24 TEMMUZ 1923
Cüneyt Şaşmaz'ın Yeni Yazısı
"Dostlarını düşmanlarına kurban etmek, İngiltere'nin eski bir politikasıdır.
Buradaki fikir, arkadaşının senin arkadaşın olduğu ve seni her şekilde destekleyeceğidir.
Düşmanınız, arkadaşınızı cezalandırmasına izin verilmesinden o kadar memnun olacak ki, size karşı eski kinini unutacak ve belki de kendisi dostça davranacaktır.
Ve politika genellikle yeterince başarılıdır, özellikle de dost çaresiz ve düşman yatıştırılabilir olduğunda."
(...)
"Lozan Barış Antlaşması, sekiz aylık bir süreye yayılan uzun ve zorlu bir müzakere ile tartışıldı.
Türk heyeti, olanlardan memnun kalmayınca, müzakerenin ortasında, üç aylık bir ara için görüşmelerden çekildi.
İngiltere, bölge üzerindeki İmparatorluk etkisini en üst düzeye çıkarmak için dişleriyle tırnağıyla savaşmasına rağmen, Türkiye egemenliğini sulandıracak koşulların kendisine dayatılmasını reddetti.
Türk heyeti ayrıca, son anda keyfi bir kararla dayatılan bir anlaşmaya imza atmayı, masadan kalkmayı reddetti.
Curzon, trenin istasyonda durduğunu, 'şimdi ya da asla' olduğunu söylediğinde, anlaşma Türkler tarafından imzalanmadan kaldı.
Curzon, teslim olacakları beklentisiyle kararını erteledi.
Mart 1923'ün başlarında, Türk heyeti verdiği notada, hala çözülmemiş mali, ekonomik ve adli sorunlara yönelik yeni öneriler önerdi.
Curzon, Türkiye'nin önerilerini, konferansın yeniden canlandırılacağı temelinde kabul etti, ancak daha önce çözülmüş olan bölgesel hükümlerde yapılacak herhangi bir revizyonu dışladı.
21-27 Mart 1923 tarihleri arasında İngiliz, Fransız, İtalyan ve Japon uzmanlar, konferansın hala çözülmemiş sorunlarının çözümü için müttefik kriterlerini tartışmak üzere Londra'da bir araya geldi.
Konferans, sonunda, 23 Nisan 1923'te Lozan'da yeniden başladı.
Bir kez daha üç komisyon kuruldu.
Curzon'un geri dönmeyi reddettiği için birincil İngiliz delegesi Sir Horace Rumbold başkanlığındaki kalan toprak sorunları ve yabancıların haklarıyla ilgili ilk komisyon Lozan'a gitti, antlaşma 24 Temmuz 1923'te imzalandı.
Gerçekten de İngiliz temsilcileri açısından ciddi bir teslimiyetti.
Dünya tarihinde ilk kez Batı, Doğu'nun önünde başını eğdi ve Batı'nın sömürgeci siyasetinin uzantısı Asya'nın eşiğinde durduruldu."
...
Demem o ki:
98 yıl önce imzalanmış, hakkında tüm dünyada yüzlerce kitap yazılmış, binlerce kitapta konu edilmiş, on binlerce makalede incelenmiş Lozan Antlaşması gibi tarihi bir olayı kafanıza göre çarpıtamazsınız!?
Osmanlı Devleti, bugün 12 Adalar olarak bilinen adaları İtalya'ya bırakıyor.
Sene 1912, Uşi Anlaşması'dır bu anlaşma.
İtalya'ya bırakıyor fakat geçici olarak.
Anlaşma şartlarına uyulduğu takdirde adalar tekrar Osmanlı Devleti'ne geri verilecek.
Fakat şartlara uyum sağlanmıyor.
Bu yüzden 3 yıl sonra yani 1915'te Londra'da bu konu gündeme geliyor ve Londra Paktı denilen anlaşmada bu adaların tamamı İtalya'ya bırakılıyor.
Bakınız, itiraz eden hiçbir padişah yok!?
Hiç sultan yok!?
Adaları İtalya'ya bırakmakla kalmıyorlar, aynı sene bir de Çanakkale Boğazı'na dayanıyorlar ve Çanakkale Savaşı'nı yapıyoruz.
Yani 12 Adalar önce Uşi'de, sonra da 1915 Londra'da İtalya'ya verilmiştir.
Uşi Anlaşması'nın ismini aldığı Uşi, Lozan şehrinin bir semtidir.
* Lozan Antlaşması, Sevr Antlaşması'na şaşırtıcı bir tezat oluşturuyordu.
Türklere sadece barış için değil, aynı zamanda ulusal yıkım için de şartlar dikte etmeye hazır olan Büyük Güçler, artık başlarını eğmek zorunda kaldılar.
Winston CHURCHILL (1874-1965).
Birleşik Krallık Başbakanı 1940-1945; 1951-1955.
Cilt 6 ciltlik The World Crisis'in Ardından.
1928 (s. 437)
* Avrupa'daki öğrencilere, bugün çağdaş tarih derslerinde, İtilaf Devletleri'nin 1918 sonundaki zaferlerinden birinin Türkiye'ye karşı kazandığı zafer olduğu öğretiliyor.
Gerçek şu ki, eğer galip gelen, Lozan Antlaşması'ndaki her şeyi kazanan ülkeyse ve mağlup olanlar, sahip oldukları tüm ayrıcalıkları kaybedenlerse, savaştan önce o ülkede, bize karşı savaşı kazananın Türkiye olduğuna şüphe yoktur.
Kont Carlo SFORZA (1872-1952), İtalya Dışişleri Bakanı (1920-1921).
Modern Avrupa'nın Yapımcıları.
1930 (s. 346)
* Dank Gasi Mustafa Kemal wurde der Lausanner Konferenz am 24.7.1923 der Freibrief der neuen Turkei.
Glocken der christlichen Kathedrale läuteten den Wendepunkt in der Geschichte ein.
Zum ersten Mal şapka das neuere Avrupa Asya gegenuber eine Niederlage erlitten.
Ausdehnungsdrang des Westens, Osten hin war ve Schwelle des asiatischen Kontinents zum Stillstand gekommen.
Dagobert von MIKUSCH (1874-1950).
Deutscher Tarihçi.
Gazi Mustafa Kemal, 1929, (G.304)
* 22 Kasım'dan 24 Temmuz'a kadar toplanan Lozan Konferansı, I. Dünya Savaşı'ndan sonra en önemli diplomatik toplantılardan biriydi.
Küçük Asya ve Yakın Doğu bölgesindeki İngiliz politikasına karşı Fransızların zaferini onurlandırdı.
Türklerin ulusal bağımsızlık için verdikleri uzun mücadele, yakın dünya tarihinin en büyük destanlarından biridir.
Küçük Asya'nın savaş alanlarında kazanılan bu bağımsızlık, daha az dikkate değer bir kişi tarafından tamamlanacaktı.
Lozan'da diplomaside zaferler, Harry N. HOWARD (1902-1987).
1947-1956 Dışişleri Bakanlığı Danışmanı.
Türkiye'nin Bölünmesi, Bir Diplomatik Tarih 1913-1923, 1966/Bölüm IX. s. 277
* Dünya Savaşı'nın en son terfi eden ve en genç generali.
Takdire şayan askeri lider ve devrimci.
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Sevr Antlaşması'nı tersine çevirmesi dikkate değer bir diplomasidir.
Austin BAY, ABD Ordusu'nun yüksek rütbeli subayını emekli etti.
Son kitabında Atatürk: En Büyük Generalden Liderlik Dersleri, 2011
* Lozan'da sekiz ay süren pazarlıktan sonra, Müttefikler yüzyıllardır ve Büyük Savaş'ta kazandıkları her şeyi verdiler.
Gerçekten de Lozan konferansı, kuşkusuz, her yönüyle tam bir başarısızlık olmuştur.
James STUART, Lozan Konferansı'nın Başarısızlığı, İki Günde Bir İnceleme, cilt CXIV. Temmuz-Aralık 1923 (s. 574-581)
* Lozan Antlaşması, Türkiye'ye Ulusal Pakt'ın iddia ettiği tüm koşulları veren ve Müttefiklerin Konstantinopolis'i tahliye etmesiyle birlikte, Mustafa Kemal'i modern Türkiye'nin yaratıcısı ve sadece Yunanlılar üzerinde askeri bir zaferin değil, aynı zamanda geniş kapsamlı bir diplomatik zaferin de kazananı yaptı. Batılı güçlere karşı başarı.
H. Charles WOODS, Gazi Mustafa Kemal Paşa, Onun kariyeri, Güç ve Başarılar.
İki Günde Bir Gözden Geçirme, Cilt CXXII, Temmuz-Aralık 1927 (s. 637-642)
* Lozan Barış Antlaşması, Doğu Sorunu tarihinde belirleyici bir aşama ve Türk milletinin hem Avrupa'da hem de Asya'da ulusal topraklarda yeni şanlı döneminin başlangıcıdır.
Bernard LEWIS, 1916-2018, Princeton Üniversitesi'nde tarih alanında dünyaca ünlü Prof.
Bugün Türkiye, 1940, s. 30
* Atatürk, Askeri Bir Kahraman, Bir Ulus Oluşturdu.
Lozan barışını sadece Atatürk kazandı, 200 yıldır ilk kez eski Asya Avrupa'yı yendi.
New York Times, 11 Kasım 1938
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.