Anayasa Mahkemesi (AYM) Türk Silahlı Kuvvetleri’ndeki (TSK) nöbet hizmetlerinin ‘dedikoduya’ neden olduğu gerekçesiyle dilekçe yazan Piyade Yüzbaşı Barış Koç’a ‘üslup’ nedeniyle verilen disiplin cezasının ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna karar verdi. AYM, üslup nedeniyle verilen kınama cezasının demokratik toplum düzeninde zorunlu bir ihtiyacı karşılamadığını belirtti.

Piyade Yüzbaşı Barış Koç, görev yaptığı komutanlıktaki nöbet hizmetlerinin mevzuata aykırı olduğu iddiasıyla 25 Nisan 2016 tarihinde dilekçe verdi. Dilekçesinde nöbetlere ilişkin özetle şu tespitlerde bulundu:

“Nöbet tutmakla mükellef ve nöbetçi amiri olarak nöbet tutması gereken tüm birlik personelline eşit sayıda nöbet yazılması, komutanlığın görevli alan ve aynı zamanda hudutta takviye, vekalet, pusu vb. görevleri icra eden personelin hudutta geçirdiği günlerin de göz önünde bulundurulması, hudutta geçirdikleri gün kadar eksik nöbet yazılması, Kantin Başkanlığı vb. görevler nedeniyle ikiz görev yürütülen personele eşit nöbet yazılması (bu hususun düzeltilmediği sürece birliğimizde dedikoduya mahal vermeyeceği ve uygulamanın personel arasında husumet yaratacağı kanaatindeyim), nöbet tutması gereken merkez komutanı, disiplin subayı, sayman vb. personelin nöbet tutmaması…”

Alay komutanlığı Koç’a 30 Nisan’da verdiği yanıtta mevzuat hükümlerinin açık olduğunu belirterek, dilekçedeki “dedikodu” ifadesinin askeri yazışma kurallarına ve üst amire hitap kurallarına aykırı olduğunu kaydetti ve Koç’tan savunma istedi. Koç savunmasında “dedikodu” ifadesini şahsi kanaatini belirtmek için kullandığını belirtti.

Alay komutanlığı Koç’a disiplin cezası verirken, onun beyanlarını gerçeği yansıtmadığını, yüzbaşı rütbesinde bulunan bir makamı bulunan personele yakışmayacak bir üslup kullandığını bildirdi.

Koç cezaya karşı TSK Disiplin Kanunu uyarınca mahkemeye başvuru hakkının olmadığını belirterek, 17 Haziran 2016 tarihinde AYM’ye başvurdu.

AYM 2. Bölüm, Yüzbaşı Koç’un ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine oy çokluğuyla karar verirken, kararının gerekçesinde nöbet için önerilerde bulunulan dilekçedeki üslup nedeniyle verilen kınama cezasının “demokratik toplum düzeninde zorunlu bir ihtiyacı karşılamadığını” belirtti.

Karara muhalif kalan AYM 2. Bölüm Başkanı Kadir Özkaya ve Üye Yıldız Seferoğlu “TSK'da olması gereken etkin bir disiplin sisteminin tesisi, muhafazası ve idamesi için, askeri hiyerarşi ve disiplin içinde bulunan personelin askeri makamlara sundukları dilekçelerde belli usullere uygunluğun aranmasının ve bunlara aykırı davrananlara uygulanmak üzere disiplin yaptırımlarının bulunmasının demokratik toplum düzeninde gerekli olmadığı söylenemez” dedi.