Kirli bombalar, bazı grupların toplumda esas olarak panik oluşturmak için kullandıkları silahlardan biridir. Bu tür bombalar normal patlayıcılar ve radyoaktif malzemelerin birleştirilmesiyle oluşur. Patlama, geleneksel patlayıcılar aracılığıyla sağlanır. Kirli bombalar nükleer patlama oluşturamazlar. Bu bombalarda amaç patlamanın etkisiyle radyoaktif partiküllerin uzak mesafelere yayılması ve olabildiğince çok zarar vermesidir. Kirli bomba, Radyoaktif maddelerin klasik patlayıcılarla beraber kullanılarak etrafa radyasyon yayılması, böylece başta insanlar olmak üzere tüm canlılara ve çevreye zarar verilmesi amacıyla kullanılan silahlardır. Daha çok toplumsal panik yaratma amaçlıdırlar. Kirli bombalar dinamit, TNT ya da C4 gibi konvansiyonel patlayıcı bir madde ile radyoaktif bir maddenin kombinasyon şeklinde kullanılmasından oluşur Nükleer veya radyoaktif malzemenin klasik patlayıcılara katılmasıyla kolayca imal edilebilir. Belli bir miktar nükleer malzemeye gereksinim söz konusu değildir. Bu silahlar nükleer bombaların aksine Kitle imha silahından* ziyade kitle kargaşa silahı* olarak tanımlanabilir. Çünkü bu bombanın oluşturacağı etki, yayacağı radyasyon ve bu radyasyona bağlı ölümlerden kaynaklanmamaktadır. Hatta birçok radyolojik yayılımlı cihaz, ölüme veya ciddi bir hastalığa sebep olacak kadar yeterli radyasyon yaymayacaktır. Hatta Patlayıcının kendisi, yayılacak radyasyondan daha fazla zarar verecektir. Fakat bu bombanın kullanımı, duruma bağlı olarak, korku ve panik yaratabilir, eşyanın kirliliğine sebep olabilir ve maliyetli bir temizleme (dekontaminasyon) gerektirebilir. Bu nedenle Kirli bombanın nükleer silahlar ve nükleer bombalarla hiçbir şekilde bir benzerliği yoktur. Nükleer bomba, kirli bombadan milyonlarca kat daha güçlü bir patlama oluşturur. Nükleer bombadan kaynaklı radyasyon bulutu onlarca, yüzlerce kilometreye yayılabilirken kirli bombadan kaynaklı radyasyon birkaç blok öteye veya kilometreye yayılabilir.

Ankara’da düzenlediğimiz NÜKLEER ADLİ BİLİMLER SEMPOZYUMU – AHBV ÜNİVERSİTESİ -ADLİ BİLİMCİLER DERNEĞİ - 30 EYLÜL 2019 sunumlarından yararlanılmıştır.

Prof.Dr.İ.Hamit HANCI

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi

Adli Tıp Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi