Yakıt pillerindeki membran ve katalizörlerin daha düşük maliyet ve yüksek verimle üretilmesine ilişkin çalışmasıyla "Yılın Doktora Tezi Ödülü"nü kazanan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Berdan Ulaş, şimdi de güçlü yakıt pilleri tasarlamayı hedefliyor.
Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) "2022 Üstün Başarı Ödülleri" yarışmasına "PEM Yakıt Pilleri için Anot Katalizör ve Membran Sentezi, Karakterizasyonu ve Yakıt Pili Uygulamaları" teziyle katılan Ulaş, "Fen ve Mühendislik Bilimleri" kategorisinde birincilik kazandı.
Ödülünü 10 Ekim'de Ankara'da düzenlenen 2022-2023 Yükseköğretim Akademik Yıl Açılış Töreni'nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan alan Ulaş, AA muhabirine, yaptığı çalışmayla yakıt pillerinin en maliyetli iki öğesi olan membran ve katalizörlerin daha düşük maliyet ve daha yüksek verimle nasıl üretilebileceğini ortaya koyduğunu söyledi.
Danışman hocalarıyla birlikte, hidrojen enerjisi uygulamalarından biri olan yakıt pilleri üzerine hazırladığı tezinin ödüle layık görülmesinden mutluluk duyduğunu belirten Ulaş, çalışmanın Türkiye'nin enerji konusundaki projeksiyonlarına katkı sunacağını ifade etti.
"Tez çalışmam hakemli uluslararası dergilerde yayımlandı"
Nüfusun artması ve sanayileşme nedeniyle artan enerji ihtiyacının tükenmekte olan kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtlar ile karşılanmasının sürdürülebilir olmadığını vurgulayan Ulaş, Hidrojen'in, çevre dostu, kolaylıkla bulunabilen, yüksek veriminden dolayı fosil yakıtların yerine kullanılabilecek önemli bir enerji kaynağı olduğuna dikkati çekti.
Yakıt pillerinin de hidrojenden elektrik üretebilen cihazlar olduğunu anlatan Ulaş, şu bilgileri verdi:
"Elektrikli araçlar için ihtiyaç duyulan lityum, nikel ve kobalt gibi malzemelerin tedarik sorunu, yakıt pillerinin gelecekteki kullanımının yaygınlaşacağının ipuçlarını vermektedir. Yakıt pilleri pahalı bir teknoloji olduğu için ülkemizde de çeşitli araştırma grupları daha ekonomik ve yüksek verimde yakıt pillerinin ticarileşebilmesi için çalışma yürütüyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız bünyesinde hidrojen yakıt pilleri ile tasarlanan yakıt pilli araç projesi üzerine çalışmalar devam ediyor. Yürüttüğümüz tez çalışmasında, yakıt pillerinin en maliyetli iki öğesi olan membranlar ve katalizörlerin düşük maliyetle ve yüksek verimle üretilerek yakıt pillerinin ticarileşmesi hususuna önemli bir katkı sağlamıştır. Bu çalışma yüksek etki değerine sahip uluslararası dergilerde 7 araştırma makalesi, hakemli uluslararası dergilerde derleme makale, uluslararası kongrelerde 7 bildiri olarak yayımlandı. Van YYÜ'de hazırlanan bir tezin YÖK tarafından ödüle layık görülmesi, Cumhurbaşkanı'mızdan ödülü almak benim için büyük bir motivasyon kaynağı oldu."
Enerji ithalatının ülkede büyük bir maliyete neden olduğunu aktaran Ulaş, "Kendi enerjimizi üretmek adına hidrojen ve yenilenebilir enerji kaynakları alanında yapılan çalışmalar çok önemlidir. Cumhurbaşkanımızın 2023 vizyonunda da bu konu yer almaktadır. Türkiye'deki enerji açığının orta ve uzun vadede yakıt pilleriyle, bu pillerin göstereceği yüksek potansiyelle çözüleceğine inanıyorum. Yakıt pilleri telefon ve bilgisayar gibi portatif cihazlarda rahatlıkla kullanılabilir. Yakıt pillerinin düşük maliyet ve daha yüksek verimde üretilerek ticarileşmesini hedefliyoruz. Bundan sonraki çalışmalarımızda da daha yüksek güç yoğunluğuna sahip yakıt pillerinin tasarlanması için çalışmamız devam edecek. Bu konuda proje hazırlayarak üniversitemize sunacağız." diye konuştu.
"İlk kez dünya üniversiteleri sıralamasına girdik"
Van YYÜ Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli ise elde edilen başarının bir tesadüf olmadığını, bu tür çalışmalara gereken desteği her zaman verdiklerini belirtti.
Üniversitenin güçlü ve genç bir kadroya sahip olduğunu ifade eden Şevli, şunları söyledi:
"2019'da bir akademisyenimiz Mühendislik, Doğa ve Sağlık Bilimleri kategorisinde ödüle layık görüldü. Geçen yıl Eczacılık Fakültesinden bir öğretim üyemiz 'Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Programı'nda (TÜBA-GEBİP) ödül aldı. Hocamız Berdan Ulaş'ın hazırladığı tez birinci oldu. Kendisini, danışman hocamız Prof. Dr. Hilal Demir Kıvrak'ı tebrik ediyorum. Bu başarılar araştırma üniversitesi olmak için YÖK'e yaptığımız başvuruyu haklı çıkarttı. Üniversitemiz emin adımlarla yükseliş trendini devam ettiriyor. 40. yılımızı kutluyoruz. Üniversitemizi bilimin ışığında bir dünya üniversitesi yapma hedefli doğrultusunda çalışmaya devam ediyoruz. Doktora öğrencileri ve danışmanlarına tez çalışması için 35 bin lira destek veriyoruz. Akademisyenlerimize ciddi destekler veriyoruz."
Tez danışmanı Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hilal Demir Kıvrak da "Bir akademisyen olarak benim için en önemli çıktı, insan yetiştirmektir. Yetiştirdiğim öğrencilerimin yükselişini görmek ve onların ödül alması çok büyük bir gurur kaynağı. Dr. Berdan Ulaş'ın doktora tezinin ödüle layık görülmesi bana bu gururu yaşattı. Ödülün Sayın Cumhurbaşkanı'mız tarafından verilmesi bizleri onurlandırdı." dedi.
Kıvrak, şunları kaydetti:
"Doktora süresince büyük bir emek ve özveriyle yaptığımız akademik çalışmalarla yakıt pili teknolojileri alanında çok kıymetli ve yüksek etki faktörlü yayınlarla bilimsel literatüre ciddi katkılarda bulunduk. Enerji alanında çalışmalarımız hızla devam ediyor. Ülkemizin en büyük hedeflerinden biri olan temiz enerji alanında önemli araştırmalara imza atıyoruz. Ülke olarak dünya çapında alternatif enerji teknolojileri konusunda söz sahibi olabilmek için gerekli altyapıya sahibiz ve dünya lideri olabilecek bir ülkeyiz."