Yapay zekâ ile çalışan makineler, birçok alanda insanlara kolaylık sağlasa da büyük çoğunluk, bu makinelerin kendileriyle yer değiştireceğinden tedirgin oluyor. Doğal insan bedeninden çok daha gelişmiş özelliklerle tasarlanabilen bu makineler, teknoloji geliştikçe daha da iyi hale geliyor ve tedirginliğin daha da artmasına sebep oluyor.

Elbette bu durumun iyi ya da kötü olması, bakış açınıza göre değişiyor. Örnek olarak Avustralya Federal Mahkemesi, robotların da insanlar gibi mucit unvanı alması fikrine sıcak bakıyor. Şu zamana kadar bu fikrin karşısında durmuş olsa da son zamanlarda tarafını değiştiren Avustralya Mahkemesi, en sonunda yapay zekanın da mucit olabileceğini onayladı. Fakat bu noktada ufak bir ‘ama’ bulunuyor.

Nereden çıktı bu fikir?

Surrey Üniversitesinde profesör olan Ryan Abbot tarafından 2019’da başlatılan The Artificial Inventor adlı proje, yapay zekâ ve yasanın yollarının kesişmesine odaklanıyordu. DABUS olarak adlandırılan bir sistem için projenin başlamasıyla birlikte 2 patent başvurusunda bulunulmuştu. Ayarlanabilir bir yemek kabı ve acil durum işaret ışığı olan icatların patentleri, mucit olarak DABUS’u gösteriyordu.

Dr. Stephen Thaler tarafından geliştirilen DABUS adlı sistem, sahip olduğu trilyonlarca ağ sayesinde büyük fikir ve icatlar öne sürebiliyordu. Fakat Amerika başta olmak üzere birçok ülke, yapay zekanın mucit olamayacağını söyleyerek patent tekliflerini geri çevirdi. 

Bunun üzerine davalar açan Thaler ve Abbott, son gelişmelerle birlikte bekledikleri sonuca yavaş yavaş ulaşacak gibi görünüyorlar.

"Bizim yarattıklarımız neden yaratmasın?"

Başlangıçta Avustralya da bu fikre karşı çıkıyordu. Fakat Avustralya Federal Mahkemesinden Jonathan Beach, bu durum karşısındaki tavrın değişmesine karar verdi. Beach’in vardığı karara göre DABUS, mucit olarak görülecek, fakat patent için aday olamayacak veya başvuramayacak. Bu noktada patentin sahibi, DABUS’un geliştiricisi Thaler olacak.

Beach, yaptığı açıklamada kendi görüşüne göre yapay zekâ sisteminin veya cihazın mucit olarak tanınabileceğini söyledi. Sözlerini, “İkimiz de yaratıldık ve yaratıyoruz. Bizim yarattıklarımız neden yaratamasın?” ifadeleriyle sonlandırdı.

Avustralya’nın bu karar değişiminde Güney Afrika’nın rolü olduğu düşünülüyor. Zira Beach’in kararını belirttiği günün öncesinde Güney Afrika, DABUS’u mucit olarak kabul etmişti.