Bilim Adamı, papağan değildir.

Yaşadığı ülkenin özelliklerini evrensel norm'larla yoğuran, kendi ülkesine uygun kıyafet hazırlayan adam'dır.

Neye göre?!

Dünyada genel kabul görmüş kaidelere göre.

Nitekim...

Prof. Dr. Murat Akçar; "Türkiye’de de kullanılan Sinovac’ın yer aldığı araştırmada, Çin aşılarının Delta varyantının neden olduğu semptomatik ve ciddi vaka riskini azaltmada etkili olduğu belirtildi" diyor.

Sinovac sözcüsü Liu Peicheng de yaptığı açıklamada, iki doz aşının ardından bir güçlendirici doz uygulamasının, Delta varyantına karşı daha güçlü ve daha dayanıklı antikor reaksiyonunu hızla ortaya çıkarabileceğini söyledi.

Prof. Dr. Murat Akova’dan aktarıyorum:

"Sevgili arkadaşlar, şizofrenik bir ülkede yaşayınca neye nasıl cevap verebileceğinize karar vermek de çok zor oluyor. 

O nedenle biraz düşünüp de yazmak istedim. 

Sağlık Bakanı'nın açıklaması tam bir felaket. 

Hiç bir bilimsel dayanak göstermeden, seçim şansını bu konuda hiçbir fikri olmayan kişiler bırakarak gidin 3. doz aşınızı olun demek, hangi akla ve mantığa sığar bilmiyorum.

Ne yazık ki bizim ülkemizde, sağlık otoritesi hiçbir bilimsel veriye dayanmadan, kendi elindeki verileri de değerlendirmeden, 'yarayışlı olur' mantığıyla önerilerde bulunuyor. 

3. doz önerisinin bilimsel kanıtı çok çok kısıtlı. 

Özellikle ilk iki dozu Sinovac olanlarda 3. dozun Biontech yapılmasına ilişkin hiçbir bilimsel veri yok. 

İki doz sonrası 60 yaş üstünde 6 ay sonra yapılan 3. dozun antikor düzeyini arttırdığına dair Çin'de yapılmış, ancak yayınlanmamış bir çalışma var. 

Ancak, bunun klinik korelasyonu yok. 

Oysaki bizde Sağlık Bakanlığı'nın elinde 2 doz Sinovac ile aşılanmış milyonlarca kişinin izlem verisi var. 

Bununla ilgili verileri açıklasalar, daha güvenli bir karara varmak mümkün olur.

Hiçbir bilimsel temele dayanmayan bir öneri yapıp, üstelik isteyen istediği aşıyı olsun diye kararı bu konuda hiçbir fikri olmayan kişilere bırakmak akıl alır gibi değil. 

Şu anda dünyada ilk kez tüm bir ülke bir Faz II-III çalışmaya maruz bırakılıyor, ama ne kontrolü, ne de takibi var. 

Öte yandan tüm dünya delta varyantı korkusuyla önlemleri sıkılaştırırken, biz şu anda ciddi bir salgının devam ettiği Rusya'ya kapıları ardına kadar açtık. 

Tüm ülkeyi hiç bir şey yokmuş havasına geri döndürdük. 

Çok şükür ki, gece 24.00'ten sonra müzik yasak da, bu sayede deltaya karşı korunacağız, herhalde (!). 

İki doz Sinovac sonrası Biontech yapılmasına ilişkin de veri yok. 

Bu aşıyla antikor titresinde artış olma olasılığı var, ama bilimsel olarak bunun işe yarayacağını söylemek için kanıt yok. 

Şimdi bizlerden istenen elde kanıt olmadan hangi aşıyı olalım sorusuna yanıt vermek. 

Neye dayanarak ne söyleyeceğimi, bilmiyorum.

Bence şöyle bir yol izlemek mantıklı olabilir. 

Bu öneri sadece sağlık personeli için.

İki doz Sinovac ile aşılanmış olanlar anti spike IgG düzeylerine baktırıp, karar verebilirler. 

Bu kişilere tek doz Biontech uygun olabilir. 

Aradaki süre son dozdan sonra 1 ay ve sonrası olabilir. 

İki doz Biontech yaptırmış olanlara şu anda 3 doz kesinlikle gerekli değil. 

Zaten Sağlık Bakanlığı biraz önce bu durumdakilere 3. doz olanağını kapattı. 

90 yaş üstündekilere Biontech yaptırmak oldukça riskli, yaptıracaksanız da çok yakın izlemek gerekir. 

Bu kişiler daha önce Sinovac ile aşılanmış olduklarından 3. doz Sinovac ile rapel uygun olabilir. 

Ancak bu söylediklerimin yapılmış bir klinik çalışmaya ve kanıta dayanmadığını da söylemeliyim. 

Tamamen kendi kişisel görüşlerim."

Prof Dr Nurettin Yiyit ise; "Aslında gereksiz bir kavga var. Aşılama faz çalışmalarına uygun olarak halen 2 doz ülkemizde" diyor ve ekliyor:

"Bu iki doz aşı olanlardan inaktif virüs aşısı olanlara bir hatırlatma dozu gerekeceği en başından beri kabul ediliyordu. 

2 doz mRNA aşısı olanlar için şimdilik bir hatırlatma dozu gerekmeyeceğini konusunda hepimiz hemfikiriz. 

Zaten ülkemizde mRNA aşısının ikinci dozları yeni yapıldı. 

Onlar şu an gündemde değillerdi. 

İnaktif virüs aşısı olanların 2. Dozu üzerinden çok zaman geçti ve koruyuculukları düşmeye başladı. 

O nedenle hatırlatma dozu yapılması gereği doğdu."

Demem şu ki:

Biontech olup, farklı bir teknolojideki aşı ile hatırlatma dozu olmak, daha iyi bir koruyuculuk bırakır görüşü var.

Çünkü Covid geçirip, ardından tek doz biontech olanlarda iyi bir bağışıklık cevabı var. 

Aynı düşünceyle, 2 doz Sinovac olanların, bir doz Biontech ile iyi bir bağışıklık cevabı oluşturması bekleniyor.

Cüneyt Şaşmaz