AKP tarafından 22 Aralık 2021 günü ilgili yasaya konulan geçici maddeyle, Cumhurbaşkanı’na, genel bütçe gelir tahmini üzerinde gerçekleşen gelir kadar, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin bütçelerine ödenek ekleme yetkisi verildi.

CHP 131 milletvekilinin imzasıyla düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı.

CHP; dava ettiği kuralla Cumhurbaşkanı'na 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda yer alan genel bütçe gelir tahmini üzerinde gerçekleşen gelir kadar ödenek aktarma yetkisi tanınmasının maddi anlamda kanunilik ilkesine aykırı olduğunu savundu. Bütçe kanunlarında yer alması gereken bir hususun alelade kanunla düzenlendiği savunuldu. Bu suretle bütçe hakkının ihlal edildiği belirtilerek Anayasa’ya aykırı olduğu vurgulandı.

“HARCAMALAR BÜTÇE İLE YAPILIR”

Anayasa Mahkemesi şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:

Yasama organının kamu harcamalarının çeşit ve miktarı ile kaynağını önceden belirleme ve onaylama yetkisi bütçe hakkının bir gereğidir.

Kuralla Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) ait bu yetkiler Cumhurbaşkanı'na devredilmektedir.

Anayasa'nın 161. maddesinin birinci fıkrasında kamu idarelerinin harcamalarının bütçeler ile yapılabileceği belirtilmiştir.

Yıl içinde tahminden fazla mali kaynak olduğu fark edildiğinde bu kaynakların harcanmasına karar verme yetkisi bütçe hakkı gereğince TBMM'ye aittir.

“ÖDENEK ÜSTÜ HARCAMA YAPILAMAZ”

Anılan maddenin yedinci fıkrasında da merkezî yönetim bütçe kanunuyla verilen ödeneğin harcanabilecek tutarın sınırını gösterdiğinin ve harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle aşılabileceğine dair hüküm konulamayacağının belirtildiği gözetildiğinde bütçe kanununa veya diğer kanunlara ödenek üstü harcama yapılabileceğine ilişkin bir hüküm konulamayacağı açıktır.

Bu itibarla kural TBMM'nin bütçe kanunlarıyla ödenek tutarlarının önceden belirlenmesini, bu doğrultuda izin verilmesini zorunlu kılan ve bütçeyle verilen ödeneğin üstünde harcama yapılamayacağını belirten anayasal hükümlere aykırılık oluşturmakta ve bütçe hakkıyla bağdaşmamaktadır.

HÜKÜM: OYBİRLİĞİYLE İPTALİNE

Anayasa Mahkemesi neticede şu hükmü kurdu:

22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 7. maddesiyle 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na eklenen geçici 23. maddenin;

Birinci cümlesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE,

İkinci cümlesinin 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 43. maddesinin (4) numaralı fıkrası gereğince İPTALİNE

13 Ekim 2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.