Dünya çapındaki 1,5 milyara yakın Katolik'in ruhani lideri ve Vatikan Şehir Devleti Başkanı Papa 14. Leo ilk yurtdışı ziyareti için 27 Kasım Perşembe günü Türkiye'ye gidiyor.

Papalar aynı zamanda İsa'nın havarilerinin devamı olarak görüldükleri için resmi ziyaretleri "havarisel ziyaret" olarak adlandırılıyor.

14. Leo'nun bu gezisi, Hıristiyan dünyasının ilk "ekümenik" yani evrensel buluşması olan İznik Konsili'nin (piskoposlar kurulu) 1700. yıldönümünde yapılması nedeniyle Vatikan tarafından bir "hac" ziyareti olarak tanımlanıyor.

14. Leo, Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan beşinci Papa olacak.

1960'larda papalar İtalya dışına seyahat etmeye başladığından beri, biri hariç hepsi Türkiye'yi ziyaret etti.

Bu geleneğin tek istisnası, 1978'de göreve gelmesinden 33 gün sonra ölen 1. John Paul idi.

Katolik Kilisesi verilerine göre Türkiye'de 33 bin civarı Katolik yaşıyor.

Bu toplam nüfusun 10 binde dördüne denk geliyor.Vatikan: Türkiye ayrıcalıklı

Vatikan papalık gezileri açısından Türkiye'nin "ayrıcalıklı" bir konuma sahip olduğunu belirtiyor.

Bunu, Hristiyanlığın ilk dönemleri için bugün Türkiye'nin yer aldığı toprakların önemiyle, örneğin kilisenin ilk sekiz konsilinin Türkiye topraklarında yapılmış olmasıyla açıklıyor.

Ayrıca İstanbul'daki Rum Ortodoks kilisesi ile yakınlaşma çabaları da Türkiye ziyaretlerinin baş nedenlerinden.

Türkiye'ye ilk papa ziyareti 1967'de 6. Paul tarafından yapılmıştı.

Kaynak,Fireshot Studio/Fototeca/Universal Images Group/Getty Images

Ama selefi 23. John papa seçilmeden önce yıllarca Türkiye'de yaşamıştı.

Gerçek adı Angelo Giuseppe Roncalli olan 23. John, 1935-1944 arasında Vatikan'ı temsilen İstanbul'da görev yapmıştı.

1958'de papa seçilmesinin ardından bu nedenle "Türk papa" olarak da anılmaya başladı.

Ayasofya'da dua

25-26 Temmuz 1967'de Türkiye'ye giden Papa 6. Paul, Türk makamlarına hediye olarak 1571 İnebahtı Savaşı'nda Osmanlı ordusundan ele geçirilen sancağı getirmişti.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı kayıtlarına göre Dönemin Vatikan Büyükelçisi Hûveyda Mayatepek papalığın sancağı iadeye karar vermesini "tarihi önemi haiz bir jest" olarak tanımlamıştı.

"Bu jest, anlaşmazlıklar devrinin sona erdiğini ve papalık ile Müslüman dünya arasında samimi ve faydalı yeni bir işbirliği devrinin açıldığını işaret etmektedir" demişti.

Türkiye'de İstanbul, Efes ve İzmir'e giden Papa 6. Paul, İstanbul'da yaptığı bir jestle tartışmalara da neden olmuştu.

O dönem müze statüsünde olan Ayasofya'yı ziyaretinde diz çökerek dua etmesi "gaf" olarak yorumlanmıştı.

Dönemin medyası, İstanbul'un 1453'te fethinden bu yana ilk kez Hıristiyan bir liderin kamuya açık bir şekilde Ayasofya'da dua ettiğini vurguluyordu.

Kaynak,David Lees/ Corbis/ VCG/ Getty Images

Ayasofya'nın statüsüyle ilgili tartışmalar açısından bu tarih halen kritik görülüyor.

Daha sonra Türkiye'yi ziyaret eden diğer papalar da Ayasofya Müzesi'ni gezmişti.

14. Leo'nun programında ise artık camiye dönüştürülmüş olan mekanı ziyareti öngörülmüyor.

2014'te burayı ziyaret eden son papa olan Francesco, 2020'de camiye dönüştürülmesi kararı sonrası yaptığı açıklamada, "Ayasofya'yı düşünüyorum ve büyük acı duyuyorum" demişti.

Papa Francesco 28-30 Kasım 2014'te Ankara ve İstanbul'u kapsayan gezisinde Sultan Ahmet Camii'nde kısa bir süre duraklayarak dua etmişti.

Francesco ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan döneminde yapılan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nın ilk yabancı konuğu olmuştu.

Kaynak,Gokhan Tan/Getty Images

Katolik ve Ortodoks dünya Türkiye'de yakınlaşıyor

27 yıl boyunca papalık yapan 2. John Paul, 104 yurt dışı gezisi yaparak rekor kırmıştı.

Bu ziyaretlerin dördüncüsü 28-30 Kasım 1979'daki Türkiye gezisiydi.

Ankara, İstanbul ve İzmir'e giden 2. John Paul, Efes'te bir ayin yönetti.

2. John Paul, dönemin Fener Rum Patriği Dimitrios ve Ermeni Patriği Şnorkh Kalustyan ile görüşmeler de yapmış ve birlik mesajı vermişti.

Patrik Dimitrios ve Papa bu ziyarette birlik mesajlı bir ortak bildirge de imzalamıştı. Sonraki papalar da Türkiye ziyaretlerinde Fener Rum Patriği ile benzer belgeler imzaladı.

Hristiyan dünyasında 11. yüzyılda yaşayan büyük bölünme sonrası Doğu ve Batı kiliseleri karşılıklı olarak birbirlerini "aforoz" etmiş, bunların iptali ancak 1965'te mümkün olmuştu.

2. Vatikan Konsili'nin de etkisiyle, 1964'te Kudüs'te Papa 6. Paul ile Rum Ortodoks Patriği I. Athenagoras'ın buluşmasıyla başlayan yakınlaşma çabaları, bugün de papaların Türkiye ziyaretleriyle devam ediyor.

Papa 16. Benedikt'in gergin ziyareti

Papa 16. Benedikt'in Türkiye ziyareti de kasım sonunda, (Fener) Rum Ortodoks Kilisesi'nin kuruluşu kabul edilen Aziz Andreas Yortusu'na denk gelecek şekilde organize edilmişti.

28 Kasım-1 Aralık 2006 tarihleri arasında Ankara, İzmir ve İstanbul'a giden Papa, Efes'te bir ayin yönetti.

Kaynak,Johannes Simon/ Getty Images

16. Benedikt'in Türkiye seyahati, birkaç ay önce Almanya'da yaptığı "Regensburg konuşmasında" bir Bizans imparatorunun İslam'la ilgili olumsuz değerlendirmesini alıntılaması nedeniyle gergin bir ortamda gerçekleşmişti.

16. Benedikt'in Sultan Ahmet Camii'nde dua etmesi ise bir diyalog işareti olarak yorumlandı.

Bu ziyaret, 2001'de 2. John Paul'ün Şam ziyareti sonrası, bir papanın ikinci kez camiye girişiydi.