Çinli yetkililerin, çoğunluğunu Müslüman azınlıkların oluşturduğu gruplara yönelik baskıları nedeniyle onbinlerce Uygur Türk'ü, Türkiye’ye sığınmış durumda.
Çin’de yüzbinlerce Uygur, Pekin’in eğitim kampı adını verdiği toplama kamplarında tutuluyorlar.
Türkiye, Uygurlar'ın Çin’in uygulamalarına karşı yaptıkları eylemler açısından önemli bir merkez. Ancak aktivistler Ankara’nın protesto eylemlerini kısıtlamaya başlamasından endişe ediyor.
Uygurlar'dan oluşan küçük bir grup bu ay yaptığı bir protesto eyleminde Türkiye'nin tutumunu eleştirdi. Polis, üzerlerinde Çinli yetkililer tarafından gözaltında tutulan yakınlarının fotoğrafları olan t-shirtler giyen protestocuları gözaltına aldı.
Gözaltına alınan protestoculardan biri olan Mirzehmet İlyasoğlu, polisin, t-shirtlerini ters yüz ederek giymelerini söyledikten sonra kendilerini serbest bıraktığını söylüyor.
İstanbul’daki Uygur Toplumu Merkezi’nde konuşan İlyasoğlu, “Bizleri o t-shirtleri ters yüz ederek giymeye zorlamak, sadece namusumuza değil aynı zamanda annelerimize ve kardeşlerimize de hakaret etmektir” dedi.
Geçen yıla kadar Türkiye’de Çin yönetimine karşı Uygurlar geniş katılımlı protestolar düzenleniyordu. Aralık ayındaki protestoda Türk vatandaşlarının da katılımıyla binlerce kişi İstanbul’daki gösteride Pekin yönetimini protesto etti.
Çindeki Uygurlar'ın durumu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçmen tabanını da oluşturan muhafazakar ve milliyetçi kesimde ciddi karşılık buluyor.
Ancak protestolar, Uygurlar'ın Türk yetkililerin kendilerini hedef almaya başladıklarını söylemesiyle birlikte giderek azalıyor.
Uygurlar'a polis gözaltısı
Uygur şair Abdurrahim İmin Parach “Polis beni bir restorandan aldı ve Sefaköy’deki karakola götürdü. Bana bir belge verdiler ve imzalamamı istediler. O belgede ‘Bu kişi Türkiye’ye yönelik tehdit içeren organizasyonlarla bağlantılı’ yazıyordu. Ben de bu tarz gruplarla bir işim olmadığını ve belgeyi imzalamayacağımı söyledim” dedi.
Parach, polisin bu yıl ikinci kez kendisini gözaltına aldığını bunun yaygın hale gelen bir uygulama olduğuna inandığını söyledi. Parach ayrıca “Bu tanıdığım 20 Uygur’un daha başına geldi” dedi.
Parach, 7 yıl önce İstanbul’a yerleşti. Parach’ın İstanbul’a gelmesinin ardından eşi Çin’de bir toplama kampına götürüldü.
Türk yetkililer bazı Uygurlar'ı IŞİD’le bağlantılı oldukları gerekçesiyle tutukladı. Ancak bazı gruplar son dönemde Uygurlar'ın tutuklanmasını Çin’in Ankara üzerindeki baskısına bağlıyorlar.