlandığını anlattı.
Şu anda cihazın sağlıkta sınırlı kullanım alanının bulunduğunu ifade eden Özköse, yakında kalp pillerinin de uzaktan takibini yapacak bir sistemin geliştirilmesinin bu teknolojilerle mümkün olduğunu söyledi.
Sistemin geliştiricilerinden İrfan Laçin ise sistemin tüm teletıp uygulamalarında kullanılma potansiyeli taşıdığını söyledi.