Artık tüm fiziksel Dünya, ‘’Dijital Dünyaya’’ çevriliyor, hatta hapsediliyor! Dijital ikiz nedir? İnsanların da dijital ikizleri var mı? Bir adım ötesi, insanın dijitali yerine, gerçek ikizi üretilebilir mi? Ya da, gelecekte kaybettiklerimiz hayata geri getirilebilir mi?

Ticari alandaki yenilikçi projelerin birçoğu, askeri ve uzay alanındaki çalışmalardan çıkıyor. Buna iyi bir örnek de,  Dijital ikizler! insanlık olarak, yepyeni bir yola girmiş olabiliriz!

Dijital İkiz nedir?

Fiziksel bir cismin yada sistemin, dijital olarak tanımlanması, yada sanal taklididir. Daha açık bir anlatımla, dijital ikiz; bir fiziksel objenin yada sistemin dünyadaki gerçek verilerini giriş olarak alan ve buna göre çıkış üreten bir bilgisayar programıdır (simülasyonudur). Dijital ikizin, 2023 yılında 15.6 milyar dolarlık bir pazara hükmedeceği ve bileşik yıllık büyüme oranının (CAGR) %37,8 olacağı tahmin ediliyor[1].

İlk dijital ikiz fikri nereden çıktı derseniz?

NASA, 1960 yılların başında, tasarladığı ilk uzay kapsülünün, uzayda dünyanın yörüngesindeyken, çıkarabileceği hataları yeryüzündeyken tespit ve teşhiş etmek istedi. Bunun için simülasyonunu yaparak üzerinde çalışma kararı aldı. Böylece, tamamen dijital simülasyon fikri dünyada ilk kez uygulamış oldu.

Sonrasında günümüzde, bilgi teknolojileri ve veri analizi üzerine çalışan bilim insanları (IT), dijital ikizleri kullanarak, gerçek cihazlar yapılmadan, simülatörleri üzerinde çalışarak, büyük maliyetlere girmeden, kurulacak sistemin nasıl işleyeceğini ve farklı senaryolarda nasıl davranacağını öngörebildiler. Örneğin, GDO’lu tohum projeleri gibi çeşitli denemelerde, yapılacak değişikliklerin, 20 sene sonra neleri tetikleyebileceğini, insanlar üzerinde 20 sene deneyip beklemeden, görebilir hale geldiler.

Peki Dijital ikiz, nasıl trend oldu?

Gartner 2017’de yayınladığı ‘’En iyi on stratejik teknoloji trendi’’ raporunda[2], ilk defa bu terimi kullanılarak, 3-5 sene sonra, milyarlarca şeyin dijital ikiziyle, yani dinamik yazılım modeliyle temsil edileceğini belirtti ve top trend oldu.

Dijital ikiz uygulamaları nasıl yapılıyor derseniz?

Sensörler yardımıyla gerçek dünyadan toplanan veriler, nesnenin ikizi yardımıyla gerçek zamanlı olarak simüle ediliyor ve sistemdeki potensiyel hataları yada performansı görmenizi sağlıyor.

Dijital ikizlerin kullandığı bazı sektörler:

Sağlık: İnsanların dijital ikizleri üzerinde çalışılıyor. Hasta sağlığı takibinin, hastaneye gidilmeden yapılması, projelerden bir tanesi. Vücüttaki küçük sensörlerle sisteme veri akışı sağlanacak, siz nerede olursanız olun, nabzınızı ve diğer verilerinizi değerlendirip, daha ne olduğunu bile fark etmeden, acil müdahaleniz arka planda başlamış olacak.

Otomotiv: Otonom yani insansız araçların tasarımı ve kullanımında, dijital ikizler yani simülasyonlarından yararlanılıyor.

Üretim: Üretim ve planlamada yine simülasyonlarla değişiklikler yapılmadan sonuçları değerlendirilebiliyor.

Dijital ikiz teknolojisi gelişerek, bugün büyük binalar, yük gemileri, fabrikalar hatta şehirler için kullanılmaya başlandı. İlginç olanı, artık işletim sistemleri ve insanların dijital ikizlerinin yapılıyor olması, çünkü bu durumda projenin gelecekte gideceği noktayı kestirmek güçleşiyor!

Peki, gelecekte yapay zeka ile dijital ikizler birleşirse, ne olur?

Akla ilk Avatar Projesi geliyor. Amerikada ‘’Anatomage’’ adlı bir firma[4] insanların üç boyutlu halini dijital olarak aktararak, kas, sinir, iskelet sisteminin veya organlarının ayrı ayrı, yada birarada, daha hayattayken kadavra gibi incelenmesini sağlıyor. Proje, Amerikan askerleri yaralandığında, hasarlı dokunun yada uzvun, gazinin kendi dokusundan dışarıda üretilerek, yerine konması veya dikilmesi için başlatıldı. Nasıl mı? 3D ölçüleri çıkarılan hasarlı organın yada uzvun, 3D printerlarda, hastanın kendisine ait kök hücre tabanlı bijolojik dokusu kullanılarak üretilecek. Daha sonra bu organın yada uzvun hastaya canlı olarak nakledilmesi sağlanacak. Organ bağışını beklemek ve uyum sağlayıp, sağlamadığına bakmak yerine, insanın kendi dokusundan, ihtiyaç ne ise üretilmesi hedefleniyor. Şimdilik yedek parça üretimi diyebiliriz! Şimdilik? Neden mi?

3D printerla her parça üretilebileceğine göre, bir insanı tamamen tepeden tırnağa üretip, bu tıpa tıp bedene, gelecekte bilinç ve hafıza transferi de yapılabilirse, her hangi bir insanı tekrar üretmenin önündeki engeller kaldırılabilir.

Ütopik görünsede, bu projeyi hayata geçirmek için, boyutlarımızı dijital olarak depolamak bugünden mümkün. Dolayısıyla gelecekte, kaybettiğiniz yakınlarınızın tekrar geri getirilmesinden tutun da, çok varlıklı insanların belki partileri için, Elvis Presley’i veya Marilyn Monroe’yu tekrar ruhen ve bedenen sipariş vererek, ürettirmesi gündeme gelebilir. Üstelik klonlamanın ötesinde embriyo safhasında dünyaya getirip, büyümesini beklemekten bahsetmiyorum!! İstediğiniz yaştaki hemen üretiminden bahsediyorum! Aklıma, bir Atatürk daha, bu dünyaya gelmez sözleri geliyor... Hatta mumyalanan firavunların, gerçekten tekrar hayata gelme düşüncesiyle, mumyalanmalarını şimdi daha iyi anlıyorum. İstedikleri ölümsüzlüğün anahtarı, bir 3D printer ve bilinç transferiyle, gelecekte saklı olabilir...

Umarım, doğanın işleyişine bu kadar müdahale eden insanlığın sonu, yine de iyi olacaktır.

Pandora’ nın kutusu cebri açılsa bile,

Bir tek umut dökülmez, kalır kenetli sahibine…

Işın Erenoğlu Üstündağ

Referanslar:

[1]https://www.marketsandmarkets.com/pdfdownloadNew.asp?id=225269522

[2]https://www.gartner.com/smarterwithgartner/gartners-top-10-technology-trends-2017/

[3]https://www.digitalnewsasia.com/digital-economy/healthcare-innovation-could-lead-your-digital-twin

[4]https://www.anatomage.com/

[5]https://www.ge.com/digital/applications/digital-twin

Not: Fotoğraflar alıntıdır.