Almanya merkezli "bilgi özgürlüğü portalı FragDenStaat" ile medya kuruluşları Der Spiegel ve Lighthouse Reports tarafından kamuoyuyla paylaşılan OLAF raporuna göre, Frontex'in üst düzey yetkilileri, muhtemel insan hakları ihlalleri vakalarını, kurumun temel haklardan sorumlu görevlilerinden saklıyor.

Yasa dışı faaliyetlerin kayıt altına alınmasını engellemek için hava keşiflerinin askıya alınmasını sağlayan yetkililer, geri itmeleri gerçekleştiren Yunan birimlerine ortak finansman da sağlıyor.

Söz konusu Frontex yetkilileri, AB Komisyonu ve Avrupa Parlamentosunun üyeleri de dahil olmak üzere kurumu denetlemekten sorumlu makamları dezenformasyon yoluyla yanlış yönlendiriyor.

Rapora göre, Yunanistan'dan gelecek tepkilerden korkmuş olabilecek bu yetkililer, Frontex'in sorumluluklarını tam olarak yerine getirme kapasitesini ve temel hakların korunmasını engelliyor.

Raporda yer verilen bir geri itme vakasında, Frontex'in gözetleme uçağının "Ege Denizi'ndeki olaylara tanık olmamak için" bilinçli şekilde kaçtığı belirtiliyor.

Öte yandan insan hakları savunucuları, AB'den raporun, geri itme mağdurlarının hak arayışlarında kullanabilmeleri için resmi olarak açıklanmasını istiyor.

Frontex'in karıştığı geri itme skandalları ve yöneltilen soruşturmalar

Yunanistan sahil güvenliği ve Frontex'in dahil olduğu geri itme olaylarına ilişkin haberler, 2020'den itibaren uluslararası basında yer aldı. Bu haberlere göre, Yunan sahil güvenlik botları, Türkiye'den Yunanistan'a geçmek isteyen göçmenlerin botlarını engelliyor, zarar veriyor hatta batırırken Frontex de bunlara göz yumuyordu.

Bunlar üzerine Brüksel'de eleştirilere, izahat talebi ve soruşturmalara hedef olan Frontex ve yönetiminin, temel hak ihlallerini önlemediği sonucuna varılsa da iddiaların arkası kesilmedi. Bu haberler, tanık ifadeleri, video kayıtları, uydu görüntüleri gibi çok sayıda kanıtla desteklendi. Frontex'in veri tabanında yüzlerce düzensiz göçmenin Ege'de geri itilmesine yönelik kayıtların yer aldığı belirtildi.

Geri itmelerle ilgili Yunanistan ve Frontex'e tepki gösterenler arasında Türkiye de bulunuyordu. Türk yetkililer, sık sık geri itmelerin insanlık dışı olduğunu vurguladı.