ABD'li senatörlerden James Lankford ile Jeanne Shaheen Türkiye'de tutuklu bulunan rahip Andrew Brunson'un serbest bırakılmaması nedeniyle geçtiğimiz aylarda bütçe tasarısına silah satışını yasaklamayı öngören bir maddenin eklenmesini sağlamıştı.

Tasarının yasalaşmasından sonra 60 gün içinde Savunma Bakanının, Dışişleri Bakanına danışarak Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilere dair Kongrenin ilgili komitelerine kapsamlı bir rapor sunması talep edildi.

Senato, Savunma Bakanlığına (Pentagon) 2019 mali yılı için 716 milyar dolarlık bütçe ayrılmasını öngören "Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası" olarak bilinen tasarıyı 10'a karşı 85 oyla kabul etti.

2019 mali yılında Pentagon'a 716 milyar dolarlık bütçe öngören tasarıya, Temsilciler Meclisinin ardından Senatoda da ezici çoğunlukla onay verildi.

Bütçe detayında ise Pentagon'a 617,6 milyar dolar temel bütçe, 68,5 milyar dolar Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar, 21,6 milyar dolar Enerji Bakanlığının savunma bağlantılı programları ve 8,2 milyar dolar savunma bağlantılı diğer harcamalar olmak üzere toplam 716 milyar dolar ayrıldı.

Bütçe tasarısında sonradan yapılan bir düzenlemeyle Amerikan kurumlarının Çinli ZTE ve Huawei firmalarından ürün satın almasını engellemeye yönelik bir madde de eklendi.

Türkiye'ye F-35 satışına engel

Tasarının Türkiye ile ilgili bölümünde ise "Ankara'nın Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri almasının iki ülke arasındaki tansiyonu yükselttiği" ve "Amerikalı rahip Andrew Brunson'ın salıverilmesi gerektiği" iddia edildi.

Türkiye'nin Rusya'dan S-400 almasının ABD ile Türkiye arasındaki ortak silah sistemlerini geliştirmeyi olumsuz etkileyebileceği öne sürüldü ve bu adımın NATO'daki ortak çalışabilirliği etkileyebileceği savunuldu.

Tasarıda söz konusu gerekçelerden dolayı F-35 savaş uçağı, Patriot hava savunma sistemleri, Chinook tipi ağır nakliye helikopteri, AH-1 tipi Kobra, H-60 Black Hawk tipi helikopterleri ile F-16 uçaklarının Türkiye'ye satılmasının bloke edilmesi gerektiğini öngören bir bölüm de yer aldı.

Bu tasarının yasalaşmasından sonra 60 gün içinde Savunma Bakanının, Dışişleri Bakanına danışarak Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilere dair Kongrenin ilgili komitelerine kapsamlı bir rapor sunması istendi ve bu rapor tamamlanmadan Pentagon'un Türkiye'ye Kongrenin onayına tabi herhangi bir dış silah satışına onay veremeyeceği sınırlaması getirildi.

Tasarının onay için ABD Başkanı Donald Trump'ın masasına gelmeden önce Konferans Komitesi olarak bilinen ortak bir komisyonda tek yasa tasarısı haline getirilmesi gerekiyor.

Mayıs ayı sonunda Temsilciler Meclisinde kabul edilen bütçe tasarısında da benzer şekilde Türkiye ile ilgili olarak S-400 füze savunma sistemleri ve F-35 savaş uçağı ile ilgili bölümlere yer verilmişti.