LONDRA (AA) - İngiltere’nin AB ile vardığı Brexit anlaşmasını ülkenin iç hukukuna aktaracak Brexit Yasa Tasarısı'nın parlamentonun alt kanadı Avam Kamarasındaki nihai oylaması bugün yapılacak.

Tasarı, Avam Kamarasında 20 Aralık’ta yapılan ilk oylamada, 234’e karşı 358 milletvekilinin oyunu alarak yasama sürecindeki ilk aşamayı geçmişti.

Avam Kamarasından onay alması beklenen tasarı, parlamentonun üst kanadı Lordlar Kamarasından ve Kraliçe 2. Elizabeth’ten de onay alarak yasalaşacak.

Tasarının yasalaşmasıyla İngiltere’nin 31 Ocak’ta AB’den resmen ayrılmasının önündeki engel kalkacak.

Brexit anlaşması Avam Kamarasında geçen yıl yapılan oylamalarda onay alamamış, Brexit tarihi 3 kez ertelenmişti.

Sonraki aşama

İngiltere’nin 31 Ocak’ta AB’den ayrılmasının ardından 11 aylık bir geçiş dönemi başlayacak. Bu dönem içinde İngiltere fiilen AB üyesi olarak kalırken, birliğin karar alma mekanizmalarında yer alamayacak. Ülke AB bütçesine katkı yapmaya da devam edecek.

Geçiş dönemi süresince taraflar kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması için müzakere edecek. Müzakerelerede bir anlaşmaya varılamaması halinde İngiltere’nin AB’den serbest ticaret anlaşması olmaksızın ayrılması ve tarafların bundan sonraki ilişkilerine Dünya Ticaret Örgütü kuralları çerçevesinde sürdürme ihtimali bulunuyor.

İngiliz hükümetinin 1 Temmuz'a kadar AB'den bu geçiş dönemini uzatma talebinde bulunması olanağı var ancak hükümet böyle bir uzatma yapmayacağını ilan etti. Buna dönük olarak Brexit Yasa Tasarısı'na bir madde de ekleyen hükümetin yine de fikrini değiştirmesi ve bir uzatma talep etmesi gündeme gelebilir.

İngiltere ile AB arasındaki serbest ticaret anlaşması müzakerelerinde sorunlu başlıkları serbest dolaşım, hizmet sektörü, İngiliz kara sularında balıkçılık hakları, AB'nin çevre ve işçi hakları konusundaki standartlarına uyum gibi konular oluşturacak. İngiliz hükümeti bütün bu konularda "kontrolü kendi eline almayı" istiyor.

İngiltere, geçiş dönemi süresince ABD ve Kanada gibi ülkelerle de serbest ticaret anlaşması müzakerelerine başlamayı ve yıl sonuna kadar tamamlamayı hedefliyor.

Kuzey İrlanda

Geçiş döneminin sonunda İngiltere AB'den anlaşmasız ayrılsa da Kuzey İrlanda bir dizi AB kuralına uymaya devam edecek. Kuzey İrlanda, kağıt üzerinde İngiltere'nin gümrük sahası içinde kalmayı sürdürmekle birlikte fiilen AB'nin ortak pazarının parçası olacağından, İngiltere ile Kuzey İrlanda arasında gümrük duvarı oluşacak.

Kuzey İrlanda'ya İngiltere içinde ayrıcalıklı bir konum tanıyan bu düzenlemenin devam ettirilmesi veya sona erdirilmesi de Kuzey İrlanda bölgesel parlamentosunun onayına tabi olacak. Bölgesel parlamentonun bu konuda 4 yılda bir oylama yapması öngörülüyor.

İskoçya

Kuzey İrlanda’nın bu ayrıcalıklı konumu, İngiltere’den bağımsızlık arayışı içinde olan İskoçya’da bu eğilimleri güçlendiriyor.

2014’te yapılan ilk bağımsızlık referandumunda, İngiltere’den ayrılmanın AB’den de ayrılmak anlamına geleceği şeklindeki propagandanın etkisiyle “hayır” cephesinin kazandığı ülkede, Brexit yeni referandum taleplerine yol açtı. İskoçya Bölgesel Yönetimi, bu yılın ikinci yarısında yeni bağımsızlık referanduma gitmek istediğini açıkladı. Ancak referandum, Londra’daki merkezi hükümetin iznine tabi bulunuyor.

İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda'dan oluşan Birleşik Krallık'ta 2016'da yapılan Brexit referandumunda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile AB'den ayrılma kararı alınmıştı. Ancak İngiltere'de seçmenlerin yüzde 46'sı, Galler'de yüzde 47'si, Kuzey İrlanda'da yüzde 56'sı, İskoçya'da ise yüzde 62'si AB üyeliğinin devamından yana oy kullanmıştı.

İngiltere’nin AB ile vardığı Brexit anlaşmasının parlamentoda 3 kez reddedilmesinin ardından 29 Mart olan Brexit tarihi 3 kez ertelenmiş, son olarak 31 Ocak tarihi belirlenmişti.

Muhabir: İlyas Tayfun Salcı