Sanal ve gerçek dünyayı buluşturan, teknolojinin sunduğu imkanlarla bir dijital evren sunan metaverse, bu yönde kabiliyetleri olan Türk şirketler için önemli fırsatlar sunuyor.
Türkiye ve dünyada birçok kuruluşun metaverse yatırım yaptığı dönemde, BİTES Savunma da geliştirdiği en son teknolojilerle öne çıkan şirketlerden biri oldu. ASELSAN'ın iştiraklerinden biri olan BİTES, geliştirdiği ürün ve teknolojilerle metaverse evrenine yeni bir boyut kazandırdı. Genişletilmiş gerçeklik (XR) alanında geliştirdiği teknolojilerle askeri ve sivil alanda bir dizi proje tamamlayan BİTES, globalde rekabete hazır seviyede gerçekçi, maliyet etkin, yenilikçi, ulaşılabilir ve interaktif bir oyuncu olmak için son hazırlıklarını yapıyor.
Şirket yetkilerinin, "Türkiye'nin metaverse alanında en fazla yatırım yapan şirketi" olarak ifade ettikleri BİTES, XR ve metaverse evreninde gerçekleştirdiği çalışmalarla yerli ve milli metaverse platformu XperVerse'yi geliştirdi.
Eğitim, sağlık ve askeri alanlarda başarılı girişimlere imza atan XperVerse platformu, turizm, sigortacılık ve kurumsal alandaki faaliyetler için de çalışmalarına devam ediyor. XperExpo fuar ve etkinlikler, MiliVerse ise askeri alanda yürütülen faaliyetleri kapsıyor. CityVerse şehir, EduVerse eğitim, CorpVerse kurumsal, MediVerse sağlık, HRVerse insan kaynakları ve KamuVerse ise kamu daireleri için oluşturulan XperVerse’nin en yenilikçi çözümleri arasında yer alıyor.
BİTES, geliştirdiği teknolojilere 2023 yılı itibarıyla yenilerini eklemeye hazırlanıyor. XperVerse yol haritasında blockchain teknolojisi ve ödeme yöntemleri, "motion tracker" ile daha gerçekçi bir deneyim ve yapay zekaya dayalı, kullanıcı dostu bir metaverse platformu bulunuyor.
İlk sanal savunma fuarıyla dikkati çekti
BİTES Eğitim ve Dijital Programlar Program Müdürü Aydanur Toker Özel, AA muhabirine, şirketin, kuruluşundan bu yana oyun ve eğitim teknolojileri alanında çalışmalar yürüttüğünü, bu çalışmaları 3 boyutlu hale getirmek için bir dizi faaliyet gerçekleştirdiğini söyledi. Yeni teknolojileri ekleyerek bu alandaki kabiliyetlerini askeri ve sivil uygulamaları kapsayacak şekilde artırdıklarını vurgulayan Özel, 2019'da SAHA İstanbul ile üç boyutlu sanal fuar çalışmalarına başlayıp, 2020'de savunma sanayisindeki ilk sanal fuarı (SAHA Expo) 400 firmanın katılımıyla Türkiye'de gerçekleştirdiklerini ifade etti. Özel, SAHA Expo'nun "ilk metaverse savunma fuarı" özelliğiyle bu yıl da fiziksel fuarın ardından 1 Kasım'da ziyarete açılacağını bildirdi.
Sanal fuar çalışmasını daha sonra bir ürün haline getirdiklerini belirten Özel, sundukları altyapıyla katılımcılara kendi stantlarını oluşturma imkanı sağladıklarını anlattı. Özel, 2021 sonunda "metaverse"nin tanıtılmasıyla sanal fuarı bu ortama taşıdıkları bilgisini vererek, son kullanıcı deneyimini, iş görüşmeleri ve webinar gibi etkinlikleri gerçeğe daha da yakınlaştırdıklarını kaydetti.
Herkes kendi metaverse etkinliğini oluşturabilecek
Metaverse konusunda çalışmalar yapan birçok oluşum olduğuna işaret eden Özel, BİTES'in bu alandaki çalışmalarına ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
"Amacımız bunu bir platform haline getirebilmek. Bunu yaparken de altyapı oluşturmak istiyoruz. Farklı dikeylerde, farklı sektörlerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir altyapıyı sunabilirsek kişiler bunu kendilerine göre organize edebilirler ve tam olarak ihtiyaçlarını karşılayan bir metaverse sistemine kendileri erişebilirler. XperExpo da XperVerse adı altında geliştirdiğimiz altyapının ilk dikey uygulaması aslında. Şu anda çok fazla benzer uygulamanın geliştirildiği, oyun motorlarını kullanan uygulamanın çıktığı görsel tarafımız var. Üç boyutlu olarak kişiler kendileri konfigüre ettikleri ortamı, son kullanıcılar da gezintileyerek deneyimleme imkanı sağlıyorlar. Bunu yaparken de bilgi sistemleriyle entegre ettik. Son kullanıcılara hizmet vermek üzere organizatörlerin tamamen web üzerinden kendilerinin girip, kayıt olup, kendi organizasyonunu ve istediği etkinliği, istediği zaman oluşturup, içindeki bütün ayarlamaları, bütün kuralları, bütün firmaları ekleyip, tamamen kendileri yayınlayabilecekleri bir platform bu. Bu platformla birlikte bize hiç ihtiyaç duymadan mekan bağımsız, zaman bağımsız, maliyet etkin olarak çok kısa sürede bir etkinliği, konferansı, fuarı hızlı şekilde oluşturup bunu da son kullanıcılara sağlayabilecekler. Savunma tarafında da benzer bir uygulamayı geliştirmek istiyoruz. Eğitim tarafındaki bilgi birikimimizi de bu sistemlere entegre ederek benzer çalışmalar yapmayı amaçlıyoruz."
50 kişilik ekipten yenilikçi işler
NATO'nun ağustos ayında gerçekleştirdiği konferansta eğitim sektöründeki metaverse uygulamalarıyla ilgili "workshop" düzenlediklerini ifade eden Özel, "İnsanların mekan ve zaman bağımsız olarak bunu yapabilecekleri bir ortamı nasıl simüle edebiliriz diye workshop talebinde bulunduk. Bunu çok çarpıcı şekilde gösterebildiğimize ilişkin geri dönüşler aldık. Atak helikopterimizin sanal bakımıyla ilgili küçük bir prosedürü işlettik. Operatör kendi VR gözlüğüyle girip bu prosedürün işletirken diğer katılımcılar da bunu izleme imkanına sahip oldular. Farklı alanda benzer şekilde bir uçağın bakımıyla ilgili prosedürümüz vardı. Böylece yeteneklerimizin deneyimlenmesini sağladık." dedi.
Sağlık gibi farklı sektörlerle çözümlerini çeşitlendirmeyi amaçladıklarını belirten Özel, "Bunlar için BİTES'in 500 kişilik kadrosunun içinde 50 kişilik bir dijital platformlar ekibimiz bulunuyor. Bu ekibimizde yazılımcı, modelleme gibi uzmanlıklardan arkadaşlarımız var. Bu havuzumuzla birlikte ihtiyaçlar doğrultusunda küçük ekipler oluşturarak, uygulamalarımızı geliştirmeye devam edeceğiz." diye konuştu.
"Dünyada başka örneği yok"
Aydanur Toker Özel, yaptıkları araştırmalara göre, bir bilgi sistemiyle birlikte metaverse ortamına entegre edip, detaylı şekilde canlı veriyi sağlayabilen bir yapının başka örneği bulunmadığını söyledi.
Zamanla bu alanda çok farklı oyuncular çıkacağını dile getiren Özel, şunları kaydetti:
"Buradaki uygulamaların bir bacağını başka firma çok iyi yaparken metaverse bacağında da çok iyi oyuncular bulunuyor. Her şeyi herkesin yapma imkanı olmadığı için doğru iş birliktelikleri burada önemli. Önceliğimiz Türkiye olmasına rağmen hedefimiz globale açılmak. BİTES olarak dijital platformlarda aslında start-up mantığıyla ilerliyoruz. Bu ruhumuzu da kaybetmek istemiyoruz. Hızlı ve çevik yanımızı koruyarak hızlı şekilde globale açılma hedefindeyiz."
Özel, sağlık, savunma, kamu için çözümler sunarken farklı teknolojileri bunlara entegre etmeye yönelik çalıştıklarına işaret ederek, 2023 yılı başında yapay zeka, blockchain, duyarlı kıyafetler, "motion tracker" ile daha gelişmiş çözümler sunmayı hedeflediklerini sözlerine ekledi.