Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Şapkacı, sektörde bu yılki gelişmelere ve gelecek yıl beklentilerine ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, perakende sektöründe yavaşlamanın 2024'ün ikinci yarısında başladığını anımsatarak, "2025'in geneline baktığımızda da ekim sonu itibarıyla kümülatif rakamlarda ciro endekslerimizde yüzde 29,8 artış var. Bu artış aslında enflasyonun altında ve sektördeki daralmayı gösteriyor." diye konuştu.

Ülkede 2000'li yılların başından itibaren AVM yatırımlarının yapıldığını belirten Şapkacı, şunları kaydetti:

"Hem yerli hem yabancı yatırımcılar bazında yaklaşık şu anda 50 milyar dolarlık yatırım hacmimiz var. Bu yatırımlar hem kayıtlı ekonomiye hem de istihdama önemli katkı sunuyor. 450 AVM ile doğrudan 600 bin, dolaylı olarak da 2,1 milyon kişiye istihdam sağlıyoruz. AVM'lerde yapılanlar var, dönüşenler var. Ama yatırım anlamında genelde yavaşlamış durumda."

Şapkacı, bu yılbaşı itibarıyla planlama yaptıklarını, turizm tarafındaki alışverişe yönelik rakamları analiz ettiklerini anımsatarak, "Bugün itibarıyla baktığımızda, beklentilerimizin altında kaldığını net olarak görüyoruz. Turist sayısında ekim sonu itibarıyla geçen seneyi yakalamış durumdayız. Ancak alışveriş merkezlerindeki turistlerin harcamasında maalesef beklediğimizi yakalayamadık. Bu önümüzdeki dönemde de bu şekilde gidecek gibi gözüküyor." ifadelerini kullandı.

Metrekare verimliliği büyümesinde Anadolu'daki AVM'ler öne çıkıyor

Nuri Şapkacı, metrekare verimliliklerinde Anadolu'daki alışveriş merkezlerinde daha hızlı büyüme olduğunu, Adana, Mersin ve Trabzon gibi şehirlerdeki alışveriş merkezlerindeki metrekare verimliliklerinin daha yüksek hızda arttığını söyledi.

AVM'lerin olmadığı birkaç şehre yönelik planlamaların olduğunu anlatan Şapkacı, bunlar için zaman gerektiğini dile getirdi.

Şapkacı, "Enflasyonun daha da aşağı inmesi ve finansman imkanlarının daha fazla belirgin hale gelmesiyle beraber bu yatırımların da tekrar hayata geçmemesi için hiçbir neden yok. Daha fazla hızlanacağını düşünüyorum." diye konuştu.

Son dönemde karma projelerin öne çıktığına değinen Şapkacı, ticari gayrimenkullerin tamamını bir arada toplayan yaşam merkezlerinin oluşmaya başladığını, müşterinin de buna talep gösterdiğini anlattı.

Şapkacı, bu yıl itibarıyla 20 bin metrekare üzerinde yaklaşık 5 AVM açıldığını aktararak, şu değerlendirmelerde bulundu:

"2026 yılı içerisinde 6 alışveriş merkezi açılacak. Bunlar özellikle İstanbul, Ankara, Muğla ve Elazığ gibi şehirlerde olan alışveriş merkezleri. 2026'da açılacak alışveriş merkezlerinin tamamı yeni yatırımlar değil, bir kısmı pandemi öncesinde zorunluluktan dolayı duran ve şimdi tekrar hayata geçirilen alışveriş merkezleri. Bunların hayata geçmesi hem kayıtlı ekonomi hem de istihdam anlamında önemli bir katkı sağlayacak. Perakendenin de özellikle büyüme, mağaza bulma konusunda sıkıntı yaşadığı bir dönemde can suyu olarak sektöre kazandırılacak."

"Yatırımcıların iştahının biraz daha artacağı bir döneme girebiliriz"

AYD Yönetim Kurulu Başkanı Şapkacı, gelecek yıl itibarıyla hedeflerinin 2025'ten çok farklı olacağını düşünmediğini belirterek, "2025'te perakende sektöründe hafif bir daralma oldu. Özellikle adet satışlarında gerileme yaşadık. Perakendeciler kar marjlarında bir şekilde fedakarlık yapmak durumunda kaldı. Dolaylı olarak bundan yatırımcılar da etkilendi." diye konuştu.

Perakende sektörünün 2026'nın ilk 6 ayı içerisinde biraz daha daralacağını öngördüklerini söyleyen Şapkacı, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bu anlamda yapılması gereken şey mağazaların optimize edilmesi, perakendeciler ve alışveriş merkezlerinin aynı zamanda el birliğiyle sorunlarına ortak çözüm bulması. İkinci yarıyla beraber enflasyonun biraz daha başını aşağıya eğmesiyle belki yatırımcıların da iştahının biraz daha artacağı bir döneme girebiliriz. Ama burada şuna dikkat etmek lazım. Ticari gayrimenkul kira rejiminin, konut kira rejiminden ayrılarak bir ticari gayrimenkul tanımının yapılması gerekiyor ki aynı zamanda sözleşme serbestisinin öncelenerek, gelişmiş ülkelerdeki standartları uygularsak, ticari gayrimenkul tarafında çok ciddi yatırımları Türkiye olarak çekebiliriz."

Muhabir: Aylin Rana Aydin Kuş