Kent merkezinde geçen ay Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un da katıldığı törenle hizmete açılan Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezinde, muharebelerden kalma birçok özel belge, arşiv, kitap ve koleksiyon bulunuyor.

Bunlardan biri olan, 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal tarafından el yazısıyla Osmanlıca kaleme alınıp Kemalyeri Karargahı'ndan Kuzey Grubu, 16. Tümen, Sağ, Sol, Merkez ve Kabatepe grupları, Topçu, Süvari 25. Alay ve 13. Alay kumandanlıkları ile Baştabipliğe gönderilen 12 Mayıs 1915 tarihli emir, uzmanlarca okunarak Latin harfleriyle bugünün Türkçesinde yazıldı.

Atatürk'ün "Karşılıklı siperler arasındaki mesafe 8-10 metre, yani ölüm muhakkak. Birinci siperdekilerin hiçbiri kurtulmamacasına düşüyor. İkinci siperdekiler onların yerine gidiyor. Fakat ne kadar imrenilecek bir soğukkanlılık ve tevekkül ile biliyor musunuz? Öleni görüyor, üç dakikaya kadar öleceğini de biliyor ve en ufak bir çekinme bile göstermiyor." ifadesiyle anlattığı Bomba Sırtı Muharebeleri'nden 2 gün önce kaleme aldığı emrinde, kararlılığını gösteren sözleri bulunuyor.

Araştırma Merkezinde orijinali ve Latin harfleriyle yazılan metni sergilenmeye başlanan emirde geçen bazı ifadeler şöyle:

"Düşmanın yaptığı her türlü teşebbüsün efrad ve zabitanımız tarafımızdan derhal ateş ve süngü ile karşılanarak etkisiz hale getirildiğini görmekle iftihar duyuyorum. Düşmanın yapacağımız hücumları engel için siperlerinin önüne tel örgüsü yapmak istediğini anlıyorum. Buna hiçbir cephede katiyen müsaade edilmeyecektir.

Düşmanın ufak tefek takviye aldığına şüphe yoktur. Bu takviye ile bizim cephemizde herhangi bir noktaya yüklenmesi uzak bir ihtimal değildir. Böyle bir halde askerlerimizin, düşmanın yapacağı hücumu defedeceğine eminim. Ancak, yalnız düşman hücumlarını defetmek maksadı, vazifemizin yerine getirilmesi için yeterli olmayıp bilakis düşman hücumu engellendiği anda derhal mıntıka kumandalarının, o noktada ihtiyatlarını birinci hatta sürerek karşılıklı taarruz ve hücum ile düşman mevzilerine girmeleri gerekmektedir. Bundan sonra düşman hücumunun engellendiği haberine değil karşılıklı hücum ile düşman mevzisine girilmiş olduğu haberine itibar ederim."

5 binin üzerinde kaynak, Alan Başkanlığına kazandırıldı

Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, AA muhabirine, kent merkezindeki Kordon Boyu'nda restorasyonu tamamlanarak hizmete açılan eski Sahil Sıhhiye Binası'nın, Çanakkale Savaşları'na ilişkin yazılı, görsel, işitsel bilgi, belge ve dokümanın tespit ve temin edilmesi, bunları yabancı ülke kaynaklarıyla entegre biçimde araştırmacıların erişimine uygun hale getirilmesinin amaçlandığı bir merkeze dönüştüğünü söyledi.

Kaşdemir, savaşlarla ilgili bugüne dek yayımlanmış dokümanın temini suretiyle Osmanlı Türkçesi, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Almanca 5 binin üzerinde kaynak ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü arşivinde Çanakkale'ye ilişkin belgelerin de Alan Başkanlığına kazandırıldığını belirtti.

Belgelerin çok özel ve önemli olduğunu vurgulayan Kaşdemir, "Mustafa Kemal Atatürk'e, Enver Paşa'ya ait birçok imzalı belge, emir, mektup Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezindeki raflarda yerini aldı." dedi.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e ait imzalı emirlerin Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezini daha anlamlı ve ilgi çekici hale getirdiğini anlatan Kaşdemir, şunları kaydetti:

"12 Mayıs 1915'te Kemalyeri'nden düşmana hücum emrini vermiş olduğu, içeriği çok anlamlı ve önemli olan bu emir burada ziyaretçilerimizin çok çok ilgisini çekiyor. Dolayısıyla bu kadar önemli belgeyi, özel belgeyi, mektubu, hatıratı görmek isteyen herkesi, Çanakkale sevdalılarını, Çanakkale meraklılarını, Çanakkale araştırmacılarını Çanakkale'de bu araştırma merkezinde ağırlamak, onları burada misafir etmek istiyoruz."