Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın, İran'ın yakın zamanda Ukrayna savaşı için Moskova'ya yüzlerce silahsız ve silahlı insansız hava aracı (SİHA) göndereceğine ve Rus askerlerine bu platformlar konusunda eğitim vereceğine dair ellerinde istihbarat olduğunu açıklaması soru işaretlerine neden oldu.
ABD’nin bu bilgiyi sızdırmasının yanı sıra Rusya’nın neden İran SİHA’larına ihtiyaç duyduğu da merak edilen konular arasında yer aldı.
Konuyla ilgili AA muhabirine konuşan ABD’li Emekli Tuğgeneral Mark Kimmitt, "Bu teklifin zamanlaması söz konusu ekipmandan daha önemli. İran, nükleer görüşmeleri geciktiriyor. ABD Başkanı (Joe Biden) Orta Doğu’ya gidiyor. (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin Tahran’a gidiyor. Dolayısıyla bu teklif askeri kabiliyetten daha ziyade siyasetle ilişkili." ifadelerini kullandı.
Kimmitt, İran’ın bu yöndeki teklifini Batı ülkelerinin Ukrayna’yı desteklemesine benzeterek, "İran da Batılı güçler gibi savaşın devam etmesi için müttefikini desteklemek istiyor." dedi.
Ukrayna’nın elindeki Türk ve Amerikan platformlarının Rusya’nın benzer bir adımı tetikleyip tetiklemediğine ilişkin bir soruya ise emekli general, ABD’nin Ukrayna’ya verdiği Switchblade dronları ile Türkiye’nin verdiği Bayraktar TB-2 SİHA’ların Rusya’ya "maliyetli bir sürpriz" olduğunu belirterek, bunların Kremlin’i benzer kabiliyet arayışına itmiş olabileceği yanıtını verdi.
Hudson Enstitüsünün kıdemli araştırmacılarından Luke Coffey ise söz konusu tekliften ziyade, bunun ABD tarafından sızdırılmasını ülke içindeki siyasi bazı durumlarla ilişkilendirdi.
Coffey, bu bilginin özellikle de Biden’ın Suudi Arabistan ziyareti öncesinde sızdırılmasının ilginç olduğuna dikkati çekerek, "Böyle bir duyuru, Biden’ın, Suudi Arabistan’a neden gittiği ve ABD-Suudi Arabistan ilişkilerinin neden önemli olduğu noktasında Demokratları ikna etmesini kolaylaştıracak." dedi.
ABD’li uzman, Biden’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan’ın açıkladığı bu bilginin ABD’nin en nihayetinde İran ile devam eden Viyana görüşmelerinden çekilmesine zemin oluşturabileceğine işaret etti.
Ancak Coffey, "ABD’nin henüz Viyana görüşmelerinden çekilme noktasında olmadığına" da dikkati çekti.
ABD’nin bu ifşaatının Rusya'ya karşı baskıyı artırmaya da yardımcı olacağını düşündüğünü belirten Coffey, "Rusya'nın Ukraynalıları hedef almak için İran'ın insansız hava araçlarını kullanması Rusya için korkunç bir imaj" değerlendirmesinde bulundu.
Coffey, ABD’nin hem bu amaçla hem de Rusya ve İran'ın iş birliği yaptığına dair mesajı vermek üzere bu bilgiyi basına duyurduğunu ifade etti.
Öte yandan, Amerikan medyasına konuşan bazı askeri uzmanlar da Rusya’nın savaşın başında çok sayıda Orlan-10 ve Orion taarruz SİHA’larını kaybettiğini ve bu nedenle İran’dan SİHA alımına yönelebileceğini öne sürüyor.
Ukrayna ordusu, Türkiye’den satın aldığı Bayraktar TB-2 SİHA’ları ile savaşta oldukça kritik kazanımlar elde etti.
ABD de daha sonra Switchblade dronlarını Ukrayna’ya tedarik ederek, Ukrayna ordusunun Rus ordusuna sabotaj saldırıları düzenlemesine olanak sağlıyor.
İran SİHA’larının savaşın gidişatını önemli ölçüde etkilemesi beklenmiyor ancak ABD’nin bu bilgiyi basına duyurmasının siyasi yansımalarının olacağı bekleniyor.