Osmanlı'da astronomik ölçümlerin yapıldığı, zamanın belirlenmesi ve takvim hesaplamalarında kullanılan muvakkithaneler süreç içinde yerini modern ölçümlere bıraktı.
Trakya Üniversitesi (TÜ) ev sahipliğinde düzenlenen 1. Ulusal Edirne Sempozyumunda "Edirne Muvakkithanelerine Örnekler" konulu sunum yapan TÜ Edirne Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Uçak Teknolojisi Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Mukadder İğdi Şen, modern dönem öncesi zamanın belirlenmesinde muvakkithanelerin kullanıldığını anlattı.
Bu binalarda görev alan muvakkitlerin astronomik ölçümlerde usturlap, rubu tahtası, oktant ve çeşitli küreleri kullandığını belirten Şen, teknolojinin gelişmesiyle kadran ve mekanik saatlerin de ölçümlere katkı sunduğunu söyledi.
Osmanlı döneminde muvakkithanelerin önemli işlevleri olduğunu dile getiren Şen, şunları kaydetti:
"Muvakkithane, kıble yönünün tayininde, namaz vakitlerinin belirlenmesinde kullanılan malzemelerin bulunduğu ve bu aletleri kullanan muvakkitlerin çalıştığı yer. Osmanlı döneminde Edirne'de de çokça olduğunu biliyoruz ancak depremler ve zaman içindeki yapılaşmalar nedeniyle sadece Selimiye'deki yapı ayakta kalmış. Cami avlusunun köşesinde muvakkithane var. Eski Cami, Üç Şerefeli ve 2. Bayezid Camisi'ndeki yapılar, günümüze ulaşamamış."
Zamanın belirlenmesinde kullanılan güneş saatlerinin birkaç örneğinin de Edirne'de günümüze ulaştığını dile getiren Şen, Eski Cami'nin duvarında dikey olarak bulunan güneş saatinin görülebildiğini belirtti.