Suudi Aramco’ya yönelik saldırı petrol fiyatlarına 1991 yılından bu yana en büyük yükselişini yaşattı. Brent petrolün varili 71 doları aştı. Yabancı analistlere göre, yükselişten en çok Türkiye ve Arjantin etkilenecek.

Fiyatlardaki sert hareket nedeniyle akaryakıt fiyatlarında da aynı tepkide artış oldu. Depolara yansıyacak zam motorinde 12 kuruş benzinde de 35 kuruş olarak belirlendi.

Suudi Arabistan’ın devlet petrol şirketi Saudi Aramco’ya hafta sonu düzenlenen SİHA’lı (silahlı insansız hava aracı) saldırı küresel piyasaları etkiledi. Petrol fiyatları Irak’ın Saddam yönetiminde Kuveyt’i işgal ettiği 1991 yılından bu yana en büyük yükselişini yaşadı.

Brent petrolün varili 72 dolara yaklaştı. Financial Times gazetesi petrol fiyatlarından dünyanın hangi bölgesinin nasıl etkileneceğine ilişkin bir analiz hazırladı.

Analize göre petrol fiyatlarının artmasından en fazla etkilenecek iki ülke ekonomik krizde boğuşan Türkiye ve Arjantin. Financial Times’da yer alan analizde şu ifadelere yer verildi:

Petrol fiyatlarının artışından en fazla kaybeden iki ülke Türkiye ve Arjantin olacak hali hazırda ekonomileri kırılgan. Bu iki ülke enflasyonda kısa süreli artışlarla mücadelede yetersiz kalıyorlar.

Avrupa Birliği enflasyon yaratmaya çalışıyor. Petrol fiyatlarındaki her 10 euroluk yükseliş ülkede enflasyonu 0.3 puan yukarı çeker. Bu onlar için iyi olabilir.  

Petrol fiyatlarındaki her artış ABD’nin gayri safi yurt içi hasılasını olumsuz etkiliyor. Bu yüzden 1970 yılındaki petrol krizinden beri petrol rezervleri tutuyorlar.

ABD ülkesinde enflasyon yaratmaya çalıştığı için fiyatların yükselmesi o kadar da kötü olmayabilir. Öte yandan dünyaya petrol de sattıkları için kısa süreli fayda bile sağlayabilirler.  

Dünyanın fabrikası Çin net petrol ithalatçısı ve ekonomisi petrolde yaşanan fiyat artışlarından ciddi etkilenecek.  

Petrol fiyatlarındaki yükseliş genel olarak enflasyonu olumsuz etkiler. Fakat merkez bankacıları bunu kısa süreli bir fiyat hareketi olarak görüyor.

ABD ve Avrupa Birliği enflasyon yaratmaya çalıştığı için kısa süreli fiyat artışı işlerine yarayabilir. Türkiye gibi enflasyonu kontrol altında tutmaya çalışan ülkeler için durum daha zor olacak.  

Saldırı sonrasında Brent petrol, dolar kuru ve uluslararası piyasalarda motorin ve benzin fiyatları arttı. Ton fiyatı, motorinin 582 dolardan 642 dolara, benzinin 584 dolardan 648 dolara fırladı.

Bu artış motorine 12, benzinde 35 kuruş olarak yansıdı. Motorin tarafına en son 7 kuruş zam yapılmıştı. Hafta içinde yaşanacak gelişmeler milyonlar için büyük önem taşıyor.

PİYASALARA LİKİDİTE ENJEKTESİ

Suudi Arabistan Merkez Bankası, Aramco’nun petrol tesislerine düzenlenen büyük çaplı saldırıların ardından meydana gelebilecek sorunlardan dolayı ekonomiye destek için, ihtiyaç doğarsa, finans sistemine likidite sağlamaya hazır olduklarını kaydetti.

Merkez Bankası Başkanı Ahmed Abdulkarim Alkholifey, net döviz varlıkları stokunun 500 milyar doların üzerinde olması ile birlikte, para otoritesinin istediği zaman piyasalara müdahale edebilme gücü olduğunu belirtti.

Alkholifey, OPEC’in en büyük üreticisi Suudi Arabistan’ın para birimini ABD dolarına endeksleme politikasını değiştirme niyeti olmadığını sözlerine ekledi.

Alkholifey, “Likidite darlığının olmasını beklemiyoruz, ancak daima kuyruk riskleri olarak adlandırılan durumları izliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Krallık’ın üç yıl önce düşük petrol fiyatlarının etkileri ile mücadele ettiği dönemde, Suudi Arabistan Para Otoritesi, bankacılık sistemindeki nakit darlığını rahatlatmak için piyasaya 20 milyar riyal (5.3 milyar dolar) enjekte etmişti.