Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, 9 bin yıllık bir yerleşim yeri olan Çatalhöyük’teki kazı ekibinin başkanlığına getirildi. Böylece yaklaşık 60 yıldır süren kazıya başkanlık eden ilk Türk bilim insanı oldu.

Üniversite öncülüğünde Konya’nın Çumra ilçesinde Anadolu kültür tarihinin en önemli merkezlerinden olan Çatalhöyük’te gerçekleştirilen kazılarda bugüne kadar ilk duvar resimleri, tekstil materyalleri ve ortaya çıktığı dönemde tapınak olduğu düşünülen çeşitli yapılar gibi birçok ilke ulaşıldı. Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle Haziran ayında kazı başkanı olarak görevine başlayan Türkcan, 14 yıldır çeşitli kademelerinde çalıştığı Çatalhöyük kazısının sorumluluğunu almaktan dolayı gurur duyduğunu söyledi.

Çatalhöyük Neolitik Kenti’nin kendisinde daima büyük merak uyandırdığını dile getiren Türkcan, “Çatalhöyük, 1958’de İngiliz arkeologlar olan James Mellaart ve David French tarafından keşfedilen bir bölge. Tarihi en az 9 bin yıla dayanan bir tarihi kent. En az Göbeklitepe ve diğer çok önemli kültürel miraslarımız kadar üzerinde durulması ve önemsenmesi gereken bir konum. Bana kalırsa dünya çapında ilk sırada geliyor. İngiliz Arkeoloji Enstitüsü'nün girişimleriyle Prof. Dr. Ian Hodder başkanlığında yürütülen çalışmalar Çatalhöyük’ü uluslararası anlamda da önemli bir noktaya taşıdı. Yurtdışından pek çok akademi üyesinin ve bilim insanının dikkatini çekti. Yerel halkın da buraya olan ilgisi ve merakı bu çalışmalar ışığında giderek artmaya başladı. Çatalhöyük, Orta Anadolu'da günümüzden 9 bin yıl önce yerleşim yeri olmuş, çok geniş bir Neolitik Çağ ve Kalkolitik Çağ yerleşim yeridir. Türkiye’de Göbeklitepe bir, Çatalhöyük iki. Halkımızın burayı bilmesi, merak etmesi ve araştırması en büyük gayemiz” ifadelerini kullandı.

“KAZILARI TÜRK ARAŞTIRMACILARIN DEVAM ETTİRİYOR OLMASI BÜYÜK BİR GURUR”

Pandemi döneminde büyük bir sorumluluk alan Türkcan, dönem koşulları sebebiyle bazı zorluklar yaşandığını ve çevre köylerde karantina altına alınanların olduğunu belirtti. Kazı çalışmalarını bu zorluklara rağmen devam ettirdiklerini aktaran Türkcan, “İngiliz Arkeoloji Enstitüsü ile bir devir teslimimiz oldu. Çatalhöyük çalışmalarının başından beri elde edilen 4 bine yakın malzemenin sayımı yapıldı. Bu açıdan da bizim için büyük bir önem taşıyor. Çalışmaları 1960’larda başlayan tarihi kentin kazılarını, Türk araştırmacıların devam ettiriyor olması büyük bir gurur. Çatalhöyük, kültürel ve tarihi açıdan taşıdığı önemin yanı sıra, aynı zamanda akademi ve araştırma anlamında da oldukça önemli veriler ortaya koyuyor. Burada yürütülen çalışmalar, gelecekte gerçekleşecek projeler için de bir kaynak niteliğinde olacak. Anadolu Üniversitesi bünyesinde Türkiye ve dünya çapında bu denli büyük öneme sahip bir kazıya başkanlık etmek benim için büyük mutluluk. Çatalhöyük Neolitik Kenti’ni bugün olduğu noktadan çok daha yükseklere taşımak ve dünyaya duyurmak istiyoruz. Burada olan ekip çalışmalara büyük emek veriyor. Bu anlamda bize destek sağlayan herkese teşekkür ediyorum” dedi.