İnsanlık uzun zamandır Ay'ı keşfetmeyi arzuluyordu. Ancak birkaç başarılı görevin ardından, sanki bu ilk girişimler yeterli olmuş gibi göründü.

İnsan ırkının Ay'a ilk ayak bastığı 1969 yılındaki Apollo 11'in Ay'a inişini hatırlarsanız, şimdiye kadar hareketli bir Ay üssünün kurulmuış olmasını beklerdiniz. 1970'lerde Ay turizmi, hatta tema parkları ya da kumarhanelerden söz ediliyordu. Oysa Ay'daki son insan ayak izleri 1972 yılına kadar uzanıyor.

Buna rağmen NASA'nın Ay'a 12 astronot gönderme başarısı sadece ajans için değil insanlık için de en büyük başarılardan biri olarak duruyor.

BU UZUN ARANIN NEDENİ NE?
Ay'a geri dönmek için hala pek çok ikna edici neden var ve NASA 2026'nın sonlarına kadar Amerikalı astronotları oraya göndermeyi planlıyor.

Donald Trump yönetimi sırasında NASA'yı yöneten Jim Bridenstine'e göre uzun süreli duraklama bilimsel ya da teknolojik engellerden kaynaklanmıyor. Bridenstine, 2018 yılında gazetecilere yaptığı bir açıklamada "Eğer siyasi riskler olmasaydı, şu anda Ay'da olurduk. Program çok uzun ve çok maliyetliydi" dedi.

Bu tür büyük ölçekli çalışmalarda siyaset ve ekonomi sıklıkla kesişir.

NASA'nın 2023 yılı bütçesi 25.4 milyar dolardı ve Biden yönetimi 2024 yılı için 27.2 milyar dolara çıkarılmasını talep etti. Bu önemli fon, çeşitli ajans bölümleri ve iddialı projeler arasında dağıtıldı.

Bütçeyi anlamak açısından, 2023 yılında ABD savunma bütçesinin yaklaşık 858 milyar dolar olduğunu söylemekte fayda var. Buna ek olarak, Kongre bütçe onaylarının yavaşlığı ilerlemeyi daha da geciktiriyor.

Apollo 7 astronotu Walter Cunningham, insanlı Ay görevleri için hükümet finansmanı sağlamanın zorluklarını vurgulamıştı. 2015 yılında şu yorumu yapmıştı: "İnsanlı keşif en pahalı uzay girişimi ve dolayısıyla siyasi destek bulması da çok zor. NASA'nın bütçesi tartıştığımız hedefleri gerçekleştirmek için çok mütevazı."

Dahası, diğer astronotlar da başkanların bütçe artışlarına ilişkin vaatlerinin geçici olduğuna ve sonraki yönetimler tarafından kolayca bozulabileceğine dikkat çekmişlerdi.