Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Bakanlığın Komuta Kontrol Merkezi'nde düzenlenen "2020 Yılı Kaçakçılıkla Mücadele Değerlendirme Toplantısı"nda yaptığı konuşmada, 2020 yılının tüm dünya için her alanda çok zor bir yıl olduğunu, küresel salgın koşullarının birçok alanda olduğu gibi uluslararası ticarette yarattığı olumsuz ve ağır sonuçlara şahit olduklarını söyledi.

Salgın nedeniyle uluslararası mal sevkiyatları ve insan hareketliliğinin yavaşladığını aktaran Pekcan, "Zor ve sıra dışı şartlara rağmen, gümrük muhafaza teşkilatımız ve tüm Bakanlık personelimiz, başta sınır kapılarımız olmak üzere ülkemizin tamamında büyük bir özveri ile çalışmalarını sürdürerek 2020 yılında da ticaretimizin akışını sağladıkları gibi kaçakçılıkla mücadelede de önemli başarılar elde ettiler." ifadelerini kullandı.

Pekcan, geçen yıl halkın sağlığını tehdit eden uyuşturucu, tütün ve tütün mamulleri, alkollü içecekler başta olmak üzere, elektronik eşyadan tekstil ürünlerine, tarihi eser ve kültür varlıklarından nesli tükenmekte olan canlılara kadar pek çok farklı alanda yakalama yaptıklarını belirterek, "Geçen yıl 4 bin 149 olayda, 4 milyar 403 milyon lira değerinde kaçak eşya yakalaması gerçekleştirdik. Böylelikle 2019'daki 3 milyar 165 milyon lira olan yakalama rakamımızı 2020'de yüzde 40 artırdık. Arkadaşlar 'dakikada 8 bin 377 lira değerinde yakalama gerçekleştirdik.' diyorlar, ben de kendilerine teşekkür ediyorum." diye konuştu.

Geçen yılın, salgın nedeniyle azalan ekonomik aktivite ve hareketliliğe rağmen, her geçen gün geliştirdikleri kaçakçılıkla mücadele kapasitesi ve personelin özverili çalışmaları sayesinde rekor yakalamalara sahne olduğunu vurgulayan Pekcan, şöyle devam etti:

"Özellikle uyuşturucu madde kaçakçılığıyla mücadelede yüzümüzü ağartan bir yılı geride bıraktık. Sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde, ülkemizin geleceği olan gençlerimizin hayatlarını karartan uyuşturucuya karşı amansız bir mücadele sürdürdük. Bu çerçevede, 2020 yılında gümrük muhafaza ekiplerimiz tarafından gerçekleştirilen uyuşturucu operasyonlarında toplam 9,7 ton uyuşturucu madde ele geçirdik. Böylelikle 2019'da gerçekleştirdiğimiz 8,7 ton yakalamanın da miktar bazında yüzde 11,5 üzerine çıkmış olduk.

Dahası, bu yıl uyuşturucu alanında 5 adet rekor yakalamaya da imza attı arkadaşlarımız. Yılın ilk aylarında Kapıkule'de bir tırda 2 ton 70 kilogram esrar yakalayarak, ülkemiz tarihinde kara gümrük kapılarında bugüne kadar tek seferde ele geçirilen en yüksek miktarda uyuşturucu yakalamasını gerçekleştirdik. Ayrıca, Kocaeli'de bir konteyner içinde deniz gümrüklerindeki tüm zamanların en yüksek kokain yakalaması olan 540 kilogram kokaini ele geçirdik. Yine Dilucu Gümrük Kapısı'nda bir tırın akaryakıt deposunda yapılan arama sonucunda 260 kilogram sıvı metamfetamin yakaladık. Ayrıca 2020 bizim açımızdan, bir seferde 2 milyon 80 bin adet ekstazi ve halk arasında yemen otu olarak da bilinen 216 kilogram khat maddesinin ele geçirilmesi gibi önemli rekor yakalamalara da sahne oldu."

Sigara ve alkol kaçakçılığına göz açtırılmadı

Bakan Pekcan, uyuşturucu madde kaçakçılığının yanı sıra tütün, tütün mamulleri ile alkol kaçakçılığı başta olmak üzere her türlü kaçakçılıkla mücadelede önemli sonuçlar elde ettiklerini dile getirerek, "2020 yılında yaptığımız çalışmalarla 10,8 milyon paket kaçak sigara ele geçirdik. Bunun dışında 144 milyon adet makaron ve 3,5 milyon adet sigara kağıdı, 44 bin adet elektronik sigara, 261 bin adet elektronik sigara tütünü ele geçirdik." dedi.

Gümrük muhafaza ekiplerince gerçekleştirilen operasyonlarda toplam 705 bin litre kaçak alkollü içki yakalandığını ifade eden Pekcan, bunların yanında ülkede ciddi bir vergi kaybına neden olan akaryakıt ve çay kaçakçılığının da kararlılıkla üzerine giderek 2 bin 98 ton kaçak akaryakıt ile 176 ton çay ele geçirildiğini bildirdi.

GDO'lu pirinç gümrüğe takıldı

Bakan Pekcan, bazı dikkat çekici kaçakçılık örneklerini de paylaşarak, Kocaeli'de bir limanda bulunan şüpheli konteynerlerde x-ray ve dedektör köpeklerle yapılan kontrol sonrasında 624 bin 800 paket sigara, Sarp Gümrük Kapısı'nda bir tırın dorse tabanına özel düzenekle gizlenen 40 bin paket elektronik sigara tütünü, İzmir'de 37 milyon adet makaron ele geçirdiklerini söyledi.

İzmir'de gerçekleştirilen bir diğer operasyonda 3 bin 560 litre sahte alkollü içki, Kapıkule'de bir tırda beyan harici 20 ton çay, Gürbulak Gümrük Kapısı'nda 26 tanker dolusu 591 ton fuel-oil yakalandığına dikkati çekerek, Akçakale'de bir tırın yakıt deposunda ve Habur'da yine bir tırın tekerlek bağlantı noktalarında olmak üzere 1083 adet cep telefonu yakalandığını bildirdi.

İstanbul'da 50 bin şişe sahte parfüm, Hatay'da bir antrepoda 5 bin ton GDO'lu pirincin ele geçirildiğini anlatan Pekcan, "2020 yılında gerçekleştirdiğimiz yakalamalardan anlıyoruz ki bizler kaçakçılıkla mücadele kapasitemizi her geçen gün bir üst seviyeye taşıyarak büyük başarılar elde ettikçe, kaçakçılar da farklı yöntemler geliştirme çabasına girmektedirler." diye konuştu.

Pekcan, 2020'de tespit edilen sıra dışı yakalamalardan örnekler de verdi.

"Son teknoloji teknik cihazlar ve sistemler kullanılıyor"

Pekcan, bu dönemde uyuşturucu madde kaçakçılığı ile mücadelede başarıyı sağlayan etkenlere ilişkin bilgiler paylaştı.

Çağıyla yarışan vizyoner projeler ortaya koyduklarını belirten Pekcan, son teknoloji teknik cihazları ve sistemleri kullandıklarını ve personelin mesleki gelişimine büyük önem verdiklerini ifade etti.

Pekcan, yürüttükleri projelere örnekler de vererek, Savunma Sanayii Başkanlığı ile yürüttükleri MİLTAR projesi ile dünyada sayılı ülke tarafından üretilebilen araç konteyner tarama sistemlerini Türkiye'de milli imkanlarla üreteceklerini dile getirdi.

TÜBİTAK ile gerçekleştirdikleri Tarama Ağı Projesi'ne ilişkin bilgiler paylaşan Pekcan, şunları kaydetti:

"Bu proje ile envanterdeki 72 adet araç ve konteyner tarama sisteminden elde edilen görüntülerin, farklı gümrük idarelerinde ve Komuta Kontrol Merkezinde çoklu kontrole tabi tutulması ile araç ve yükte meydana gelen bütün değişimler yapay zeka ile tespit edilebilir hale gelecek. Bulgaristan, Gürcistan, İran, Nahçıvan gümrük idareleri başta olmak üzere komşu ülkelerle de görüntü paylaşımı sağlanacak."

Pekcan, TÜBİTAK ile Veri Yönetimi ve Hedefleme Yazılımı projesini de başlattıklarını anımsatarak, projeyle yapay zekanın, zengin veri tabanının yönetimi ve analizi için kullanılmasını, bu sayede diğer yöntemlerle belirlenmesi güç olan risklerin de tespit edilmesini amaçladıklarını dile getirdi.

"Kaçakçılıkla mücadele kapasitemizi daha da üst seviyeye taşıdık"

Dünyanın birçok gelişmiş gümrük idaresine örnek teşkil eden kaçakçılıkla mücadele kapasitesini daha da üst seviyeye taşıdıklarına işaret eden Pekcan, şöyle devam etti:

"Araç, konteyner, tren tarama sistemlerimizin sayısını 72'ye yükselttik. CT tomografi cihazımıza ek olarak, ülkemize gelen yolcuların bagajlarındaki yasa dışı maddelerin tespiti için kullanıldığımız Bagaj Tarama Sistemlerimizin sayısını 133'e çıkardık. TÜBİTAK ile geliştirdiğimiz yolcu görüntüleme sistemlerimize bu yıl bir yenisini daha ekleyerek toplam 11 adet sisteme sahip olduk. Midesinde uyuşturucu taşıyan kuryelerin tespitinde kritik öneme sahip yutucu tespit cihazımızı devreye soktuk."

Bunlara ek olarak uyuşturucu ve kimyasal madde tespit cihazı sayısını 27'ye çıkardıklarını belirten Pekcan, Türkiye'den transit geçen riskli araçların 7 gün 24 saat takibini sağlayan araç takip sistemini de önemli ölçüde geliştirdiklerini söyledi.

"Transit ticaretteki yasa dışı aktiviteleri takip kapasitemizi artırdık"

Pekcan, yıl içerisinde temin edilen 3 bin yeni ünite ve sisteme eklenilen yeni güvenlik bileşenleri sayesinde transit ticaretteki yasa dışı aktiviteleri takip kapasitesini de artırdıklarını anlattı.

"Gümrük kapılarında kullandığımız plaka tanıma sistemi ile manuel kayıtları artık ortadan kaldırıyoruz." diyen Pekcan, geçen yıl 21 kara gümrük kapısında mevcut olan sistemlere 10 Ro-Ro liman kapısını da ilave ettiklerini ifade etti.

Bakan Pekcan, denizlerde gerçekleştirilecek kaçakçılık girişimlerini önlemek üzere envanterdeki 22 ani müdahale devriye sınıfı "Motorbot"tan geçen yıl azami şekilde faydalandıklarını aktardı.

"Uluslararası standartlardaki tesis ve merkezlerimize büyük önem veriyoruz"

Son teknoloji teknik cihaz ve sistemler kadar uluslararası standartlardaki tesis ve merkezlere de büyük önem verdiklerinin altını çizen Pekcan, şunları kaydetti:

"Komuta Kontrol Merkezimizi kaçakçılıkla mücadelenin göz bebeği ve karargahı olarak görüyoruz. Dünya Gümrük Örgütünce uluslararası eğitim merkezi olarak akredite edilmiş olan Köpek Eğitim Merkezimiz bir diğer önemli tesisimiz olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Faaliyete geçirdiğimiz Gümrük Muhafaza Kriminal Laboratuvarımız suç delillerini analiz ederek elde edilen sonuçları adli makamlara iletmeye başlamıştır."

"İstihbari bilgi değişimleri kapsamında 25 uluslararası operasyona katılım sağladık"

Pekcan, kaçakçılıkla mücadele faaliyetlerinde, ulusal ve uluslararası iş birliğine de büyük önem verdiklerini vurgulayarak, "2020 yılında duyarlı vatandaşlarımızca Alo 136 ihbar hattı üzerinden iletilen ihbarlar başta olmak üzere çeşitli kanallardan bizlere gelen yaklaşık 2 bin ihbarı süratle değerlendirdik. Ayrıca uluslararası alanda çeşitli ülkelerle toplam 37 iş birliği ve istişare toplantısını gerçekleştirdik." diye konuştu.

Anlık istihbari bilgi değişimleri kapsamında 25 uluslararası operasyona katılım sağladıklarını dile getiren Pekcan, Risk Yönetimi, Tasfiye ve Döner Sermaye Genel Müdürlüğünce gelişmiş analizlerle oluşturulan risk profilleri sayesinde, hedefleme faaliyetlerindeki etkinliği daha da artırdıklarını ve artıracaklarını ifade etti.

"Akaryakıt Özel Ekibi 5,5 milyar lira tutarında usulsüzlük ortaya çıkardı"

Pekcan, akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele alanında faaliyet gösteren ve ilgili tüm bakanlık ve kurumların temsilcilerinden oluşan Akaryakıt Özel Ekibi'nin çalışmalarının oldukça memnuniyet verici olduğunu dile getirerek, "Bu ekip, bugüne kadar yürütülen çalışmalarda yaklaşık 5,5 milyar lira tutarında usulsüzlük ortaya çıkardı ve 12,4 milyar lira tutarında sahte fatura tespit etti. Bu kapsamda 2020 yılında yaklaşık 780 milyon lira değerinde usulsüzlük ortaya çıkarmış bulunmakta." dedi.

Personelin yetkinliğinin geliştirilmesi, bilgi birikimi ve tecrübesinin artırılmasına da büyük önem verdiklerinin altını çizen Pekcan, bu doğrultuda 2020 yılında 766 personele adli kolluk, istihbarat, nakit kontrolleri, olay yeri inceleme konuları başta olmak üzere 53 farklı eğitim verdiklerini söyledi.

Öte yandan narkotik, çay, tütün, patlayıcı-mühimmat, nakit ve asayiş branşlarında eğitimli 215 detektör köpeğin tüm yurtta hizmet verdiğine dikkati çelen Pekcan, alanında uzmanlaşan "Gemi Arama", "Deniz Devriye" ve "Konteyner Kontrol" ekiplerine bu yıl "Olay Yeri İnceleme" ekiplerini de ilave ettiklerini anlattı.

"6 milyon aracın gümrük kontrol işlemlerini gerçekleştirdik"

Bakan Pekcan, narkotimler, x-ray operatörleri ve detektör köpek idarecilerinin de 2020 yılını büyük bir başarı ile kapatmada katkı sağladıklarını belirterek, "İşte aralarında bu uzman ekiplerimizin de yer aldığı 6 bin gümrük muhafaza personeli ile 2020'de yaklaşık 40 milyon yolcu, 7 milyon konteyner, 270 bin uçak, 89 bin gemi, 3,9 milyon nakliye aracı olmak üzere 6 milyon aracın gümrük kontrol işlemlerini gerçekleştirdik." diye konuştu.

Kaçakçılığın toplum sağlığı ve güvenliği için ciddi bir tehdit olmasının yanı sıra kamu gelirlerinde büyük kayıplara ve haksız rekabete yol açması nedenleriyle de kararlılıkla mücadele edilmesi gereken bir suç olduğuna dikkati çeken Pekcan, şöyle devam etti:

"Bakanlığımız bir taraftan yasal ticareti geliştirmeye yönelik çalışmalar yaparken eş zamanlı olarak yasa dışı ticareti ve kaçakçılığı engellemek üzere faaliyetlerini etkinlikle sürdürmektedir. Ekiplerimiz, önümüzdeki dönemde de çalışmalarını artırarak sürdürecek ve kaçakçılığa göz açtırmayacaktır. Bunun için teknolojiye ve insan kaynağımıza yatırım yapmaya devam edeceğiz. Çağıyla yarışan en modern yöntemleri kullanabilen, bilgi ve yetkinliğini her zaman yenileyebilen, dinamik bir gümrük teşkilatı olma vizyonu ile ülkemiz için, vatandaşlarımız için çalışmalarımızı büyük bir gayretle sürdürmeye devam edeceğiz."