Türk lirasındaki erimenin son haftalarda hızlanmasının ardından gözler ekonomi yönetiminin açıklayacağı yeni tedbirlere çevrilmişti. Ekonomide alınan yeni tedbirleri dün gece Hazine ve Maliye Bakanlığı, BDDK, SPK ve Merkez Bankası duyurdu.
Tedbirlerin açıklanmasından önce Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yaptığı açıklama sonrası dolar/TL’de satış dalgası geleceğine yönelik beklentiyle kurlar bir miktar aşağı hareket etse de açıklamanın piyasaları tatmin etmemesi neticesinde kur dün akşamki seviyesine geri döndü.
20 ARALIK’I HATIRLATTILAR
Bakanlık dün akşam saatlerinde yaptığı açıklamada “Ekonomi yönetimimiz, Türkiye Ekonomi Modeli çerçevesinde hızlı ve çözüm odaklı adımlar atmaya devam edecek olup atacağımız yeni adımlar silsilesi bu akşamdan itibaren bakanlığımız ve ilgili kurumlarca kamuoyu ile paylaşılacaktır” ifadeleriyle yeni tedbirlere yönelik beklenti yarattı.
Bakanlığın açıklamasında ayrıca 20 Aralık 2021'de döviz kurunun bir günde sert düştüğünü hatırlatması piyasada beklentiye sebep oldu. 20 Aralık’ta Kur Korumalı Mevduat’ın açıklanmasıyla Dolar/TL 18,5 seviyelerinden 12 seviyesinin altına gerilemişti.
KUR GERİ DÖNDÜ
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK), Merkez Bankası (TCMB) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), dün gece saatlerinde ekonomiye yönelik yeni tedbirleri açıklarken piyasalar tedbirleri temkinli karşıladı.
Bakanlık açıklamasından önce 17,25 seviyelerinde olan dolar/TL kuru açıklamayla 16,85 seviyelerine kadar gerilerken tedbir paketlerin duyurulmasının ardından eski seviyelerine tekrar geri yükseldi.
Bu sabah ise 17,20’lerde olan kur, tekrar 16,90’lara geriledi.
YÜZDE 30’UN ALTINDA GETİRİ BEKLENİYOR
Reuters’a konuşan bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Yeni açıklanan adımlar arasında GES ihracına gelecek talebi takip edeceğiz. Mevcut Hazine tahvili ile kıyaslama yaptığımızda bu ihracın yüzde 30’un bir miktar altında yatırımcıya getiri sunacağını söyleyebiliriz. Bu ihraca talep gelecektir detaylar açıklandıkça daha belirgin analiz edilir” dedi ve şunları söyledi:
“TCMB’nin kredilere ZK adımı selektif olmayan kredi faizlerinde artış getirir. Yabancı para mevduata getirilen TL tahvil tutma zorunluluğu ise büyük bir adım. YP mevduatı bankalar için çok maliyetli bir hale geliyor. Oran yüzde 3 ancak dönüşüm sağlayamayanlar için %10’a kadar ulaşıyor. Burada YP mevduat tutan banka için tahvil tutma zorunluluğu ile yapılan cezalandırma büyük. Aynı anda tahvil piyasası da destekleyecek bir adım. Bu adım için ay sonuna yakın devreye girecek ve uygulama talimatı ile detaylandırılacaktır.”
Kurumların açıkladığı o tedbirler ise şöyle oldu:
GELİRE ENDEKSLİ SENET (GES)
Bakanlığın açıklamasına göre, gelire endeksli devlet iç borçlanma senedi (GES) talep toplama işlemleri gerçekleştirilecek.
Bakanlık gelire endeksli Devlet iç borçlanma senedi (GES) talep toplama işlemlerinin 15 Haziran 2022 tarihinden itibaren gerçekleştirileceğini duyururken “Sadece gerçek kişilere sunulacak olan GES'ler, ülkemiz genelinde gerçekleştirilecek duyuru ve talep toplama işlemleri yoluyla ihraç edilecektir” denildi.
3 ayda bir kupon getirili olarak düzenlenecek senetlerin asgari getiri garantisi, getiri oranı ve vade yapısı ihraç duyurusunda ilan edilecek.
Daha önce Hazine tarafından 28 Ocak 2009 tarihinde ilk Gelire Endeksli Senet (GES) ihracı gerçekleştirilmiş, GES ihraçlarında getiriler, Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsündeki Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Devlet Malzeme Ofisi (DMO), Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden (KIYEM) bütçeye aktarılan hasılat paylarına endekslenmişti.
GES ile getirisi devlet gelirleriyle ilişkilendirilen bir yatırım aracı yaratılmış oluyor. Söz konusu senetlere uygulanacak asgari kupon ödeme garantisi sayesinde yatırımcının gelir payındaki değişimden olumsuz etkilenmesi önlenmiş oluyor.
TÜKETİCİ KREDİLERİ VE KREDİ KARTLARI İÇİN DÜZENELME
BDDK tüketici kredilerine ve kredi kartlarına sınırlama getirecek bir adım attı.
Tüketici kredilerine ilişkin genel vade sınırının, kredi tutarı elli bin Türk Lirasının üzerinde yüz bin Türk Lirasının altında olan krediler için 24 ay, yüz bin Türk Lirasının üzerinde olan krediler için 12 ay olarak belirlenmesine karar verildi.
BDDK ayrıca kredi kartı harcamalarına dair bir düzenleme yaptı. Tüketici kredilerinde vadeler kısaldı, kredi kartlarında ise asgari ödeme miktarı arttı.
Limiti 25 bin Türk lirasının altında olan kredi kartları için asgari ödeme tutarının dönem borcunun yüzde 20’si, limiti 5 bin Türk Lirasının üstünde olan kredi karları için asgari ödeme tutarının dönem borcunun yüzde 40’ı olarak belirlendi.
EMTİA PAZARI KURULDU
SPK’dan yapılan duyuruda “Hazine ve Maliye Bakanlığı resmi hesabından yayınlanan basın açıklamasında yer alan adımlar kapsamında; Borsa İstanbul nezdinde “Emtia Pazarı” kurulmuş olup, altın sertifikası ihracına ilişkin çalışmalara başlanmıştır” ifadelerine yer verildi.
HALKA ARZLARDA ÜCRET İNDİRİMİ
SPK, dün gece resmi internet sitesinden yaptığı açıklamada kurul tarafından tahsil edilen ücretlerde indirime gidildiği belirtildi.
SPK yurt içinde gerçekleştirilen halka arzlarda yurt dışından fon teminini özendirmek, şirketlerin yurt dışında sermaye piyasası aracı ihracı yoluyla fon temin etmelerini teşvik etmek amacıyla ilgili ihraçlarda SPK tarafından tahsil edilen ücretlerde indirime gitti.
Kurul halka açık olmayan şirketlerin sadece sermaye artırımı yoluyla paylarının ilk defa halka arz edilmesi işlemlerinde SPK ücretlerinde indirim yaptı.
ZORUNLU KARŞILIK DÜZENLEMESİ
Finansman şirketlerinin TCMB’de bulundurması gereken zorunlu karşılık oranı değişti. TCMB, TL cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredilere yüzde 10 düzeyinde uygulanan zorunlu karşılık oranını yüzde 20'ye yükselttiğini duyurdu.