Arch Linux Nedir?

Bu kavramı forumlarda, internette farklı yerlerde görüp duymuş olabilirsiniz. Arch Linux’un neden bu kadar popüler olduğunu merak ediyor musunuz?

Birçok farklı kurulumu ve kullanımı kolay Linux dağıtımı yer almasına rağmen, hatta Arch tabanlı olup kolayca kurulabilen dağıtımlar da mevcut iken insanların Arch Linux kullanmasının birkaç sebebi var. Bu sebepleri sizler için sıraladık. Elbette Arch Linux’u kullanmak için belirlenmiş bir kural yok ve bu sebepler bizlerin kişisel gözlemlerine dayanmakta.

Bakalım Arch Linux neden bu kadar popüler.

1-) Do-It-Yourself (Kendin Yap) yaklaşımı

Arch Linux, Linux dağıtımları arasında kurulum aşamalarından işletim sistemi yönetimine bütün ayarlamaları en çok kullanıcıya bırakan Linux dağıtımı. Bu yapısı ile tamamen Kendin Yap yaklaşımına sahip bir dağıtım.

Hangi masaüstü ortamını kullanacağınızdan hangi servis ve özellikleri yükleyeceğinize, Arch Linux her şeyi sizin yönetiminize bırakıyor.

Eğer Kendin Yap yaklaşımını seven birisi iseniz, Arch Linux’u kesinlikle çok seveceksiniz.

2-) Linux’un nasıl çalıştığını çok daha iyi anlarsınız.

Arch Linux’u daha önce bilgisayarınıza kurmayı denediyseniz, kurulumun ne kadar karmaşık olduğunu biliyorsunuzdur. Karmaşıklık ile başa çıkmak, yeni şeyler öğrenmenizi gerektirir. Arch Linux’u kurarken diğer dağıtımlarda asla zahmet edip de öğrenme ihtiyacı duymayacağınız şeyleri öğrenmek zorunda kalırsınız.

Örneğin Arch Linux’u kurarken ağ ayarlarını kendiniz konfigüre etmeniz, birçok yeni şey öğrenmenize vesile olabilir.

Eğer kurulumda çok zorlandığınızı hissederseniz Arch Wiki üzerinden destek alabilirsiniz. Arch Wiki, internetteki en kapsamlı ve topluluk tarafından desteklenen dokümantasyonlardan birine sahiptir. Sadece Arch Wiki üzerinde gezinirken onlarca yeni bilgi öğrenebilirsiniz.

3-) Rolling Release dağıtımı ile her zaman en güncel yazılım

Arch Linux Rolling Release dağıtımıdır. Bunun anlamı yeni kernel ve uygulama versiyonları çıktıktan sonra en kısa sürede kullanıcıya ulaştırılır.

Diğer birçok Linux dağıtımı yeni kernel sürümlerini hemen dağıtmayıp eski kernel sürümlerini dağıtırken Arch size güncel kernel versiyonunu ulaştırma konusunda oldukça hızlıdır.

Benzer bir durum uygulamalar için de geçerlidir. Eğer bir yazılımın yeni sürümü piyasaya sürülürse, Arch kullanıcıları bu yeni versiyonu genellikle diğer birçok Linux dağıtımından önce edinir.

Rolling release modelinde her şey taze ve son sürümdür. İşletim sistemi versiyonunuzu bir versiyondan diğerine yükseltmek zorunda değilsiniz. Sadece pacman komutunu kullanın ve her zaman en son sürümde kalın.

Bu özelliği Arch’ı en iyi Rolling Release distrolarından biri yapar.

4-) Arch User Repository, diğer adıyla AUR olarak anılan reposu

Arch Linux, reposunda birçok yazılıma ev sahipliği yapar. AUR, Arch Linux’un sunduğu yazılımları genişletir. Bu sayede çok sayıda yazılıma kolayca erişebilirsiniz.

AUR, Topluluk odaklı yaklaşımı ile yeni uygulamalar sunar. Kısacası AUR, yazılım resmi olarak Arch depolarına eklenmeden önce geliştiricilerin yeni yazılımları Arch Linux kullanıcılarına sunmalarının yoludur. Bir paket yeterince popüler hale gelirse – uyumlu bir lisansa ve iyi paketleme tekniğine sahip olması koşuluyla – pacman tarafından doğrudan erişilebilen topluluk deposuna girilebilir.

5-) Bir şeyleri başarma hissi

İlk Linux distronuzu kurduğunuz günü hatırlıyor musunuz? Size yarattığı başarı hissini? Linux’u başarıyla kurdunuz!

Bir süredir Ubuntu veya Fedora veya başka bir dağıtım kullanıyorsanız ve kendinizi rahat hissetmeye (veya sıkılmaya) başladıysanız, Arch Linux’u yüklemeyi deneyin.

Orta derecede deneyimli bir Linux kullanıcısı için, Arch Linux’u başarıyla kurmak, bir başarı hissi verir.

Bu bir meydan okuma ama başarılabilir bir meydan okumadır. Yeni bir Linux kullanıcısına Arch Linux’u veya Linux From Scratch gibi daha karmaşık olanı denemesini önerirseniz , bu zorluğu başarmak çok zor olacaktır. James Clear’ın Atomik Alışkanlıklar kitabında bahsettiği gibi, insan beyni bir meydan okumayı sever, ancak yalnızca optimal bir zorluk bölgesi içindeyse.

Bir zorluğu başarıyla tamamlama duygusu, insanların Arch Linux kullanmasının nedenlerinden biridir.

Bu başarı hissini deneyimlemek için Arch Linux’u bir sanal makine ortamına kurmayı deneyin ve Arch Linux’un kurulumunu tecrübe edin. Emin olun bu sizlere bir çok şey kazandıracaktır.

6-) Kurumsal katılım yoktur, Arch Linux tamamen topluluk tarafından oluşturulur, desteklenir ve sahiplenilir.

Ubuntu, Canonical tarafından desteklenmektedir, Fedora Red Hat’tan (şimdi IBM’in bir parçası) ve openSUSE SUSE tarafından desteklenir. Tüm bu büyük dağıtımlar kurumsal desteklidir. Bu, kendi başına kötü bir şey değildir ancak bazı insanlar açık kaynaklı projelerine kurumsal katılımdan hoşlanmaz.

Arch Linux, Debian gibi nadir birkaç topluluğa dayalı Linux dağıtımlarından bir tanesidir. Linux Mint vb. gibi birçok dağıtımın da şirketler tarafından desteklenmediğini belirtebilirsiniz. Bu doğru olabilir ama Linux Mint’in kendisi Ubuntu’ya dayanıyor ve Ubuntu’nun depolarını kullanıyor. Arch Linux başka bir dağıtımın türevi değildir.

Bu anlamda, Debian ve Arch Linux daha saf topluluk odaklı projelerdir. Birçok insan için önemli olmayabilir, ancak bazı kişiler için böyle şeyler gerçekten önemsenir.

7-) Günlük kullanım için en iyi üç Arch Linux tabanlı dağıtım önerisi.

1-) EndeavourOS

EndeavourOS, kullanıcı deneyimini iyileştiren, kullanışlı özelliklere sahip, kullanıcı dostu, Arch Linux tabanlı, yuvarlanan sürüm bir dağıtımdır.

EndeavourOS hakkında sizi şaşırtacak ilk şeylerden biri, terminal odaklı bir dağıtım olduğunu iddia etmelerine rağmen, sistemde Arch Linux sistemini yönetmeyi yeni kullanıcılar için kolaylaştıran mükemmel GUI araçlarına sahip olmalarıdır.

EndeavourOS’u kurmak basittir. Dağıtım, kurulum yöntemlerinden çevrimdışı veya çevrimiçi seçme seçeneğine sahip olduğunuz bir Calamares yükleyicisi ile birlikte gelir. Çevrimdışı yükleyici, EndeavourOS’u özelleştirilmiş bir Xfce ile yükler.Çevrimiçi yükleyici ise, gereksinimlerinize göre paketleri seçmenize ve yüklemenize olanak tanır.
EndeavourOS, Arch Linux kadar minimal değildir, ancak kesinlikle diğer birçok dağıtımdan daha minimaldir.

NVIDIA GPU’lu bir sisteminiz varsa şanslısınız, zira EndeavorOS, çekirdeğe önceden yüklenmiş, ücretsiz olmayan NVIDIA sürücüleriyle birlikte gelir.

Kolay kurulum, çoklu masaüstü desteği, ek sürücü desteği ve diğer göz alıcı özelliklerini bir araya getiren EndeavourOS, yolculuklarına Arch Linux dünyasında başlamak isteyen kullanıcılar için deneyebilecekleri en iyi Arch tabanlı Linux dağıtımlarından biridir.

Artıları

• Saf Arch Linux’a olabildiğince yakındır.
• Yalnızca kesinlikle gerekli olan yazılımla ve masaüstü ortamınız tarafından sağlanan yazılımlarla birlikte gelir.
• EndeavourOS, örneğin Manjaro gibi ayrı depolar kullanmak yerine, Arch depolarını kullanır ve çok az sayıda kendina has paket içerir.
• Projenin odak noktası, sahip olduğu topluluğudur.

Eksileri

??????

2-) Manjaro Linux

Manjaro, tartışmasız en popüler Arch tabanlı Linux dağıtımıdır. Bir Arch işletim sisteminin tüm avantajlarını sağlar, ancak hem yeni başlayanlar hem de deneyimli kullanıcılar için kararlılık, kullanım kolaylığı ve erişilebilirliğe özel bir vurgu yapar.

Dağıtım, Arch Linux’a yeni başlayan veya Arch Linux kullanmış olan ve de GUI’nin rahatlığından ödün vermeden Arch’ın gücünü deneyimlemek isteyen herkes için mükemmeldir. Öntanımlı olarak gelen bir dizi faydalı uygulamalar ve araçlarla iyi bir paket yönetimini barındırır.

Kurulum işlemi kolay ve sorunsuzdur. EndeavourOS’ta olduğu gibi Manjaro, istediğiniz gibi kolayca özelleştirebileceğiniz Calamares yükleyicisi ile birlikte gelir. Kurulum sırasında Manjaro Linux, masaüstü ortamını seçme seçeneği sunar. Dağıtım resmi olarak KDE, Xfce ve GNOME’u destekler.

Manjaro’nun kendi depoları vardır. İhtiyaç duyabileceğiniz tüm uygulamalara sahip olmayabilir, ancak AUR (Arch User Repository) ile uyumluluğu da vardır. Manjaro’nun resmi depolarının, güncellik olarak her zaman Arch Linux’un biraz gerisinde olduğunu unutmamak gerekir. Sahip olduğu bu sürüm politikası, daha ileri düzey kullanıcılara, sürüm Manjaro topluluğuna yayınlanmadan önce hata testi yapma şansı verir.

Varsayılan olarak, Manjaro sağlam bir yazılım seçkisi ile birlikte gelir. Aslında neredeyse tüm gerekli uygulamalar önceden yüklüdür. Bu nedenle, ek olarak başka bir şey yüklemenize gerek yoktur.

Artıları

• Kurulumla birlikte gelen eksiksiz bir masaüstü.
• Üstün geliştirme ve kullanıcı tabanı.
• Manjaro, Snaps, Flatpaks ve AUR için, Pamac adlı en iyi paket yönetimine sahiptir.

Eksileri

• Daha fazla kararlılık için biraz daha eski Arch linux paketlerini kullanır.
• Geliştirme ekibi her zaman topluluğa kulak vermez.
• Kendi depolarını kullanır ve AUR kullanıyorsanız, her güncellemeden sonra benzersiz bağımlılıklar nedeniyle sisteminizi bozma riski vardır.
• Manjaro, topluluğa çok fazla odaklanmaz.

3-) Garuda Linux

Garuda Linux, tamamen Arch’a dayanan, nispeten yeni bir Linux dağıtımıdır. Ancak diğer birçok Arch tabanlı dağıtımın aksine, Garuda Linux, tam olarak yapılandırılmış sistem anlık görüntüsü ve geri alma özelliğine sahip Btrfs dosya sistemine kurulum sunar. Ayrıca Garuda, ZRAM ve CPU zamanlayıcı içeren, performansı optimize edilmiş Zen çekirdeğini kullanır.

EndeavourOS ve Manjaro gibi, yaygın olarak kullanılan Calamares yükleyicisine sahiptir. Muhtemelen Garuda Linux’u kurarken farkedeceğiniz ilk şey, çarpıcı görselliği olacaktır. Sistem kullanıcılara, onu diğer Linux dağıtımlarından farklı kılan ‘cilalanmış’ temalarla sunulur.

Garuda Linux, kullanıcıya KDE, GNOME, Xfce, Cinnamon, Deepin, i3wm ve daha fazlasını içeren tonlarca masaüstü ortamı sunar ve hepsi çok etkileyici bir şekilde tasarlanmıştır.

Garuda Linux’a yazılım paketleri kurmak, olabildiğince basittir. Ancak Pacman paket yöneticisini varsayılan olarak kullanır, aynı zamanda Pamac yükleyicisini Manjaro Linux’tan uyarlayarak yazılım paketlerini terminale dokunmadan yüklemenize olanak tanır. Buna ek olarak, Garuda Linux ayrıca Snap ve Flatpack için de destek sunar ve varsayılan olarak etkinleştirilmiş AUR ile birlikte gelir.

Artıları

• Dosya sisteminin anlık görüntü özelliğini kullanan tek dosya sistemi olarak Btrfs’nin kullanır.
• Güzel ve özelleştirilebilir bir görünümle gelir ve dokuz benzersiz masaüstü ortamı sunar.

Eksileri

• Tüm Garuda Linux sürümleri gereğinden fazla yazılımla şişirilmiştir.
• Çok fazla RAM’e ihtiyaç duyar, minimum 4 GB’dir.

Sonuç…

Arch Linux, yeni kullanıcılar için biraz zor, ama umarız bu en iyi Arch tabanlı Linux dağıtımları, Linux yolculuğunuz boyunca ihtiyaçlarınızı karşılayabilir. Bu dağıtımlar, Arch Linux’un istikrarını, güvenliğini ve sadeliğini isteyen, ancak kendi başlarına bir tane kurmak için ne zamanı ne de sabrı olmayan insanlar içindir.

Yukarıda sıraladıklarımızdan başka Arch Labs, ArcoLinux, Chakra, Artix, vb. gibi Arch Linux tabanlı gerçekten iyi başka dağıtımlar da bulunduğunu belirtelim.