Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2016 yılında, “668 Sayılı KHK” ile uygulamaya soktuğu sözleşmeli öğretmenlik ve mülakat sistemi, Milli Eğitim Dergisi’nde masaya yatırıldı. Eğitimde güvencesiz istihdamın yolunu açan sözleşmeli öğretmenlik modelinin ve liyakati yok saydığı gerekçesiyle eleştirilen sözlü sınav uygulamasının öğretmenlerde yarattığı psikolojik tahribat, araştırma ile gözler önüne serildi. Sözlü sınavın, nitelikli öğretmen seçimi için yeterli olmadığı sonucuna varılan araştırmada bir öğretmenin mülakata ilişkin, “Hak ve adalet kavramları üzerine oldukça fazla düşünmemi sağladı bu uygulama” sözlerine yer verildi.

Milli Eğitim Dergisi’nde yer verilen, “Sözlü Sınav Uygulamasının Değerlendirilmesi” araştırmasında, “Sözlü sınavın nitelikli öğretmenlerin eğitim sistemine kazandırılması için gereken bilimsel, ahlaki ve mesleki kriterler açısından yeterli görülmediği söylenebilir” değerlendirmesi yapıldı.

“ADİL VE OBJEKTİF DEĞİL”

BirGün’den Mustafa Mert Bildircin’in haberine göre; öğretmenlerin sözlü sınavla ilgili görüşlerini ortaya koymak amacıyla yapılan araştırma çerçevesinde öğretmenlere, mülakatın kişisel yaşamlarındaki etkisi ile KPSS konu içerikleriyle uyumlu olup olmadığı soruldu. Öğretmenlerin sözlü sınava ilişkin düşüncelerinde, sözlü sınavın objektif ve adil olmadığı görüşü öne çıktı. Araştırmaya katılan öğretmenlerin tamamına yakını sözlü sınav komisyonun verdiği puanların yanlı olduğuna inandığını söyledi.

“HAK ETMEYENLER ATANIYOR”

Sözlü sınavdan “geçer” not alan öğretmenlerin dahi uygulamadan memnun olmadığının altı çizildi. Atanan öğretmenlerin mülakata ilişkin şu görüşleri paylaşıldı:

- Puanların hiçbir objektifliği yok.

- Komisyon üyelerinin verdiği puanlar birbiriyle pek tutarlı değil.

- Dayısı olan, hak etmeyen kişilerin atanabileceği bir atama sistemidir bu sistem.

Mülakatın, öğretmenlerin kişisel yaşamlarını da olumsuz etkilediği vurgulandı. Sözlü sınavın psikolojik etkileri konusundaki görüşler şöyle ifade edildi:

- Öğretmen adaylarının torpil arayışı içinde olması bizleri psikolojik olarak derinden etkilemektedir.

- Kendi yaş grubumda sürekli mülakatla ilgili konuşmaktan sıkıldım.

- Birçok insanın haksızlığa uğradığını, birçoğunun da hakkı olmadığı halde atandığını düşünüyorum.

Mülakatın mesleğin itibarını zedelediğini düşünen öğretmenlerin sayıca fazlalığı, araştırmanın çarpıcı bulguları arasında yer aldı. Öğretmen alım süreçlerine ilişkin, “Öğretmen alım süreçlerinde karar almayı destekleyen alternatif yöntemlerin de dikkate alınarak daha nesnel bir yaklaşımın benimsenmesi yerinde olacaktır” önerisi dile getirildi.