Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, cep telefonu üzerinden toplam 540 TL harcama yapıldığı gerekçesiyle bir vatandaşın Akbank aleyhine tüketici hakem heyetine başvurarak parasını geri almasının ardından, mahkemede dava açılarak vatandaşa haber verilmeden tüketici mahkemesinde aleyhine karar verilmesinin adil yargılanma hakkının ihlali anlamına geldiğini bildirdi.
Osman Nuri Öner isimli vatandaş İstanbul’da kredi kartı olmadığı halde Turkcell cep telefonu hattı üzerinden her biri 180 TL olmak üzere toplam 540 TL çekildiğini belirterek paranın kendisine iade edilmesi için 2014 yılında Bakırköy Tüketici Sorunları Hakem Heyeti (TSHH) Başkanlığı’na başvurdu. Bakırköy TSHH, 28 Mayıs 2014 tarihinde vatandaşı haklı bularak harcama yapmadan kredi kartından tahsilat yapıldığı gerekçesiyle 540 TL’nin kendisine iade edilmesi kararı verdi.
AKBANK, HAKEM HEYETİ KARARININ İPTALİNİ İSTEDİ
Akbank ise “vatandaşın itiraz ettiği işlemlerin 3D Secure şifresi kullanılmak suretiyle yapıldığını, davalının şifresini koruyamadığını ileri sürerek, tüketici hakem heyetinin incelenerek iptal edilmesi için” Bakırköy 3. Tüketici Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme işlemin Turkcell İletişim A.Ş. faturasına dayandığını, Akbank’ın da talimat doğrultusunda hesaptan kesinti yaptığını belirterek, 540 TL’nin geri ödenmesi şeklindeki hakem heyeti kararını Akbank yönünden kaldırırken, vatandaşın ayrıca 540 TL avukatlık ücretini de Akbank’a ödemesi kararını aldı. Vatandaş Osman Nuri Öner davada hiçbir duruşmaya katılmadı, herhangi bir yanıt vermedi.
ADALET BAKANLIĞI HATAYI FARK ETTİ
Mahkemenin 2015 yılında aldığı itiraz etmesi imkanı da bulunmayan karar, Adalet Bakanlığı’nda incelenirken yasaya aykırılıklar saptandı. Adalet bakanlığı, benzeri hataların yerel mahkemelerce tekrarlanmaması için örnek oluşturması amacıyla dava dosyasının “kanun yararına bozulması” istemiyle Yargıtay’a başvurdu.
VATANDAŞIN ADRESİ ARAŞTIRILMAMIŞ, AÇILAN DAVADAN HABERİ BİLE YOK
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı da Akbank’ın açtığı davada vatandaş Osman Nuri Öner’in gerçek adres bilgilerinin araştırılmadığını, Bankanın vatandaşın TC Kimlik numarasını dahi araştırmadığını, üstelik hakkında açılan davanın vatandaşa bildirilmediğini, adres araştırmasının aleyhine çıkan kararından ardından yapılmasının da yasaya aykırı olduğunu bildirdi.
YARGITAY: ADİL YARGILANMA HAKKI İHLAL EDİLDİ
Dosyayı inceleyen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi ise Akbank’ın açtığı davayı kabul ederek vatandaş aleyhine karar veren Bakırköy 3. Tüketici Mahkemesi’nin kararının “kanun yararına bozulmasına” 8 Ekim 2020 tarihinde oybirliğiyle karar verdi. Kendisine açılan davanın dahi tebliğ edilemediği, davayla ilgili görüşleri alınamayan vatandaş hakkında dava görülerek aleyhine karar verilmesinin adil yargılanma hakkının ihlali anlamına geldiğini bildiren Yargıtay 1..Hukuk Dairesi’nin kararı şöyle:
“Anayasa’nın 36. Maddesine göre herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir. Adil yargılanma hakkı hak arama özgürlüğünün uygulamaya yönelik uzantısı niteliğindedir. Taraflar dinlenmeden, idida ve savunmalarını beyan etmeleri için Tebligat Kanunu ve yönetmeliğine uygun şekilde davet edilmeden hüküm kurulması savunma hakkının kısıtlanması niteliğinde olduğundan adil yargılnama hakkı ve hukuki dinlenilme hakkına aykırıdır. Bu itibarla mahkemece, yargılanma sırasında davalı Osman Nuri Öner’e usulüne uygun şekilde tebligat yapılıp savunma hakkı tanınmadan hüküm tesisi doğru görülmediğinden, kanun yararına temyiz isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.”
KANUN YARINA BOZMA NEDİR?
Yerel mahkemelerde zaman zaman ortaya çıkan bu tür yasaya aykırı kararlar, Adalet Bakanlığı'nın incelemesi sonucunda ortaya çıkarılarak, Yargıtay üzerinden ilgili dairelere gönderilir ve kesinleşmiş olsa dahi ilgiili mahkeme kararının "kanun yarına bozulması" talep edilir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin bu kararı da içtihat haline geldiği için benzeri davaların görüleceği yerel mahkemelerde doğru ve hukuki karar verilmesine ışık tutacak.