Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü bünyesinde uygulanan yöntemle tohumluk geliştirilmesi için buğdayın hasat süreci 8 aydan 2 aya düşürüldü, böylece 12 yıllık tescil süresi 7-8 yıla indirildi.

Tarla bitkileri arasında Türkiye'de en çok üretilen ve tüketilen tarım ürünü olan buğday, hububat ekim alanlarının yüzde 68'ini oluşturuyor.

Bitkisel üretim içinde önemli yeri bulunan buğdayın ekiminden tüketimine kadar geçirdiği süreçte her adım büyük özen gerektiriyor.

Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü bünyesinde bilimsel araştırmaların hızlandırılması için hızlı ıslah ünitesi kuruldu. Normal süreçte 8 ayda büyüyen buğday, bu ünitede 2 ayda hasat edilebilir hale geliyor.

Yılda 6 kez ürün alınabilen hızlı ıslah ünitesi sayesinde Türkiye'nin ihtiyacı olan kaliteli ve verimli ekmeklik buğday tohumu, 7-8 yılda tescil edilebilecek.

12 yıl süren çeşit tescil süreci, 7-8 yıla kadar düşüyor

Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde görev yapan araştırmacı Cemal Şermet, AA muhabirine, büyüyen dünya nüfusu karşısında gıda güvenliği ve tarımsal üretimin büyük önem taşıdığını söyledi.

Ülkelerin özellikle stratejik ürün gruplarında sürdürülebilir ve kendi kendine yeterlilik için ıslah programlarına yatırımlarını artırdığına dikkati çeken Şermet, miktar ve kaliteyi yükseltmenin ancak ıslah çalışmalarıyla mümkün olduğuna işaret etti.

Enstitüde Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu vasıflarda ekmeklik buğday çeşitleri geliştirmek için ıslah çalışmaları yürütüldüğünü belirten Şermet, ziraat yüksek mühendisleri Hasan Orhan Bayramoğlu, Yavuz Balmuk ve kendisinin yürüttüğü ekmeklik buğday ıslah projesi kapsamında bugüne kadar 6 ekmeklik buğday ve 1 yemlik arpa çeşidi tescil ettirildiğini anlattı.

Yeni bir çeşidin geliştirilerek tescil edilmesinin 12 yıllık bir süreci kapsadığını dile getiren Şermet, şöyle devam etti:

"Hızlı şekilde değişen çevresel koşullara uyum sağlamak ve ortaya çıkan problemlerin kısa sürede çözümü bakımından sürecin kısaltılması elzem bir konudur. Bu amaçla Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde, Doğu Karadeniz Projesi Kalkınma İdaresi Başkanlığının desteğiyle hızlı ıslah ünitesi kuruldu. Bu yöntem, sıcaklık, nem ve ışıklanma süresini yeniden yapılandırılarak bitki gelişimini hızlandırmak için yapay koşulların oluşturulması esasına dayanmaktadır. Herhangi bir kimyasal uygulama ya da etik dışı genetik manipülasyon söz konusu değildir. Hızlı ıslah yöntemi bilimsel araştırma çalışmalarına yönelik bir uygulama olup, doğal üretim alanlarında uygulama olanağı bulunmamaktadır."

Tohumlar 2-3 gün içinde çimlenerek çıkış yapıyor

Şermet, doğal koşullarda 8 aylık yetişme periyoduna sahip buğdayın bu yöntemle 2 ayda gelişimini tamamlayarak hasat edilebildiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Bir yılda 6 generasyon atlatılarak 6 yıllık genetik durulma aşaması 1 yılda tamamlanmaktadır. Bu teknik sayesinde 12 yıl süren çeşit tescil süreci, 7 ila 8 yıla kadar düşürülebilmektedir. Tam otomasyona sahip ünitede viyollere ekimi yapılan tohumlar 2-3 gün içinde çimlenerek çıkış yapmaktadır. Genotiplere göre farklılık göstermekle birlikte bitkiler 25-28 gün sonra başaklanmaktadır. 49-51 gün sonra hasat edilerek elde edilen tohumlar, tekrar ekim için hazırlanarak viyollere ekimi gerçekleştirilmektedir. 2 aylık bu döngü bir yılda 6 kez tekrarlanmaktadır. Ayrıca 5-6 yıl süren geriye melez çalışmaları aynı yöntem kullanılarak 1 yılda tamamlanabilmektedir."

Buğday üretiminde önemli bir kısıt faktörü olan hastalıklarla ilgili test çalışmaları da yürüttüklerini bildiren Şermet, "Hastalıklara dayanıklı çeşitlerin geliştirilme süreci hızlandırılmaktadır. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, bu teknikle çeşit tescilinde daha kısa sürede sonuca ulaşarak buğday üretim alanlarında muhtemel problemlere karşı hızlı çözümler üretmeyi ve ülke ekonomisine katkı sağlamayı hedeflemektedir." dedi.