Borsa İstanbul'da 23 yıl aradan sonra tekrar endekslerden iki sıfır atılırken, analistler, hayata geçen uygulamanın psikolojik açıdan 100 binlerle ifade edilen BIST 100 endeksindeki "pahalı algısını" ortadan kaldırabileceğine dikkati çekti.

BIST 100 endeksi başta olmak üzere Borsa İstanbul tarafından hesaplanan 123 fiyat ve getiri endeksinden iki sıfır atılması ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) endeks vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri esaslarında değişiklik yapılmasını içeren yeni BISTECH güncellemesi devreye alındı.

Analistler, dünya geneline bakıldığında, endekslerin büyük kısmının 1.000 ila 5.000 arasında olduğuna dikkati çekerek, atılan adımın teorik olarak bir anlam ifade etmese de psikolojik etkisinin uzun vadede pozitif anlamda destekleyici olabileceğini söyledi.

Endeksteki sadeleşmenin, teknolojik olarak bir çok adım atmış ve altyapı yatırımları ile dünya borsaları arasında gösterilen Borsa İstanbul için doğru bir karar olduğunu aktaran analistler, Türkiye'nin büyüyen ekonomisinin yanı sıra gelişen sermaye piyasası ile de dünyada öne çıktığını söyledi.

Analistler, 1997'de endeksten iki sıfır atılması ile pay piyasalarında çok güçlü bir ralli yaşandığını ve yılın sonunda, endeksin bir önceki yıl kapanışına göre yüzde 254 değer kazandığını anımsatarak, bununla birlikte, 1997'deki yüksek enflasyonist ortam nedeniyle o günkü şartlarla bugünü karşılaştırmanın doğru olmayacağını ifade etti.

"Psikolojik açıdan 'ucuzladı' algısı oluşturabilir"

Gedik Yatırım Menkul Değerler Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, endeksten sıfır atılmasının 2013'ten bu yana ekonomi gündeminde olduğunu ancak bir çok sebepten ertelenmek zorunda kalınan adımın bugün itibarıyla hayata geçtiğini belirtti.

Endeksten sıfır atılmasının psikolojik etkisinin olabileceğine dikkati çeken Doğan, "Paradan sıfır atılmasını buna örnek verebiliriz. 1.000.000 liranın alım gücü ne ise, liradan 6 sıfır atıldığında da 1 liranın alım o gücü aynıydı. Teorik olarak anlamlı bir değişim olmasa da, fiyat seviyesinin daha düşük rakamlarla ifade ediliyor olması psikolojik açıdan 'ucuzladı' algısı oluşturabilir." ifadelerini kullandı.

Doğan, yüzde değişim bazında endeksin 100.000'den 110.000'e çıkmasıyla 1.000'den 1.100'e çıkmasının bir farkı olmadığını ancak yatırımcıların 1.000 puanlık bir artışın 10.000 puanlık bir artıştan daha hızlı ve kolay gerçekleşebileceğini düşünebileceklerini kaydetti.

Endekslerden sıfır atılmasının yatırımcılar üzerinde olumsuz yönleri olabileceği uyarısında da bulunan Doğan, "Endekse yıllardır puan üzerinden bakma alışkanlığı bulunan yatırımcıların, 50-100 puanlık değişimleri küçümseme ihtimali, yatırımcıların stop loss ve kar al reflekslerini zayıflatabilir. Ancak bunun yeni durumda yüzde 5-10'lara tekabül ettiğinin unutulmaması gerekir." değerlendirmesinde bulundu.

"En önemli hikaye, üreterek büyüyen Türkiye'dir"

AA Finans Analisti ve stratejist Cüneyt Paksoy, "Görece çok bir değişiklik olmasa da, akla hep o 1997 yılındaki yükseliş gelecektir. O dönemde, sıfır atıldıktan sonra yıllık yüzde 250 civarında bir yükseliş yaşandı. Gelecek dönemde bu tür bir beklenti hep masada kalacaktır." dedi.

Ancak, o zamanki borsa ile bugünkünü karşılaştırmanın çok doğru olmadığını belirterek, hayata geçirilen uygulamanın pozitif bir çok yönü olduğunun altını çizen Paksoy, şunları kaydetti:

"Teknolojik olarak ilerlemenin verdiği avantajla birçok adım atılırken, yakın zamanda VİOP tarafında akşam seansı da devreye alındı. Önümüzdeki dönemde teknolojinin daha yoğun kullanılmasıyla bu işlem saatleri belki de artmaya devam edecektir. Böyle bir ortamda gelişen teknolojiyi kullanarak sadeleşmek, hem rakamların küçülerek işlem giriş kolaylığının sağlanması, aradaki kotasyonların güncellenmesi gibi güncellemeler, hem pay piyasalarının hem de VİOP'un gelişimine önemli katkı sunacaktır. Bu durumun psikolojik etkisini böyle değerlendirmek daha doğru olacaktır."

Paksoy, endeksten sıfır atılmasının İstanbul'un uluslararası finans merkezi olma hedefine de hizmet edeceğine dikkati çekerek, yüksek teknoloji ve güçlü altyapı ile dünyanın önde gelen borsaları arasında yer alma hikayesi olan Borsa İstanbul için sadeleştirmenin öneminin ilerleyen dönemde daha iyi anlaşılacağını belirtti.

Büyüyen ve gelişen sermaye piyasasının, endeksteki bu sadeleştirme ile başlıca dünya borsalarının görünümüne paralel bir görüntüye kavuşacağını söyleyen Paksoy, "Asıl borsa yatırımcısı için en önemli hikaye, üreterek büyüyen Türkiye'dir." sözlerini kullandı.

Muhabir: Murat Aslan