Çin’in kamu petrol işleme şirketleri, Rusya ile olan mevcut petrol alım sözleşmelerini yerine getirmeye devam etse de, yüksek iskontolara rağmen yeni sözleşme yapmaktan kaçınıyor.

Altı kaynağın Reuters’a verdiği bilgiye göre, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra Batılı ülkelerin Moskova’ya kapsamlı yaptırımlar getirmesiyle, Çinli kamu petrol şirketleri Çin’in yeni enerji sözleşmeleriyle ilgili temkinli olunması konusundaki çağrısına uydu.

Kaynakların verdiği bilgiye göre, Çinli kamu petrol şirketi Sinopec, Asya’nın en büyük petrol işleme şirketi CNOOC, PetroChina ve Sinochem, mayıstaki yeni yükleme işlemlerinde Rusya’nın petrolü için ek sipariş vermedi.

Konuya yakın iki kişi, Çinli kamu petrol şirketlerinin ilave miktarda petrol satın alarak Rusya’yı açıkça destekliyor gibi gözükmek istemediklerini belirtti.

‘ALICI OLARAK ÖNE ÇIKARILMAK İSTEMİYORLAR’

Rusya’nın 24 Şubat’ta komşusu Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından başta ABD ve Avrupa Birliği (AB) devletleri olmak üzere birçok devlet Rusya’nın kamu petrol ve doğalgaz şirketleri Rosneft ile Gazprom Neft’e ağır yaptırımlar getirmişti.

Kaynaklardan biri şöyle anlattı: “Kamu iktisadi teşebbüsleri, faaliyetlerinin Çin hükümetini temsil ettiği şeklinde anlaşılabileceğinden dolayı temkinli ve hiçbiri Rus petrolünün alıcısı olarak ön plana çıkarılmak istemiyor.”

Sinopec ve Petrochina konuya ilişkin açıklama yapmaktan kaçındı. CNOOC ve Sinochem ise Reuters’ın sorularına henüz yanıt vermedi.

Son yıllarda giderek bağlarını güçlendirmekte olan Çin ve Rusya en son Şubat’ta “sınırsız” iş birliği yaptıklarını duyurdu. Çin, Rusya’nın Ukrayna’ya düzenlediği saldırıları “işgal” olarak adlandırmaktan ve Rusya’nın askeri faaliyetlerini kınamaktan kaçındı.

ÇİN, RUSYA’NIN EN BÜYÜK PETROL MÜŞTERİSİ

Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin, Rusya’nın en büyük petrol müşterisi olarak Rusya’dan günde 1.6 milyon varil ham petrol temin ediyor. Bu petrolün yarısı, devletler arası sözleşmelerle belirlenmiş boru hatları vasıtasıyla aktarılıyor.

Ukrayna krizinden önce, Rusya Çin’in petrol ithalatının yüzde 15’ini karşılamaktaydı. Bu petrol ithalatının yarısı Doğu Sibirya ve Atasu-Alashankou boru hatlarıyla, geri kalanı da Karadeniz, Baltık Denizi ve Uzak Doğu’daki limanlardan gönderilmekte.

Çin’in devlet kontrolündeki petrol şirketi Sinopec’in ticari birimi ve Rus petrolünün ana müşterisi Unipec, yakın zamanda küresel birimleriyle yaptığı düzenli şirket içi toplantılardan birinde Rus petrolünün satın alınması konusundaki risklere ilişkin uyarıda bulundu.

ÖDEME GÜÇLÜKLERİNİ AŞMA GİBİ BİRÇOK SORUN VAR

O toplantıya katılanlardan biri Reuters’a durumu şöyle anlattı: “Mesaj ve (açıklamanın) tonu netti; risk kontrolü ve uygunluğu kârdan önce gelir.”

“Her ne kadar Rus petrolü epey iskontolu olsa da, nakliye sigortası yapma ve ödeme güçlükleri aşma gibi birçok mesele var.”

Düzenli olarak Rus petrolünü işleyen şirketlerden birinde çalışan diğer kaynaklardan biriyse, Unipec’in kendilerine yaptığı çağrıda normal faaliyetleri sürdürmek için ikame (petrol) bulmalarını istediğini belirtti.

Kaynak durumu şöyle izah etti: “Martta tamamlanmış ve nisanda gerçekleşecek sevkiyatların dışında, artık Rus petrolü gelmeyecek.”

Sinopec, 25 Mart’taki açıklamasında Rusya’da yapacağı büyük ölçekli petrokimya yatırımını ve doğalgaz pazarlama planını askıya aldığını duyurmuştu.