Çin’e ait “Long March 5B” tipi roketin kontrolden çıkması, dünyayı alarma geçirdi. ABD Uzay Kuvvetleri Komutanlığı, Çin’e ait kontrolden çıkmış uzay roketinin, 8 Mayıs’ta yeryüzüne düşmesinin beklendiğini ve roketi takibe devam ettiklerini bildirdi.

Pentagon sözcülerinden Mice Howard, şu anda roketin kalıntılarının tam olarak dünyanın hangi noktasına düşeceğini bilmediklerini belirtirken, bunun, roketin dünyaya inmesine saatler kala tahmin edilebileceğini ifade etti. ABD Uzay Kuvvetleri 8 Mayıs’a kadar her gün internet üzerinden roketin rotası hakkında bilgilendirme yapacak.

Harvard Üniversitesi Astrofizik Merkezi’nden Jonathan McDowell, “SpaceNews” sitesine yaptığı açıklamada, 21 tonluk ve 30 metrelik roketin parçalarının kuzeyde ABD’nin New York şehri ile İspanya’nın başkenti Madrid, güneyde de Şili’nin güneyi ve Yeni Zelanda’nın Wellington şehri arasında bir alana düşebileceğini söyledi.

McDowell, Çin’in daha önce uzaya yolladığı roketlerden biriyle de benzer bir sorununun yaşandığını belirtirken, “Son yolladıkları Long March-5B roketinden büyük metal parçalar gökyüzünde uçuşmuş, Fildişi Sahili’nde birçok binaya zarar vermişti. Çoğu yeryüzüne düşmeden yanıp yok olmuştu ama düşen büyük metal parçalar da vardı. Neyse ki kimse yara almadı” dedi.

Yine Çin’in 29 Eylül 2011’de yörüngeye fırlattığı uzay mekiği “Tiengong-1” (Gök Saray), 2018’de dünyaya inişi sırasında kontrolden çıkarak dünya atmosferine girmişti.

Güney Pasifik’e doğru yönelen mekiğin parçaları büyük oranda atmosferde parçalanmıştı. O dönemde mekiğin Türkiye’ye düşmesi ihtimali üzerinde de duruluyordu. 2019 yılında ise Çin’in “Long March 3B” isimli roketinin parçaları, fırlatma sonrasında evlerin üzerine düşmüştü.

Pekin yönetimi, kontrolden çıkan roketle ilgili haberler konusunda sessiz kaldı.

TÜRKİYE DE RİSK ALTINDA 

İrtifa kaybeden ve saatte 27 bin km hızla yörüngede ‘dolaşan’ roketin düşme olasılığı bulunan ülkeler arasında Türkiye de var. Roketin tam olarak hangi noktada yeryüzüne çarpacağı şu anda bilinmese de 41 derece kuzey ve 41 derece güney paralelleri arasındaki bir noktaya düşeceği belirtildi.

İSTANBUL VE ANKARA! 

Söz konusu enlemler arasında İstanbul ve Ankara’nın yanı sıra New York, Sydney, Pekin, Madrid gibi şehirler de bulunuyor. Uzmanlar roketin bir yerleşim birimine düşme ihtimalinden söz ederken bir yandan da bunun çok düşük bir olasılık olduğunu ve herhangi bir hasar beklemediklerini söylüyor.

1979’da 77 tonluk Amerikan uzay istasyonu SkyLab atmosfere girmiş ve Avustralya üzerinde parçalanmış, parçalar Esperance kasabası yakınlarına düşmüştü. Esperance belediye konseyi ise, NASA’ya çevreyi kirletmekten ceza yazmış, bu ceza daha sonra bir Amerikan radyo programının borcun ödenmesi için para toplamasıyla ödenmişti.

HEDEF 2022 SONUNDA UZAY İSTASYONUNU BİTİRMEK

Son yıllarda uzay projesine hız veren Çin, astronot taşıyacak Long March-5B roketinin ilk prototipini tam bir yıl önce uzaya fırlatmıştı. Roket, üç astronot taşıma kapasitesine sahip.

Long March 5B'nin, Pekin yönetiminin kurduğu uzay istasyonunun 'Tinahe' adı verilen 20 tonluk çekirdek kapsülünü 2021'de Dünya yörüngesine taşıması planlanıyor.

Çin, 2045'e kadar ABD ve Rusya’dan sonra dahil olduğu yarışta 'uzayın lideri' olmayı hedefliyor. Çin, Aralık ayında da zorlu bir uzay görevini başarıyla tamamlamış ve Ay'dan Dünya'ya taş örnekleri getirmişti.

Pekin yönetimi, geçtiğimiz Şubat ayında Mars'a Tianven-1 (Cennete Sorular-1) adlı uzay aracını gönderdi. Tianven-1'in yörüngede bir süre kaldıktan sonra bu ay veya Haziran'da Mars'ın yüzeyine de inecek.

Tianven-1'in Mars yolculuğundan bir ay sonra ise, bu kez Çin ve Rusya arasında ortak bir uzay istasyonu kurmak için anlaşma imzalandı. Uzmanlara göre bu, Çin'in bugüne kadarki en büyük uluslararası uzay işbirliği projesi olacak.

Çin'in hedefi, 2023 yılına kadar yörüngede üç kapsülden oluşan insanlı bir uzay istasyonu kurmak. Halihazırda faaliyette olan Uluslararası Uzay İstasyonu 2024’te misyonunu tamamlıyor.

Uzay çalışmalarına 1956’da başlayan ve yörüngeye ilk uydusunu 1970’te fırlatan Çin'in, insanlı uzay istasyonu projesi, konumlandırma, gözlem ve iletişim uydularının yanı sıra üç seneye kadar yörüngede yaklaşık 200 uzay aracıyla ağını daha da güçlendirme arayışında.

Çin, 2025 yılına kadar Ay yüzeyinde bir gözlemevi inşa etmeyi, Mars ile Jüpiter’in keşfi, kuyruklu yıldızlar, kara delikler ve dünya dışı hayat gibi konularda araştırmalara başlamayı ve 2050’ye kadar 'Kızıl Gezegen'e insanlı misyon göndermeyi planlıyor.