Uzmanlar halkı paniğe karşı uyarırken hastalığa dair bilinçlendirmeye de çalışıyor.

Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles'taki Fielding Halk Sağlığı Okulu'ndan epidemiyoloji profesörü Anne Rimoin, "Maymun çiçeği genellikle küresel bir salgına neden olmaz" diye konuştu:

Maymun çiçeği ve diğer benzer bulaşıcı hastalıklar konusunda uzmanlaşan Rimoin, bu tür bir salgının "nadir ve olağandışı bir olay" olduğunu da sözlerine ekledi.

Ancak şu anki küçük çaplı salgının bu tür nadir bir olaya dönüşüp dönüşmeyeceği bilinmiyor.

Hangi ülkelerde görüldü, Türkiye'de var mı?

Virüs şimdiye dek ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Portekiz, İspanya, İtalya, İsveç, Belçika, Fransa, Avustralya, Almanya, İsrail, İsviçre ve Hollanda'da görüldü. Toplamda 100'den fazla vakanın tedavi altına alındığı bildirildi.

Dün sosyal medya kullanıcıları arasında virüsün Türkiye'de de görüldüğüne dair bazı iddialar yayıldı. Ancak Sağlık Bakanlığı Türkiye'de en azından şimdilik maymun çiçeği virüsünün görülmediğini ifade etti.

Maymun çiçeğinin kökeni

Maymun çiçeği de tıpkı Kovid-19 gibi zoonotik bir hastalık. Yani ilk olarak hayvanlardan insanlara bulaştı.

Maymun çiçeği, "Orthopoxvirus" adı verilen virüs cinsi içinde yer alıyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne (CDC) göre çiçek hastalığına neden olan virüsle ve sığır çiçeği virüsüyle de yakından ilişkili. Zira bunlarla aynı çatı altında toplanıyor.

Maymun çiçeği ilk olarak 1958'de Afrika'daki maymun kolonilerinde tespit edildi. Bu nedenle maymun çiçeği diye adlandırıldı. Daha sonra 1970'te şimdiki Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde bir insanda görüldü. Sonraki yıllarda Orta ve Batı Afrika'daki bölgelerde insanlar arasında maymun çiçeği salgınları ortaya çıktı.

Virüsün ilk olarak hangi hayvandan insana atladığı bilinmiyor. Ancak uzmanlar, hastalığın insanlara kemirgenlerden veya primatlardan geçtiğini düşünüyor.

Nasıl bir hastalık ve ölüm riski var mı?

Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre hastalığın belirtileri genellikle iki ila dört haftalık bir süre boyunca devam ediyor ve sonrasında kendiliğinden geçiyor. Ancak ciddi vakalar da meydana gelebiliyor.

DSÖ, bugüne dek hastalığa yakalananların yaklaşık yüzde 3 ila yüzde 6'sının hayatını kaybettiğini kaydetti.

Koronavirüsün aksine küçük çocuklar arasında maymun çiçeğinden ölüm riski daha yüksek.

Ancak Nature News'ün aktardığına göre, şu anki maymun çiçeği vakaları, ağırlıklı olarak Batı Afrika'da yayılan ve daha az ölümcül olan bir varyantla ilişkili. Bu varyanttaki ölüm oranı yaklaşık yüzde 1.

Belirtileri neler?

Birçok virüs gibi, maymun çiçeği de ateş, titreme, yorgunluk, kas ağrıları ve baş ağrısıyla kendini gösteriyor. Ancak CDC'ye göre lenf düğümlerinde şişkinliğe de neden olabiliyor.

Ateşin ortaya çıkmasından bir ila üç gün sonra yüzde başlayan ve vücuda yayılan kızarıklıklar ve döküntüler gelişebiliyor. İlk olarak açık kahverengi lekeler ortaya çıkıyor. Ardından, kabarık şişlikler göze çarpıyor. Bundan sonra döküntüler, irin dolu sivilcelere benzeyen veziküllere ve püstüllere dönüşüyor.

Sonunda da bunlar kabuk tutuyor ve düşüyor.

İnsandan insana nasıl bulaşıyor, koronavirüs kadar bulaşıcı mı?

Virüs süreklilik arz eden yakın temas yoluyla insanlar arasında yayılabiliyor.

DSÖ'ye göre bahsi geçen yakın temas; cilt lezyonlarına, vücut sıvılarına temas etme, solunum damlacıklarını soluma veya çarşaf gibi kişisel eşyaları ortak kullanma yoluyla gerçekleşebilir.

Maymun çiçeği, Kovid-19'a neden olan SARS-CoV-2 virüsüne kıyasla çok daha az bulaşıcı. Yani maymun çiçeğine yakalanmak, Kovid'e yakalanmaktan daha zor.

Ancak bilim insanları şu anda bu yeni maymun çiçeği vakalarından alınan örneklerin genetiğini inceliyor. Bu incelemenin amacı, virüsün bulaşmayı artırabilecek herhangi bir mutasyona sahip olup olmadığını anlamak.

Şu anki vakalara neden olan virüsün bulaşıcılık seviyesi bu incelemelerin ardından netleşecek.