Yüzlerce yıllık yazma eserlere ev sahipliği yapan Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'ndeki Kitap Şifahanesi'nde, yazma eser, nadir matbu kitap ve belgeler, onarımları yapılarak daha dayanıklı hale getiriliyor, adeta "şifa" buluyor.
Eserlerin bozulma durumları uzmanlarca incelenerek tespit edildikten sonra belgelendirme ve restorasyon önceliklerine göre işlemlere başlanıyor.
Çalışmalar, özgün yapı korunarak en az müdahaleyle her bir eserin ihtiyacına yönelik yürütülüyor.
Restorasyonları tamamlanan eserler, belgelendikten sonra önleyici koruma ilkeleri kapsamına uygun depolama alanlarında muhafaza ediliyor, periyodik bakımları ve kontrolleri sağlanıyor.
Böcek varlığı tespit edilenler eksi 40 derecede 24 saat bekletiliyor
Kitap Şifahanesi Koordinatörü Mihrican Kılıç Özer, AA muhabirine, eserlerin restorasyon ve dayanıklı hale getirilme sürecine ilişkin bilgi verdi.
Restorasyon çalışmalarının evrensel etik ve prensipler çerçevesinde yürütüldüğünü belirten Özer, "Birim, düşük sıcaklık ünitesi, karantina odası, kuru ve ıslak temizlik atölyeleri, biyoloji-kimya laboratuvarı, fotoğraf atölyesi, eser odası ve malzeme depolama alanlarından oluşuyor. Ekipte, konservatör, restoratör, geleneksel sanat uzmanı, biyolog, kimyager ve teknik personel yer alıyor." diye konuştu.
Genellikle kütüphane koleksiyonunda yer alan eserlerin restorasyonlarının yapıldığını dile getiren Özer, ilk olarak kitapların belgelendirmelerinin yapıldığını ve kuru temizleme ünitesinde hasar durumlarının tespit edildiğini söyledi.
Her eserin kendine özgü restorasyon süreci olduğunu belirten Özer, şunları kaydetti:
"Her kitabın bozulma durumu farklı olduğu için restorasyon süreci de değişkenlik gösteriyor. Bazı kitapların restorasyon süreci bir sene sürerken bazılarının bir haftada bittiği oluyor. Belgelendirme ve restorasyon öncelik durumlarına göre işlemlere başlanıyor. Kuru temizlemesi yapılan kitaplarda böcek varlığı tespit edilenler düşük sıcaklık ünitesinde, yani eksi 40 derecedeki soğuk hava depolarında 24 saat işlem görüyor. İşlemlerin ardından da önleyici koruma tedbirleri kapsamında asitsiz muhafaza kutularına konularak özel depolama alanlarında saklanıyor."
Onarım sırasında eserler dijitale aktarılıyor
Özer, işlemler sırasında kitapların bir yandan da dijital ortama aktarıldığını ve tüm uygulamaların "öncesi-sonrası" olmak üzere fotoğrafla kayıt altına alındığını dile getirerek, "Yazma kitapların sayfa sayfa dijitalleştirilmesi yapılıyor. Araştırmacılar inceleme talep ettikleri takdirde önce dijital taramalar üzerinden yardımcı oluyoruz. Birebir kitabı görmek istediklerindeyse uzman refakatinde inceleyebiliyorlar." dedi.