Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Kanal İstanbul'a ilişkin olarak, "Kanal İstanbul ile ülkemiz uluslararası ulaştırma ve lojistik koridorlarından daha fazla pay alacak ve küresel ticarette daha etkin rol oynayacak" dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki 2022 Merkezi Yönetim Bütçe ve 2020 Kesin Hesap Kanun Teklifi görüşmeleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve ilgili kuruluşları ile devam etti. Komisyondaki milletvekillerine bir sunum yapan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, "2003 yılından bu yana ulaşım ve iletişim alanında çok büyük ve önemli projeleri 1 trilyon 131 milyar 400 milyon TL yatırım yaparak hayata geçirdik. "Yol bizi nereye götürürse" demedik, demiyoruz. Gideceğimiz yolu Türkiye'nin gelecek perspektiflerine göre çizerek, hedeflerimiz doğrultusunda cesur ve kararlı bir tavırla yürüyoruz. Yaptığımız büyük işleri rakamlarla ifade etmek gerekirse şöyle bir tablo karşımıza çıkıyor; yatırım harcamalarımızda yüzde 61'lik pay ile karayolu birinci sırada yer alıyor. Demiryolunun 2013 yılında yüzde 33 olan yatırımlardaki payını 2021 yılında yüzde 48'e çıkardık. Bu oran 2023 yılında yüzde 63,4 olacak. Yatırımların daha hızlı tamamlanarak vatandaşlarımızın hizmetine sunulabilmesi bizim için son derece önemli. O nedenle alternatif finansman kaynaklarını da değerlendiriyoruz. Bunun için özel sektörün dinamizmini de harekete geçirdik. Böylece toplam 301,7 milyar TL'lik kamu-özel iş birliği projesini başlattık. Söz konusu yatırımların yüzde 82'si tamamlandı. Yapımı devam eden kamu-özel sektör iş birliği projeleri ile 30,3 milyar TL daha yatırımı ülkemize kazandırmayı hedefliyoruz. Yatırım portföyümüzde 481 proje var. Bu projelerimizin toplam büyüklüğü 743 milyar TL. Bunda yaklaşık 415 milyarlık nakdi gerçekleşme sağladık" dedi.

Bakü-Tiflis-Ceyhan demiryolu hattının hizmete girmesiyle Çin-Avrupa arasındaki demiryolu yük trafiğinde Orta Koridor'un etkin olarak kullanılması olanağının ortaya çıktığını vurgulayan Bakan Karaismailoğlu, "Bakü-Tiflis-Kars Demir İpek Yolu üzerinden Çin'den Avrupa'ya giden ve Marmaray'ı kullanarak Avrupa'ya ulaşan ilk yük treni olarak tarihe geçti. 11 bin 483 kilometrelik Çin-Türkiye parkuru 12 günde tamamlanıyor. İlerleyen yıllarda kuzey hat olarak belirtilen Çin-Rusya (Sibirya) üzerinden Avrupa'ya gerçekleşen yıllık 5 bin blok trenin yüzde 30'unun geçişini Türkiye'ye kaydırmak için çalışıyoruz. Orta Koridor ve BTK güzergahından yılda bin 500 blok tren işletmeyi ve Çin-Türkiye arasındaki toplam 12 günlük seyir süresini 10 güne düşürmeyi hedefliyoruz. Demiryollarımızda 2021 yılı yük taşıma hedefimiz, 36,11 milyon ton" değerlendirmesini yaptı.

Ankara-Sivas YHT hattının altyapı yapım çalışmalarında yüzde 95 fiziki ilerleme sağladıklarını kaydeden Bakan Karaismailoğlu, "Balışeyh-Yerköy-Sivas kesiminde yükleme testlerine başladık. Proje tamamlandığında Ankara-Sivas arasındaki demiryolu seyahat süresi 12 saatten 2 saate düşecek" ifadelerini kullandı.

Ankara-İzmir YHT hattında altyapı çalışmalarında yüzde 47 fiziksel ilerleme sağladıklarını belirten Bakan Karaismailoğlu, "Ankara-İzmir arasında 14 saat olan demiryolu seyahat süresini 3,5 saate düşüreceğiz. Bittiğinde 525 km'lik mesafede yılda yaklaşık 13,5 milyon yolcu ve 90 milyon ton yük taşınmasını hedefliyoruz" şeklinde konuştu.

Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren Projesi hakkında da bilgi veren Karaismailoğliu, "Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren Projesi, İpek Demir Yolu güzergâhının ülkemizden geçen bölümünün Avrupa bağlantısını oluşturan en önemli halkalardan birini teşkil ediyor. Projeyle Halkalı-Kapıkule (Edirne) arası yolcu seyahat süresinin 4 saatten 1 saat 20 dakikaya, yük taşıma süresinin ise 6,5 saatten 2 saat 20 dakikaya düşmesini hedefliyoruz. Proje üç kesimden oluşuyor; 229 km'lik Halkalı-Kapıkule projesinin ilk etabı olan 153 kilometre uzunluğundaki Çerkezköy-Kapıkule kesiminin yapımına başladık ve yüzde 48 fiziksel ilerleme sağladık. 67 kilometrelik Ispartakule-Çerkezköy kesiminde ihale süreci devam ediyor, 9 kilometrelik Halkalı-Ispartakule bölümünde yapım çalışmalarına başladık" diye konuştu.

Kent içi ulaşım konusundaki projelerle ilgili de bilgi veren Bakan Karaismailoğlu, "İstanbul'da Marmaray, Ankara'da Başkentray, İzmir'de İZBAN, Konya'da KONYARAY vatandaşlarımıza hizmet veriyor. Gaziantep'te GAZİRAY projesi devam ediyor. İstanbul'un kent içi raylı sistem şebekesinin önemli bir kısmını bakanlığımız üstlendi. Mammaray (77 km), İstanbul Levent-Hisarüstü mini metrosunu (4,8 km) işletmeye açtık. 103.3 kilometrenin yapımına devam ediyoruz. İstanbul'un bir başka uluslararası havalimanındaki Sabiha Gökçen-Pendik Kaynarca Metrosu ile burayı da metro hatlarına entegre ediyoruz. Kadıköy-Kartal-Kaynarca raylı sistem hattını 7,4 kilometre uzunluktaki bu hatla Sabiha Gökçen Havalimanı'na bağlayacağız. Yüzde 87 fiziki gerçekleşme kaydettik. Bu projemizi de 2022 yılı ilk çeyreğinde bitirmeyi planlıyoruz" şeklinde konuştu.

Ankara raylı sistemini genişlettiklerini söyleyen Karaismailoğlu, "Bakanlığımız, Ankara'nın kent içi ulaşım problemlerini çözmek yolunda da önemli adımlar atıyor. Bunun için metro hatlarını genişletiyoruz. Tamamlanan Kızılay-Çayyolu, Batıkent- Sincan ve Atatürk Kültür Merkezi-Keçiören metroları ve Başkentray'la Ankara'nın 23,2 kilometre olan raylı sistemi 100,3 kilometreye çıkardık. Atatürk Kültür Merkezi-Gar-Kızılay hattı 3,3 kilometre. Tandoğan-Keçiören metrosunu kullananlar bu proje bittiğinde Kızılay'a aktarmasız ulaşabilecekler. Yaklaşık yüzde 85 fiziki gerçekleşme kaydettiğimiz bu hattı 2022 yılı ikinci çeyreğinde açacağız" ifadelerini kullandı.

Haberleşme sektörünün yaklaşık 186,3 milyar TL'ye eriştiğine dikkat çeken Karaismailoğlu, "Mobil abone sayısı 28 milyondan 84,6 milyon seviyesine ulaştı. Vatandaşın hizmetine sunduğumuz 4.5G hizmetinden faydalanan abone sayısı 78,5 milyonu aştı. 2003 yılında 23 bin olan geniş bant abone sayısının bugün 85,7 milyonu bulduğunu görüyoruz. Fiber hat uzunluğu 445,4 bin kilometreye ulaştı" diye konuştu.

"E-DEVLET KAPISI'NDA 2021 YILI İLK 9 AYINDA İSE 688 MİLYON AYLIK ORTALAMA İLE 6,1 MİLYARI AŞKIN HİZMET KULLANILDI"

Bakan Karaismailoğlu, şöyle devam etti:

"Yerli GPS projesinde de ilk adımı attık. Ulusal konum belirleme sistemini 2023'te devreye almayı planlıyoruz. Mavi Vatan Uydu Haberleşme Projesi'yle deniz sahamızda haberleşmenin güvenli şekilde yapılmasını sağlayacağız. Vatandaşlarımızın kamu hizmetinden daha şeffaf şekilde faydalanmasına katkı sağladığımız E-Devlet Kapısı ile 829 kurumun 6 bin 82 hizmetini vatandaşlarımıza elektronik ortamda sunuyoruz. E-Devlet Kapısı'nı kullanan kişi sayısı 57 milyonu aştı. Vatandaşlarımız artık kamu binalarına gitmeden sadece tek tıkla birçok hizmete kolaylıkla erişebiliyor. E-Devlet Kapısı'nda 2021 yılı ilk 9 ayında ise 688 milyon aylık ortalama ile 6,1 milyarı aşkın hizmet kullanıldı."

Türksat'ın yapılan yatırımlar sayesinde Asya, Avrupa ve Afrika'da 118 ülkede yaşayan 3 milyar insana ulaşan uydu kapasitesine eriştiğine işaret eden Karaismailoğlu, "Uydu haberleşme hizmetleri dışa bağımlı olmadan, kesintisiz ve güvenli şekilde sağlanıyor. Uydu haberleşme kapasitemizi geliştirmeye devam ediyoruz. 8 Ocak 2021 tarihinde uzaya gönderdiğimiz Türksat 5A'yı 28 Haziran 2021 tarihinde hizmete aldık. 5B'nin de üretimini tamamladık, 2021 yılı sonunda uzaya göndereceğiz. Türkiye'nin en büyük Ar-Ge projelerinden biri yerli haberleşme uydusu Türksat 6A'yı da 2023 yılında uzaya fırlatmayı planlıyoruz" ifadelerini kullandı.

Uluslararası liman sayısını 184'e çıkarttıklarını kaydeden Karaismailoğlu, "Uluslararası liman sayımız 2003'te 152 idi, bu sayıyı 184'e çıkardık. Bu limanlarda elleçlediğimiz yük miktarı 190 milyon tondan yaklaşık 497 milyon tona çıktı. Denizciliğimizi desteklemek için altyapı yatırımlarına da devam ediyoruz. Bu kapsamda gerçekleştirdiğimiz, nihai olarak 25 milyon ton/yıl kapasiteye ulaşacak Filyos Limanı önemli projelerimizden biri. Karadeniz'in çıkış kapısı Filyos Limanı, Batı Karadeniz'in ihracat merkezi olacak. Bir başka liman projemiz olan Rize İyidere Lojistik Limanı yapımına başladık. 2021 yılı içinde tamamladığımız 5 adet kıyı yapısı projesi var. Sahil tahkimatları da yürüttüğümüz projeler arasında yer alıyor. 2003-2021 Ağustos ayı arasında 28 İlde 90 kilometre sahil düzenlemesi yaptık" diye konuştu.

Kanal İstanbul projesine ilişkin olarak Karaismailoğlu, "Mühendislik çalışmalarında 204 bilim insanının görev aldığı Kanal İstanbul Projesi, tamamlandığında başta İstanbul Boğazı ve çevresindeki vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlaması ve Boğaz'ın tarihsel ve kültürel dokusunu korumasının yanı sıra İstanbul Boğazı'nın trafik yükünü hafifletecek, boğaz giriş ve çıkışlarında 2 ve daha fazla günü bulabilen beklemeleri azaltacak. Kanal İstanbul ile ülkemiz, uluslararası ulaştırma ve lojistik koridorlarından daha fazla pay alacak ve küresel ticarette daha etkin rol oynayacak. İstanbul Havalimanı, Kuzey Marmara Otoyolu, limanlar, demiryolu bağlantıları ve dünyanın en büyük projelerinden biri olan Kanal İstanbul, dünyayı Türkiye'ye bağlayacak. Bir taraftan da Kanal İstanbul bileşenlerini oluşturan yapıları inşa ediyoruz. Kuzey Marmara Otoyolu kapsamında inşa edilen 45 km'lik Başakşehir-Bahçeşehir-Hadımköy kesiminin bir parçası olmakla birlikte, Kanal İstanbul'un Sazlıdere kesiminde geçişini sağlayacak gergin eğik askılı Sazlıdere Köprüsü'nün inşasına başladık. Ayrıca Kapıkule-Halkalı Hızlı Tren Projemizin Kanal İstanbul'un altından geçecek şekilde projelendirdiğimiz Halkalı-Ispartakule kesiminin de yapımına başladık" dedi.

Havacılıkla ilgili olarak Karaismailoğlu, "Bu yıl bitmeden açılışını hedeflediğimiz ve bölgesini hareketlendirecek Rize-Artvin Havalimanı çalışmalarımız devam ediyor. Yozgat Havalimanı ve Bayburt Gümüşhane Havalimanı projelerimizin altyapı çalışmalarına hızla devam ediyoruz. Çukurova Havalimanı'nı yap-işlet-devret modeli ile hayata geçiriyoruz, yapımı hızla devam ediyor. 2022 yılı bitmeden hizmete alacağız. Yıllık 2 milyon yolcu kapasiteli Tokat Havalimanı'nı 2022 yılı başında açıyoruz. Gaziantep Havalimanı yeni terminal binası ile apron yapımı işi sürüyor. 73 bin metrekare büyüklüğünde yıllık 6 milyon yolcu kapasiteli havalimanını 2021 yılı sonunda hizmete alacağız. Kayseri'ye ve Malatya'ya yeni birer terminal binası kazandırıyoruz" ifadelerini kullandı.

Karayolları konusunda Karaismailoğlu, "2003-2020 yılları arasında araç sayısı yüzde 170, taşıt hareketliliği yüzde 142 düzeyinde artarken, altyapı geliştirme çalışmalarımız sayesinde 100 milyon taşıt-km başına can kaybını yüzde 81 düzeyinde azalttık. Çalışmalarımızın somut olumlu çıktılarını da elbette görüyoruz. Trafik hacmindeki yükseliş karşısında sağladığımız tasarruf da artıyor. Örneğin 28 bin 402 kilometre bölünmüş yol sayesinde yıllık 20,7 milyar TL tasarruf sağladık. Yaklaşık 4,44 milyon ton daha az CO2 emisyonu gerçekleşti. İş gücündense yaklaşık 315 milyon saat, bir başka deyişle 12 milyar 965 milyon TL tasarruf ettik. 2003 öncesi 50 km olan toplam karayolu tünel uzunluğunu, yüzde 1164 artırarak 617 km'ye çıkardık" şeklinde konuştu.

Görüşmede Sayıştay raporları ile ilgili tartışma üzerine Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Cevdet Yılmaz oturuma bir süre ara verdi.