Musa Savaş'ın yazısı
BİLİŞİM gazetecileri olarak kendi aramızda birçok şey konuşuruz. Konuştuğumuz konular birbirinden ilginçtir. Doğal olarak telekom operatörlerini de konuşuruz. Bunlardan Vodafone Türkiye konusunda kafamız biraz karışık. Bu kafa karışıklığımızı ben kendi özelimden anlatayım. Baştan şunu belirteyim ki ben birçok olaya sadece mantık çerçevesinde bakmam. Duygusal olarak da bakarım. Olaylara veya konulara bakarken duygusal taraftaki olumlu ve olumsuz duygularımın yoğunluğu ise “Ülkem için ne kadar faydalı?” sorusunun cevabı temelinde şekillenir.
2006’DA TÜRKİYE’YE GELDİ
Şimdi biraz eskilere gidelim. 2006’da Vodafone CEO’su Hintli Arun Sarin Türkiye ve Hindistan pazarlarında Vodafone için büyük gelecek görüyordu. Nitekim aldığı kararlarla bugünlerin temellerini attı. 2006’da bir gecede firmayı Japonya’dan çıkardı. Sonrasında yine 2006’da Hindistan ve Türkiye pazarına soktu. Ülkemize Telsim’i alarak giren firma, 2008’de Arun Sarin’in beklentilerinin gerçekleşmediğini gördü. Hem Türkiye’de hem de Hindistan’da işler istedikleri gibi gitmedi. Daha o yıllarda bu ülkelerden çıkış senaryoları ve simülasyonları hazırlandı. Bu cümlem yanlış anlaşılmasın. Bu ölçekteki tüm küresel şirketler sürprizleri sevmezler. Dolayısıyla her ofisleriyle ilgili olumlu ve olumsuz her türlü senaryoya hazır olmaya çalışırlar.
ÖNEMLİ VERİLER
Şimdi bazı verileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
1. Vodafone İspanya, 2019’da 5000 çalışanının 1200’ünü işten çıkardı. Sebep, ekonomik gerekçeler.
2. Vodafone İtalya, 2019’da 7000 çalışanının 1100’ünü işten çıkardı. Sebep, ekonomik gerekçeler.
3. Vodafone Mısır’ın, 2020 Ocak’ta yüzde 55’lik kısmı 2.3 milyar dolara Saudi Telecom tarafından satın alındı. Vodafone’un payı zaten yüzde 55 olduğu için Mısır’dan çıkmış oldu.
4. Vodafone Ukrayna, Kasım 2019’da Bakcell’in de sahibi olan Azerbaycan merkezli NEQSOL’a 734 milyon dolara satıldı. Vodafone Ukrayna’nın bir nevi franchise olduğunu unutmayalım.
5. Vodafone’un Hindistan’dan çıkacağı dedikodusu her ne kadar yalanlansa da, 2019’da başlayan bu dedikodu ve beklenti hala canlı. Bu beklentinin en büyük sebebiyse Hintli operatör Jio’nun mobil sesli görüşmeyi bedava yapması ve tüm beklentilere rağmen hâlâ batmamasıydı.
6. Vodafone merkezi olan İngiltere’de ise British Telecom’un arkasından ikinci sıradaydı. Fakat Virgin ile O2’nin birleşmesinden sonra üçüncülüğe düştü. Buna rağmen ticari olarak tüm Vodafone’lar içinde hâlâ iyi bir durumda.
7. Ticari olarak en iyi Vodefone operasyonu Almanya’da.
8. Yeni Zelanda’da da sadece ismini kullandırıyor artık. Operasyonel tarafı devretti. Bir nevi franchise.
9. Mobil operatör sayısında ülkemizde ikinci olsa da üçüncü ile arasındaki fark artık pamuk ipliği kadar ince.
Mobil operatörler ne kadar küresel şirket olurlarsa olsunlar konumları itibariyle bulundukları ülkelerin savunma ve istihbarat kurumlarıyla da zaman zaman yakın çalışmak zorundadır. Fakat ticari kurum oldukları için bir ülkeye girme veya çıkma kararlarını tamamen ticari olarak verirler. Ülkemizdeki en büyük yabancı yatırımlardan biri olan Vodafone’un ayrılmasını kesinlikle istemem. Fakat tüm bu verilere bakıldığında kafamda olumsuz düşünceler yeşermiyor değil. Ayrıca piyasada konuşulanlar da bizim bu düşüncemizi doğrular nitelikte. Bunların bir kısmı kulis dedikoduları olabilir. Ancak Vodafone yönetiminin bunları yalanlamaması ve tüm dünyada geri çekilme politikasına devam etmesi gibi durumlar bizim tezimizi destekler nitelikte.
Siz ne dersiniz?