Son açıklanan rakamlara göre geçmeyen her araca 37.8 dolar garanti verilen Osmangazi Köprüsü için Hazine ilk 6 ay için, 1 milyar 750 milyon liralık ödeme yapacak. Bu para vatandaştan toplanan vergilerden ödenecek. Kars'ta yaşayıp köprünün sadece fotoğrafını gören bir kişi bile Osmangazi Köprüsü'nün parasını ödüyor. Bu rakam 83 milyona bölündüğünde yılın ilk 6 ayında yeni doğan bebekler bile köprüye verilen garanti ücretten dolayı 21 TL ödemiş oluyor.
Yap-işlet-devret modeliyle inşa edilen Osmangazi Köprüsü için Hazine ilk 6 ayda 1 milyar 750 milyon liralık ödeme yapacak. Ödeme bu ay sonu, ikinci 6 ay ödemesi ise 2021 Mart ayında gerçekleştirilecek.
Kocaeli'nin Dilovası ve Karamürsel ilçeleri arasında 30 Haziran 2016'da hizmete açılan ve 22 yıl 4 ay boyunca işletilecek olan Osmangazi Köprüsü yap-işlet-devret modeliyle inşa edildi. Köprünün işletim hakkı Nurol, Makyol, Astaldi, Yüksel, Özaltın ve Güriş firmalarının ortaklığı ile kurulan Otoyol Yatırım A.Ş.'de.
Firma ile yapılan sözleşme gereği günlük 40 bin araç geçiş garantisi tanındı. Köprüden geçmeyen araçların parası ise Hazine'den çıkıyor. Hazine geçmeyen her araç için 35 dolar + KDV yani 37.8 dolar ödeme yapıyor. Dolar kuru olarak her yılın 2 Ocak tarihli kuru baz alınıyor. 2 Ocak 2020 kuruna göre araç başına 224 lira ödeme yapılıyor. Ancak köprü geçiş ücreti 117 lira. Hazine aradaki 107 liralık farkı da ödüyor.
4.5 YILDA 5.8 MİLYAR TL
Meclis başkanvekilliği görevi öncesinde konunun takipçisi olan CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar, köprünün açıldığı günden 2019 yılı sonuna kadar 4.5 yılda garantili araç geçişleri için toplam 5 milyar 834 milyon TL ödeme yapıldığını vurguladı.
CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan ise Osmangazi Köprüsü'nün kara delik gibi Hazine'yi yuttuğunu belirterek, şunları söyledi:
GARANTİLİ HAYAT
“İnsanlara IBAN numarası verip yardım toplanıldığı bir ortamda müteahhitlerin dolar garantili gelirlerine dokunulmadı. İnsanlar uçmadıkları havaalanına, geçmedikleri köprüye, gitmedikleri hastaneye para ödemek zorunda kalıyor. Milletçe herkes fedakarlık yaptı. Osmangazi Köprüsü'nü yapıp işleten firma ve benzeri büyük garantili ihaleleri alan firmalar hariç.
Ayrıca unutulmaması gereken bir husus daha var. Dolar üzerinden geçiş garantisi verilen bu köprü devletin verdiği kredi garantisiyle yapıldı. Hazine köprü ve otoyolların yapımı için kullanılan 17 milyar 200 milyonluk krediye kefil oldu. Yandaş firmalar çok şanslı. Hem kredi çekerken hem de hizmet verirken devlet garantisi aldılar. Bu haksızlığa dur demek gerek” dedi.
Mart ayında başlayan salgın nedeniyle köprü kullanımlarındaki büyük oranlı düşüşe rağmen müteahhitlere yapılan ödemelerde herhangi bir değişiklik olmadı.
Ödeme garantisi neden dolar kuru üzerinden yapıldı?
Ödeme garantisinin dolar kuru üzerinden yapılmasını eleştiren CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, “Dolar 1 Ocak 2020'de 5.95'ten işlem görüyordu, Şimdi ise 7.45 seviyesinde. Siz yapılan projeye kullanım garantisi verip, üstelik de ödemeleri dolara eşitlediğinizde kaybeden Türkiye oluyor” dedi.
Köprünün 1.2 milyar dolar olan maliyetinin otoyollarla birlikte maliyet 6.5 milyar dolara kadar çıktığını vurgulayan Tarhan, “Devlet günde 40 bin araç garantisi verdi bu köprüye. 31 dolarlık fiyatın her yıl ABD'deki enflasyon kadar artmasını da kabul etti en başta. 2020 yılının ilk yarısı için çıkan bedel 1 milyar 750 milyon lira. Yani geçen sene ödenen paranın neredeyse tamamı kadar bu senenin ilk 6 ayında garanti ödemesi yapılacak” ifadelerini kullandı.
Uğur Enç/Sözcü