İngiltere, 31 Ocak Cuma günü (bugün) yerel saatle saat 23.00’te Avrupa Birliği (AB)’den ayrılacak. Ayrıldığı anda 11 aylık geçiş süreci başlayacak, peki bu koşullarda ne değişecek? Geçiş süreci boyunca İngiltere AB’nin kurallarına uymaya ve para ödemeye devam edecek. Bazı şeyler aynı kalırken, bazı şeylerse değişecek.

İngitere’nin AB Zirvelerine katılımı ve diğer ülkelerle ticaret anlaşmaları değişecek unsurlar arasında yer alıyor.

AVRUPA PARLAMENTOSUNDAKİ KOLTUKLAR

Brexit Partisi lideri ve İngiltere’nin AB’den ayrılmasının en büyük kampanyacılarından biri olan Nigel Farage, Avrupa Parlamentosu’ndaki koltuklarını kaybedecek 73 milletvekilinden biri olacak. Bunun nedeni, İngiltere ayrıldığı anda, AB’nin siyasi kurum ve ajanslarıyla bağını yitirecek olması.

Geçiş sürecinde İngiltere’nin AB kurallarına uyacak olmasına ek olarak, AB kanunlarının yerine getirilmesi ile ilgili konularda karar mercii olan uluslararası Avrupa Adalet Divanı, yasal anlaşmazlıklarda son sözü söyleyecek.

AB ZİRVELERİ

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın, gelecekte AB Zirvesi’ne katılan liderler arasına girmek istemesi halinde, özel olarak davet edilmesi gerekecek. İngiliz bakanlar da artık düzenli olarak AB toplantılarına katılarak, örneğin balık avlanmaya ilişkin sınırlamalar hakkında karar veremeyecek.

TİCARET

İngiltere malların ve hizmetlerin alım-satımına ilişkin olarak dünya çapındaki diğer ülkelerle pazarlıklara başlayabilecek. İngiltere AB üyesiyken, ABD ve Kanada gibi ülkelerle resmi ticaret müzakereleri yürütmesine izin verilmiyordu. Brexit destekçileri kendi ticaret politikasını belirleyebilecek olmasının İngiltere ekonomisini şaha kaldıracağını savunuyor.

AB ile de görüşülecek çok fazla konu var. Geçiş süreci sona erdiğinde malların fiyatının artmaması ve başka ticaret engellerinin olmaması için İngiltere-AB ticaret anlaşmasının imzalanması en öncelikli konu. Eğer bir ticaret anlaşmasına varılırsa, geçiş dönemi sona erinceye kadar anlaşmanın maddeleri uygulamaya konulmayacak.

PASAPORTLAR

Mavi renkteki pasaportlar, şu anki bordo pasaportlarla değiştirildikten 30 yıl sonra geri dönecek. Göç Bakanı Brandon Lewis, 2017 yılında bu değişikliği açıklarken, ilk olarak 1921 yılında kullanılan bu pasaportu ‘ikonik’ olarak nitelendirdi. Yeni pasaport uygulamasına geçilmesi ayları bulacak, yıl ortasına kadar yeni pasaportların hazırlanması bekleniyor.

BREXİT ‘PARALARI’

Brexit’i anmak için 31 Ocak tarihini taşıyan ve ‘Barış, Refah ve Bütün Uluslarla Dostluk’ yazılı 3 milyon adet 50 penilik bozuk para basılacak. Paralar 31 Ocak Cuma günü dolaşıma girecek. Ancak bozuk paralar da halkı böldü, AB’de kalınmasından yana olan bazı kişiler bozuk parayı kabul etmeyeceklerini açıkladı. Hükümet Brexit’in gerçekleşmesi planlanan 31 Ekim tarihi için de paralar bastırmıştı, ancak İngiltere’nin AB’den çıkışı ertelenince paralar eritilmek zorunda kalındı.

BREXIT EKİBİ GÖREVDEN AYRILACAK

İngiltere-AB müzakerelerini ve anlaşma olmaması ihtimaline yönelik hazırlıkları yürüten ekip, Brexit’in gerçekleşeceği gün görevlerinden ayrılacak. AB’den Ayrılma Departmanı eski Başbakan Theresa May tarafından 2016 yılında kurulmuştu. Bundan sonraki görüşmeleri yürütecek ekibin adresi Başbakanlık konutu olan Downing Street olacak.

ZANLILARIN ÜLKEYE GERİ GÖNDERİLMESİ

Bazı zanlıların Almanya’ya kaçmaları halinde İngiltere’ye geri gönderilmeleri mümkün olmayacak. Almanya anayasası, başka bir AB ülkesi olmadıkça vatandaşlarının sınır dışı edilmesine izin vermiyor. Almanya Adalet Bakanlığı’ndan bir sözcü BBC’ye “Bu istisna İngiltere AB’den ayrıldıktan sonra uygulanmaya devam edemez” açıklamasını yaptı.

Aynı kısıtlamaların başka ülkeler tarafından da getirilip getirilmeyeceği belirsiz. Örneğin Slovenya, durumun karmaşık olduğunu söylüyor, Avrupa Komisyonu ise görüş vermeyi reddetti. İngiltere İçişleri Bakanlığı Avrupa Tutuklama Müzekkeresi’nin geçiş dönemi boyunca devam edeceğini söylüyor. (Bu Almanya’nın Alman olmayan vatandaşlarını sınır dışı etmeye devam edeceği anlamına geliyor.) Ancak bir ülkenin yasası İngiltere’ye iadeyi engelliyorsa, ‘yargılamayı devralması ve söz konusu kişiyi cezalandırmasının’ mümkün olduğunu kaydediyor.

Geçiş dönemi Brexit’in hemen ardından başlayacağı için, pek çok şey aynı kalacak – en azından 31 Aralık 2020’ye kadar.

SEYAHAT VE EHLİYETLER

Uçaklar, tekneler ve trenler her zamanki gibi çalışmaya devam edecek. Pasaport kontrole gelindiğinde geçiş dönemi boyunca İngiliz vatandaşları, AB vatandaşları için ayrılan bölümlerde sıraya girmeye devam edecek. Ehliyetler ve evcil hayvanların pasaportları da geçerli oldukları müddetçe, kabul edilmeye devam edilecek.

SAĞLIK SİGORTASI

Bu kartlar İngiliz vatandaşlarına, bir kaza sonucu meydana gelebilecek hastalıklarda resmi kuruluşlarda tedavi imkanı sağlıyor. Herhangi bir AB ülkesinde kullanılabilirler (İsviçre, Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn’da da geçerliler) ve geçiş döneminde de geçerli olacaklar.

AB’DE YAŞAMAK VE EMEKLİLİK

Geçiş döneminde hareket serbestisi devam edecek, böylece İngiltere vatandaşları şu an olduğu gibi bu süreçte de AB’de yaşayıp, çalışmaya devam edebilecek. İngiltere’de yaşamak ya da çalışmak isteyen AB vatandaşları için de aynı koşullar geçerli. AB’de yaşayan İngilizler devletten emeklilik maaşlarını ve yıllık zammı almaya devam edecekler.

AB BÜTÇESİ VE TİCARET

İngiltere geçiş döneminde AB bütçesine para ödemeye devam edecek. Bu, AB tarafından fonlanan projelerin devam etmesi anlamına gelecek. İngiltere-AB ticareti ek ücretler ya da denetimler gerekmeden devam edecek. (BBC Türkçe)